Chính sách thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai ở Việt Nam hiện nay: Những ưu điểm và hạn chế

Thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai trong lĩnh vực khoa học và công nghệ đang ngày càng trở nên bức thiết trong xu thế hiện nay. Trong bài viết này tập trung làm rõ: (i) Lý thuyết về thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai; (ii) Chính sách của Việt Nam hiện nay về thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai; (iii) Cuối cùng, bài viết cũng nêu ra điểm mạnh và những tồn tại trong chính sách về nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chính sách thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai ở Việt Nam hiện nay: Những ưu điểm và hạn chế Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghi c u Chí h s ch v Qu T p 33 S 3 (2017) 40-51 Chí h s ch thúc đẩy thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai ở Việt Nam hiệ ay: Nhữ g ưu điểm v hạ chế Nguyễ Thị Thúy Hiề * Bộ Khoa học và Công nghệ, 113 Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam Nh g y 10 tháng 8 ăm 2017 Chỉ h sửa ngày 16 th g 9 ăm 2017; Chấp h đă g g y 28 th g 9 ăm 2017 Tóm tắt: Thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai tro g ĩ h vực khoa học v cô g ghệ đa g g y c g trở b c thiết tro g xu thế hiệ ay. Tro g b i viết y chú g tôi t p tru g m rõ: (i) L thuyết về thúc đẩy thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai; (ii) Chí h s ch của Việt Nam hiệ ay về thúc đẩy thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai; (iii) Cu i cù g b i viết cũ g u ra điểm mạ h v hữ g tồ tại tro g chí h s ch về ghi c u v ph t triể khoa học cô g ghệ hiệ ay. Tro g một chừ g mực o đó b i viết cũ g giúp c c h qu có một c i hì tổ g qua về chí h s ch tro g ghi c u v triể khai từ đó có hữ g kế hoạch bổ su g ho thiệ khu g ph p hằm ph t huy được ội ực v thúc đẩy khoa học ph t triể . Từ khóa: Chí h s ch thươ g mại hóa ghi c u v triể khai Việt Nam. Nếu tiếp c dưới góc độ c c giai đoạ của ghi c u kết qu ghi c u được x c đị h bao gồm: - Nghi c u cơ b (fu damental research hoặc basic research) hữ g ghi c u hằm ph t hiệ thuộc tí h cấu trúc độ g th i c c sự v t ph t hiệ ph t mi h dẫ đế việc hì h th h một hệ th g thuyết có gi trị tổ g qu t. - Nghi c u g dụ g (app ied research) sự v dụ g c c quy u t được ph t hiệ từ ghi c u cơ b để gi i thích sự v t tạo dự g c c guy cô g ghệ mới guy s phẩm mới v guy dịch vụ mới p dụ g chú g v o s xuất v đời s g. - Triể khai (tech o ogica experime ta developme t) cò gọi triể khai thực ghiệm sự v dụ g c c quy u t (thu được từ ghi c u cơ b ) v c c guy cô g ghệ hoặc guy v t iệu (thu được từ ghi c u g dụ g) để đưa ra hữ g hì h mẫu về một 1. Lý thuyết thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai 1.1. Kết quả nghiên cứu và triển khai Kết qu ghi c u có thể được hiểu c c s phẩm hữu hì h ( hư m y móc thiết bị v t iệu…) ó cũ g có thể được hiểu c c s phẩm vô hì h (quy trì h cô g ghệ s g chế gi i ph p hữu ích bí quyết kỹ thu t phầ mềm m y tí h…). Như v y có thể thấy kết qu nghiên c u chí h s phẩm của hoạt độ g ghi c u vì v y kết qu ghi c u cầ được xem xét tro g qu trì h của hoạt độ g ghi c u. _______  ĐT.: 84-913522745. Email: thuyhiennt@gmail.com https://doi.org/10.25073/2588-1116/vnupam.4124 40 N.T.T. Hiền / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Chính sách và Quản lý, T p 33, phươ g diệ kỹ thu t mới s phẩm mới dịch vụ mới với hữ g tham s đủ ma g tí h kh thi về mặt kỹ th t. Hoạt độ g triể khai gồm 3 giai đoạ (tạo v t mẫu tạo cô g ghệ s xuất thử hạt hỏ) [1]. Theo một c ch tiếp c kh c kết qu ghi c u xem xét tro g quy trì h của hoạt độ g ghi c u v triể khai thì kết qu ghi c u được xem s phẩm của mỗi cô g đoạ tro g qu trì h ghi c u v triể khai theo chiều xuôi hay gược. Qu trì h ghi c u v triể khai xuôi tr i qua hữ g cô g đoạ : Ý tưở g-Nghi c u-Thử ghiệmHo thiệ v hâ rộ g. Qu trì h ghi c u v triể khai gược tr i qua c c bước: Cô g ghệ ho thiệ -Phâ tích để tìm ra bí quyết cô g ghệ-Thử ghiệm-Ho thiệ v hâ rộ g. 1.2. Thương mại hóa kết quả nghiên cứu và triển khai Theo Từ điể Cambridge Adva ced Lerner's Dictio ary Thươ g mại hóa việc tổ ch c c i gì đó để tạo ra ợi hu cò Cô g ghệ ghi c u v tri th c thực ghiệm đặc biệt tri th c cô g ghiệp sử dụ g c c ph t hiệ khoa học Thươ g mại hóa cô g ghệ bao gồm ít hất ba khía cạ h: 1. Cô g ghệ được thươ g mại hóa; 2. Thị trườ g-cô g ghệ b cho ai; 3. Nh s xuất hay t c hâ ph t triể v thươ g mại hóa cô g ghệ. Siege v cộ g sự (1995) [2] cho rằ g thươ g mại hóa về cô g ghệ được hiểu theo ghĩa hẹp sự chuyể hóa cô g ghệ th h ợi hu . Như v y theo Sieg e thươ g mại hóa theo ghĩa hẹp được hiểu hấ mạ h v o ợi hu t i chí h m chưa ph i ợi ích nói chung. Goya (2006) [3] cũ g đưa ra một kh i iệm về thươ g mại hóa cô g ghệ gầ với Sieg e v cộ g sự đó việc đưa ra tưở g kh i iệm v o s xuất ki h doa h. Thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai được Isabe e (2004) [4] xem hư qu trì h chuyể hóa c c tri th c ghi c u th h c c s phẩm mới (hoặc c i tiế ) c c quy trì h 3 (2017) 40-51 41 hoặc dịch vụ v giới thiệu chú g ra thị trườ g để tạo ra c c ợi ích ki h tế. Cù g chu g qua điểm với Isabe e h ghi c u Coy (2007) [5] đị h ghĩa thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai qu trì h ph t hiệ tri th c ph t triể c c tri th c đó th h cô g ghệ v chuyể hóa cô g ghệ th h c c s phẩm mới hoặc c c quy trì h dịch vụ được sử dụ g hoặc b ra tr thị trườ g. Theo một hướ g tiếp c kh c đị h ghĩa thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai được cho một phổ đầy đủ c c hoạt độ g chuyể hóa một cô g ghệ một s phẩm hoặc quy trì h mới từ giai đoạ kh i iệm cho đế thị trườ g. Đó cò qu trì h ph t triể một s phẩm tr i qua hiều giai đoạ kh c hau từ kh i iệm qua ghi c u kh thi thực hiệ cho đế giới thiệu s phẩm ra thị trườ g th h công (Rourke 1999) [6]. Tro g một s trườ g hợp một tưở g t t khô g hất thiết dẫ đế sự th h cô g của thươ g mại hóa. Theo Dhewa to v cộ g sự (2009) [7] qua ghi c u về trườ g hợp cụ thể của Austra ia cho biết tro g kho g 100 ý tưở g thì si h ra 10 dự ph t triể . V tro g đó cũ g chỉ có một hoặc hai dự ph t triể có thể thu được ợi hu . C c t c gi y cũ g cho biết ở A h v Mỹ kho g một ửa s tiề m c c doa h ghiệp chi cho c c dự ghi c u v ph t triể khô g bao giờ tới được thị trườ g. Ph t hiệ y cũ g th g hất với hiều cô g trì h ghi c u kh c. Thu t gữ Thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai tro g một s trườ g hợp thườ g đi cù g với thu t gữ đổi mới (Innovation). Trong nghi c u về thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai của Austra ia Hi d e v cộ g sự (2004) [8] đị h ghĩa đổi mới việc v dụ g v chuyể hóa c c tưở g th h sự th h cô g thươ g mại. Theo qua điểm y thì đổi mới đồ g hất với kh i iệm thươ g mại hóa. Chí h vì v y việc thươ g mại hóa kết qu ghi c u v triể khai ...