Chớ dễ tính với thuốc bổ não

"Thuốc bổ thần kinh có tác dụng giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe, giúp ăn, ngủ được, tăng tập trung và giúp trí nhớ tốt hơn. Tuy nhiên không thể vì đó là thuốc "bổ não" mà chúng ta lạm dụng. Và cũng không phải vì thuốc bổ mà người bệnh lại không quan tâm đến chống chỉ định trong điều trị thiểu năng tuần hoàn não. Dễ tính trong chẩn đoán Thiểu năng tuần hoàn não là hiện tượng thiếu hụt lưu lượng máu tại não một cách có hồi phục được biểu hiện bằng dấu hiệu mất...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chớ dễ tính với thuốc "bổ não Chớ dễ tính với thuốc bổ nãoThuốc bổ thần kinh có tác dụng giảm mệt mỏi, tăng cườngsức khỏe, giúp ăn, ngủ được, tăng tập trung và giúp trí nhớtốt hơn. Tuy nhiên không thể vì đó là thuốc bổ não màchúng ta lạm dụng. Và cũng không phải vì thuốc bổ màngười bệnh lại không quan tâm đến chống chỉ định trongđiều trị thiểu năng tuần hoàn não.Dễ tính trong chẩn đoánThiểu năng tuần hoàn não là hiện tượng thiếu hụt lưu lượng máutại não một cách có hồi phục được biểu hiện bằng dấu hiệu mấthoặc suy giảm chức năng não kéo dài dưới 1giờ mà thường gặplà 2-15 phút. Đây là chứng bệnh khá thường gặp.Biểu hiện của bệnh là bại yếu nửa người, giảm hoặc mất sự phốihợp điều hoà vận động, suy giảm thị lực, xuất hiện các dấu hiệunhư nhìn đôi, nuốt khó, nói ngọng... kéo dài dưới 1giờ. Việcchẩn đoán xác định thiếu máu não tạm thời hay thiểu năng tuầnhoàn não cần phải được khám xét cụ thể, tỉ mỉ. Tuy nhiên, việcchẩn đoán chứng thiểu năng tuần hoàn não đang được áp dụngquá dễ dãi đến mức phổ cập. Nhiều khi, người bệnh chỉ thanphiền là đau đầu, mất ngủ đã được cho ngay một chẩn đoán:thiếu máu não.Dễ dãi trong điều trịTuần hoàn não có đặc điểm là thay đổi theo sự biến động củahuyết áp nhằm duy trì một áp lực hằng định 100mmHg trongmạch máu não. Hệ thống mạch này sẽ tự động giãn ra khi huyếtáp tụt và tự co lại khi huyết áp tăng. Cơ chế được tự động điềuchỉnh khi huyết áp nằm trong khoảng 70-150mmHg hay nằmtrong giá trị 70% huyết áp ở những đối tượng tăng huyết áp.Nằm ngoài giá trị này, phản ứng điều chỉnh giảm tác dụng, thậmchí không còn tác dụng điều hoà. Vì thế, việc sử dụng nhữngthuốc can thiệp vào tuần hoàn não cần tính đến giới hạn tác dụngcủa thuốc.Những thuốc hay sử dụng trong lâm sàng để điều trị cho nhữngngười bệnh chủ yếu dựa theo hai cơ chế: tăng cường tuần hoànnão và tăng cường vận chuyển ôxy cho não. Chúng có bản chấtlà những thuốc giãn mạch nhằm tăng lưu lượng tuần hoàn nãovà các thuốc tăng trao đổi ôxy giữa máu và phổi, giữa máu vàmô, nhằm làm tăng khả năng hấp thụ ôxy của tế bào thần kinh.Các thuốc thường dùng bao gồm: Nhóm cinnarizine (stugeron),vinpocetin (cavinton), flunarizine (sibelium), ginko biloba(tanakan), piracetam (nootropin) và nhóm meclofexonat(lucidril), almitrine (duxil)... Tuy nhiên có một điều lưu ý là cácthuốc giãn mạch chỉ có tác dụng cải thiện lưu lượng tuần hoànnão khi và chỉ khi tình trạng các mạch máu bình thường. Nghĩalà nếu mạch máu bị xơ cứng trầm trọng thì các thuốc này khônghề có tác dụng.Cần lưu ý là các thuốc có tác dụng cải thiện tuần hoàn nãokhông nên được sử dụng quá dễ dãi theo quan niệm không cóbệnh thì cũng chẳng sao. Sự thực, cần tuân theo những chỉ địnhdược lý. Đối với những bệnh nhân thiếu máu não tạm thời thìviệc sử dụng thuốc tăng cường tuần hoàn não được coi là chỉđịnh hàng đầu vì nó sẽ ngăn chặn tế bào bị tổn thương, những tếbào mà khi đã bị tổn thương thì không có khả năng tái tạo.Ngoài những bệnh về thần kinh trung ương thì một số bệnh khácrất cần tới những thuốc này nhằm cải thiện sự hồi phục của tếbào. Chúng bao gồm: nhiễm độc thần kinh ốc tai tiền đình donhiễm độc kháng sinh trị bệnh lao như streptomycin, hội chứngMeniere, suy nhược thần kinh, bệnh nhân sau đột qụy... Tuynhiên, chúng ta không thể coi chúng như là một phương thứckê thêm để bổ sung vào đơn thuốc cho những người đau đầu,mất ngủ chưa rõ nguyên nhân hay cho phòng ngừa.Những chống chỉ định nghiêm ngặtKhông thể coi những thuốc làm tăng cường tuần hoàn não lànhững phương thuốc cứu cánh hay dự phòng. Bởi nó tuy làthuốc bổ, đứng theo phương diện trị bệnh, nhưng ở một khíacạnh nào đó nó cũng có những chống chỉ định nghiêm ngặt.Cinnarizine và flunarizine đều là những hoạt chất ức chếhistamin và có tác dụng ức chế canxi. Chính vì thế chúng có tácdụng giãn mạch, đặc biệt là những mạch nhỏ của não. Nhưng nólại gây ra buồn ngủ không cưỡng được và gây ra triệu chứng rốiloạn vận động tự động (như run tay, tăng phản xạ, giật cục..) mày học gọi là ngoại tháp, gây ra trầm cảm. Vì vậy những thuốcnày không được sử dụng ở những người phải điều khiển giaothông, những bệnh nhân có triệu chứng ngoại tháp như bệnhParkinson, những bệnh nhân bị bệnh tâm thần kiểu trầm cảm.Những thử nghiệm trên động vật cho thấy dịch chiết ginko cókhả năng gây quái thai và có thể gây chết lưu thai. Vì vậy, ginkođược chống chỉ định cho phụ nữ có thai.Tương tự, piracetam là một thuốc được coi như là thuốc có tácdụng dưỡng chất trên hoạt động tâm thần, được cho là có cảithiện với trí nhớ và khả năng học thuộc. Mặc dù cơ chế thực sựchưa rõ nhưng người ta giả thiết là do nó làm tăng hoạt độngtuần hoàn ở não và tăng tạo ra những chất trung gian thần kinh.Tuy nhiên, thuốc này lại có khả năng gây ra co giật ở nhữngbệnh nhân nhạy cảm nên nó tuyệt đối không được sử dụng vớinhững bệnh nhân động kinh, những người mà triệu chứng đauđầu như là một yếu tố thường xuyên có.Thế nên, không ...