Chính sách điều hành tỷ giá hối đoái của Việt Nam năm 2014

Bài viết trình bày cơ sở lý thuyết về tỷ giá hối đoái; Các loại tỷ giá hối đoái; Những nhân tố tác động đến tỷ giá; Chính sách điều hành tỷ giá hối đoái; Thực trạng sử dụng chính sách điều hành tỷ giá hối đoái của NHNN Việt Nam; Đánh giá hiệu quả sử dụng chính sách điều hành tỷ giá hối đoái của NHNN Việt Nam năm 2014.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chính sách điều hành tỷ giá hối đoái của Việt Nam năm 2014 151 CHÍNH SÁCH ĐIỀU HÀNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CỦA VIỆT NAM NĂM 2014 Nguyễn Việt Dũng, K15 – NHTMC Đặng Minh Hoàng, K15 – NHTMA Nguyễn Thị Thủy Tiên, K15 - NHTMC Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, chính sách tiền tệ ngày càng chứng tỏ được vai trò then chốt trong công tác điều hành kinh tế vĩ mô, góp phần quan trọng trong việc tăng cường tính ổn định của nền kinh tế. Điều này đã được minh chứng cụ thể bằng những thành tựu đạt được trên thị trường tiền tệ trong năm 2014. Những thành công này cần được tiếp tục phát huy trong năm 2015 và những năm tiếp theo nhằm thực hiện tốt mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát và đảm bảo duy trì tăng trưởng kinh tế. Trong điều hành chính sách tiền tệ của một quốc gia, “tỷ giá hối đoái” vừa là mục tiêu, vừa đóng vai trò là một công cụ quan trọng không thể thiếu. Chính sách điều hành tỷ giá hối đoái hợp lý sẽ tạo điều kiện cho việc duy trì, mở rộng và phát triển các mối quan hệ kinh tế trong nước và quốc tế, giúp cho nền kinh tế trong nước có điều kiện hội nhập ngày cành mạnh mẽ với khu vực và thế giới. Ở Việt Nam, tỷ giá hối đoái không chỉ tác động đến xuất nhập khẩu, cán cân thương mại, nợ quốc gia, thu hút đầu tư trực tiếp, gián tiếp nước ngoài mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của dân chúng. Trong thời gian qua diễn biến của tỷ giá giữa USD/EUR, giữa USD/JPY cũng như sự biến động tỷ giá giữa USD/VNĐ luôn là vấn đề nhạy cảm và nhận được nhiều sự quan tâm. Trong đề tài này, chúng em xin trình bày những vấn đề xoay quanh “Chính sách điều hành tỷ giá hối đoái của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong năm 2014”. Tuy nhiên, với vốn kiến thức còn hạn chế của mình, bài viết không thể tránh khỏi còn gặp nhiều sai sót, chúng em rất mong nhận được những nhận xét, góp ý từ các thầy, cô để bài viết ngày càng được hoàn thiện hơn nữa. Chúng em xin chân thành cảm ơn! 152 I. Cơ sở lý thuyết 1. Khái niệm về tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoái xuất hiện cùng với sự ra đời và phát triển của thương mại quốc tế, được xác định dựa trên mối quan hệ cung cầu ngoại tê, tác động đến các mối quan hệ kinh tế, cán cân thanh toán quốc tế, giá cả hàng hóa trong nước, lưu thông tiền tệ,…. Trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay, khi thực hiện thanh toán giữa các nước với nhau, cần thiết phải sử dụng đồng tiền nước này hay nước khác, nói chung là phải sử dụng đến ngoại tệ cũng như các phương tiện thanh toán có thể thay cho ngoại tệ. Khái niệm: Tỷ giá hối đoái là sự so sánh mối tương quan giá trị giữa hai đồng tiền với nhau; nói cách khác, tỷ giá hối đoái là giá cả của đơn vị tiền tệ nước này được thể hiện bằng số lượng đơn vị tiền tệ nước khác. 2. Các loại tỷ giá hối đoái a. Căn cứ vào đối tượng xác định tỷ giá Có thể chia làm tỷ giá chính thức và tỷ giá thị trường: - Tỷ giá chính thức: Là tỷ giá do Ngân hàng trung ương của nước đó xác định. Trên cơ sở của tỷ giá này, các Ngân hàng thương mại (NHTM) và các tổ chức tín dụng sẽ ấn định tỷ giá mua bán ngoại tệ giao ngay, có kỳ hạn hay hoán đổi. - Tỷ giá thị trường: Là tỷ giá được hình thành trên cơ sở quan hệ cung - cầu trên thị trường hối đoái. b. Căn cứ vào kỳ hạn thanh toán Có thể chia làm tỷ giá giao ngay và tỷ giá có kỳ hạn: - Tỷ giá giao ngay (SPOT): Là tỷ giá do tổ chức tín dụng yết giá tại thời điểm giao dịch hoặc do hai bên thỏa thuận nhưng phải đảm bảo trong biên độ do Ngân hàng nhà nước (NHNN) quy định. Việc thanh toán giữa các bên phải được thực hiện trong vòng hai ngày làm việc tiếp theo, sau ngày cam kết mua hoặc bán. - Tỷ giá giao dịch kỳ hạn (FORWARDS): Là tỷ giá giao dịch do tổ chức tín dụng tự tính toán và thỏa thuận với nhau nhưng phải đảm bảo trong biên độ qui định về tỷ giá kỳ hạn hiện hành của NHNN tại thời điểm ký hợp đồng. c. Căn cứ vào giá trị của tỷ giá 153 Có thể chia làm tỷ giá danh nghĩa và tỷ giá thực: - Tỷ giá danh nghĩa là tỷ giá của một loại tiền tệ được biểu hiện theo giá hiện tại, không tính đến bất kỳ ảnh hưởng nào của lạm phát. - Tỷ giá thực là tỷ giá có tính đến tác động của lạm phát và sức mua trong một cặp tiền tệ phản ảnh giá cả hàng hóa tương quan có thể bán ra nước ngoài và hàng tiêu thụ trong nước. Tỷ giá này đại diện cho khả năng cạnh tranh quốc tế của nước đó. d. Căn cứ vào phương thức chuyển ngoại hối Có thể chia làm tỷ giá điện hối và tỷ giá thư hối: - Tỷ giá điện hối là tỷ giá thường được niêm yết tại ngân hàng. Đó là tỷ giá chuyển ngoại hối bằng điện, là tỷ giá cơ sở để xác định các loại tỷ giá khác. - Tỷ giá thư hối là tỷ giá chuyển ngoại hối bằng thư. Tỷ giá điện hối thường cao hơn tỷ giá thư hối. e. Căn cứ vào thời điểm mua/bán ngoại hối Có thể chia làm tỷ giá mua và tỷ giá bán: - Tỷ giá mua là tỷ giá của ngân hàng mua ngoại hối vào. - Tỷ giá bán là tỷ giá của ngân hàng bán ngoại hối ra. 3. Những nhân tố tác động đến tỷ giá Việc hiểu và phân tích tác động của các yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến tỷ giá vì nó giúp chúng ta dự báo và hình thành kỳ vọng hợp lý về tỷ giá để từ đó làm cơ sở ra quyết định liên quan đến các giao dịch ngoại tệ. a. Cán cân thanh toán Cán cân thanh toán quốc tế phản ánh tình hình thu – chi thực tế bằng ngoại tệ của một số nước so với các nước khác trong giao dịch quan hệ quốc tế lẫn nhau. Cán cân thanh toán quốc tế thể hiện vị thế tài chính của quốc gia thâm hụt hoặc thặng dư. Nếu cán cân thanh toán thường xuyên thâm hụt (chi > thu) thì dự trữ ngoại hối của quốc gia có thể giảm, tình hình ngoại tệ căng thẳng, từ đó tạo ra nhu cầu ngoại tệ tăng lên, giá ngoại tệ tăng. Nế ...