Chiến tranh Yom Kippur

Chiến tranh Yom KippurKhơi mào chiến tranhCuộc chiến tranh này là một phần của xung đột Arab-Do Thái, một cuộc xung đột vẫn đang tiếp diễn, bao gồm nhiều trận đánh và các cuộc chiến tranh kể từ năm 1948 khi nhà nước Israel được thành lập. Trong cuộc chiến tranh Sáu Ngày năm 1967, người Do Thái đã chiếm đóng bán đảo Sinai của Ai Cập, tất cả con đường dẫn tới kênh đào Suez, nơi này đã trở thành ranh giới ngừng bắn; và một nửa cao nguyên Golan của Syria.Trong vài năm tiếp sau cuộc chiến này,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chiến tranh Yom Kippur Chiến tranh Yom Kippur Khơi mào chiến tranh Cuộc chiến tranh này là một phần của xung đột Arab-Do Thái, một cuộc xungđột vẫn đang tiếp diễn, bao gồm nhiều trận đánh và các cuộc chiến tranh kể từ năm1948 khi nhà nước Israel được thành lập. Trong cuộc chiến tranh Sáu Ngày năm1967, người Do Thái đã chiếm đóng bán đảo Sinai của Ai Cập, tất cả con đườngdẫn tới kênh đào Suez, nơi này đã trở thành ranh giới ngừng bắn; và một nửa caonguyên Golan của Syria. Trong vài năm tiếp sau cuộc chiến này, Israel đã dựng nên nhiều chiến tuyến ởcả Sinai và cao nguyên Golan. Vào năm 1971, Israel đã dành 500 triệu đô la đểcủng cố vị trí của họ ở kênh đào Suez, một mắt xích trong các chiến tuyến và cómột công sự khổng lồ là phòng tuyến Bar Lev, được đặt tên theo tướng Do TháiChaim Bar-Lev. Tuy nhiên, theo như Chaim Herzog: “Vào ngày 19-6-1967, chính phủ đoàn kết dân tộc của Israel đã biểu quyết nhấttrí việc trao trả Sinai cho Ai Cập và cao nguyên Golan cho Syria để đổi lấy nhữnghiệp định hòa bình. Golan sẽ được phi quân sự hóa và sẽ sắp xếp một cuộc đàmphán về eo biển Tiran. Chính phủ cũng quyết định mở những cuộc thương lượngvới vua Hussein của Jordan về đường biên giới phía Đông”. Quyết định của người Do Thái được chuyển đến các nước Arab qua chính phủMỹ. Người Mỹ đã được thông báo quyết định này nhưng không truyền đạt lại nó.Không có bằng chứng nào cho thấy Ai Cập hay Syria đã nhận được nó, do đó họchưa bao giờ nhận được đề nghị này. Quyết định này được giữ bí mật trong nội bộchính phủ Israel và đề nghị này bị hủy bỏ vào tháng 10 năm 1967. Cả Ai Cập và Syria đều khát khao thu hồi lại những vùng đất đã mất của mìnhtrong chiến tranh Sáu Ngày. Tuy nhiên hội nghị thượng đỉnh Arab tại Khartoumđã đưa ra tuyên bố “không” kiên quyết là sẽ “không hòa bình, không công nhận vàkhông đàm phán với Israel.” Tổng thống Gamal Abdel Nasser của Ai Cập chết vào tháng 9-1970. Kế tiếpông là Anwar Sadat, người đã kiên quyết đánh Israel và chiếm lại phần lãnh thổ đãmất trong chiến tranh Sáu Ngày. Vào năm 1971, Sadat, đáp trả lại sáng kiến củanhà trung gian hòa giải Liên Hợp Quốc Gunnar Jarring, tuyên bố rằng nếu Israel tựđộng cam kết “rút quân đội ra khỏi Sinai và dải Gaza” và thi hành các điều khoảnkhác của nghị quyết 242 Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Ai Cập sau đó sẽ “sẵnsàng tham gia vào một thỏa thuận hòa bình với Israel”. Israel trả lời rằng họ sẽkhông rút khỏi vị trí giới tuyến trước ngày 5-6-1967. Sadat hy vọng rằng bằng gây ra một thất bại hạn chế với người Do Thái, tìnhthế có thể biến đổi. Hafiz al-Assad, người đứng đầu Syria lại có một quan điểmkhác. Ông không hứng thú lắm với việc đàm phán và cảm thấy việc đoạt lại caonguyên Golan sẽ hoàn toàn là lựa chọn quân sự. Kể từ cuộc chiến Sáu Ngày,Assad đã lao vào cuộc chạy đua vũ trang và hy vọng biến Syria thành một sứcmạnh quân sự thống trị trong các nước Arab. Với sự giúp đỡ của Ai Cập, Assadcảm thấy rằng quân đội mới của ông sẽ chiến thắng một cách thuyết phục trướcquân đội Do Thái và như vậy sẽ bảo đảm vai trò của Syria trong khu vực. Sadat cũng có những mối bận tâm quan trọng trong nước trong việc muốn cóchiến tranh. “Ba năm kể từ khi Sadat lên nắm quyền … là những năm sa sút nhấttrong lịch sử Ai Cập… Một nền kinh tế suy kiệt tăng thêm sự thất vọng cho cả đấtnước. Chiến tranh là một lựa chọn liều lĩnh”. Nhà sử học Do Thái Raphael lại chorằng Sadat cảm thấy gốc rễ của vấn đề là sự nhục nhã tột cùng trong cuộc chiếnSáu Ngày, và trước khi có bất kỳ cải cách nào được đưa ra, nỗi nhục đó phải đượcrửa sạch. Nền kinh tế Ai Cập đang trong tình trạng rối ren, nhưng Sadat biết rằngnhững cải cách sâu rộng mà ông thấy cần thiết sẽ không được lòng đại bộ phậndân chúng. Một chiến thắng quân sự sẽ tạo cho ông uy tín cần để tạo ra sự thay đổi. Các quốc gia Arab khác đã cho thấy sự miễn cưỡng tham gia vào cuộc chiến.Vua Hussein của Jordan lo sợ sự mất mát lớn khác về lãnh thổ như đã từng xảy ratrong chiến tranh Sáu Ngày, mà Jordan đã mất đi một nửa dân số. Sadat cũng ủnghộ đòi hỏi của tổ chức giải phóng Palestine PLO về lãnh thổ (Bờ Tây và dải Gaza)và đã thắng lợi trong việc thuyết phục Yasser Arafat rằng ông sẽ được trao quyềnkiểm soát khu vực này. Hussein vẫn coi Bờ Tây là một phần của Jordan và muốnnó được trao trả lại đất nước của ông. Hơn nữa, cuộc khủng hoảng tháng Chín đentối năm 1970, một cuộc nội chiến ngắn ngủi đã xảy ra giữa PLO và chính phủJordan. Trong cuộc chiến này, Syria đã can thiệp vũ trang về phía của PLO, gâychia rẽ giữa Assad và Hussein. Iraq và Syria cũng có mối quan hệ căng thẳng, và người Iraq đã từ chối tham giacuộc chiến lúc đầu. Liban, vốn chung đường biên giới với Israel, không đượctrông đợi sẽ gia nhập vào cuộc chiến của người Arab bởi lực lượng quân sự nhỏ bévà không kiên định. Vài tháng trước chiến tranh, người ta thấy Sadat chiến đấutrên mặt trận ngoại giao để lôi kéo sự hậu thuẫn cho cuộc chiến ...