Chọn lọc và nhân giống vật nuôi phần 2

Chương II: Quan hệ họ hàng - Các tham số di truyền 3.1. Hệ phổ Hệ phổ, còn gọi là hệ phả (Pedigree) là sơ đồ về nguồn gốc huyết thống của con vật. Căn cứ vào hệ phổ của vật nuôi, ta biết được những con vật nào là bố, mẹ, ông, bà hoặc các thế hệ trước nữa của con vật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chọn lọc và nhân giống vật nuôi phần 2 Ch−¬ng Iii: Quan hÖ hä hµng - C¸c tham sè di truyÒn3.1. HÖ phæ HÖ phæ, cßn gäi lµ hÖ ph¶ (Pedigree) lµ s¬ ®å vÒ nguån gèc huyÕt thèng cña con vËt. C¨n cø vµo hÖ phæ cña vËt nu«i, ta biÕt ®−îc nh÷ng con vËt nµo lµ bè, mÑ, «ng, bµ hoÆcc¸c thÕ hÖ tr−íc n÷a cña con vËt. Do vËy, hÖ phæ lµ t− liÖu quan träng gióp cho viÖc x¸c ®Þnhc¸c quan hÖ hä hµng cña vËt nu«i, tÝnh to¸n c¸c tham sè di truyÒn, ®Þnh ra kÕ ho¹ch ghÐp c¸c®«i giao phèi còng nh− c«ng t¸c qu¶n lý gièng vËt nu«i. §Ó ghi chÐp hÖ phæ, ng−êi ta cã thÓ sö dông mét vµi ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau, do ®ãh×nh thµnh mét sè lo¹i hÖ phæ kh¸c nhau: - HÖ phæ däc: §−îc ghi theo nguyªn t¾c: mçi hµng lµ mét thÕ hÖ, thÕ hÖ tr−íc ghi ëhµng d−íi, thÕ hÖ sau ghi ë hµng trªn; trong cïng mét hµng, con ®ùc ®−îc ghi ë bªn ph¶i, conc¸i ®−îc ghi ë bªn tr¸i. VÝ dô: HÖ phæ cña c¸ thÓ X. ThÕ hÖ tr−íc lµ bè mÑ (thÕ hÖ I) cã bè (B), mÑ (M). ThÕ hÖtr−íc bè mÑ lµ «ng bµ (thÕ hÖ II) cã bè cña bè tøc «ng néi (BB), mÑ cña bè tøc bµ néi (MB),bè cña mÑ tøc «ng ngo¹i (BM), mÑ cña mÑ tøc bµ ngo¹i (MM). ThÕ hÖ tr−íc «ng bµ (cô, thÕ hÖIII) còng theo nguyªn t¾c nh− vËy. S¬ ®å nh− sau: X I M B II MM BM MB BB III MMM BMM MBM BBM MMB BMB MBB BBB - HÖ phæ ngang: §−îc ghi theo nguyªn t¾c: mçi cét lµ mét thÕ hÖ, thÕ hÖ tr−íc ghi ëcét bªn ph¶i, thÕ hÖ sau sau ghi ë cét bªn tr¸i; trong cïng mét cét, con ®ùc ghi ë hµng trªn,con c¸i ghi ë hµng d−íi. VÝ dô: Còng hÖ phæ cña c¸ thÓ X, s¬ ®å nh− sau: I II III BBB BB MBB B BMB MB MMB X BBM BM MBM M BMM MM MMM T¹i c¸c vÞ trÝ cña c¸c con vËt cã hä hµng trong hÖ phæ, ng−êi ta ghi l¹i sè hiÖu hoÆc tªncña con vËt. Mçi vËt nu«i gièng ®−îc ®¸nh sè theo c¸c ph−¬ng ph¸p quy ®Þnh nh−: c¾t sè tai(®èi víi lîn), x¨m sè vµo tai hoÆc ®eo biÓn nhùa (trªn ®ã cã ghi sè) vµo tai (®èi víi lîn hoÆcbß), ®eo biÓn nh«m (trªn ®ã cã ghi sè) ë gèc c¸nh hoÆc ë ch©n (®èi víi gia cÇm) ... 24 - Trong thùc tÕ, hÖ phæ th−êng ®−îc ghi theo kiÓu hÖ phæ ngang, nh−ng kh«ng hoµntoµn tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c ghi cña hÖ phæ nµy. VÝ dô: 1 1 2 3 4 S 2 S D X 1 X D 3 Cã thÓ cã 3 d¹ng hÖ phæ sau: + HÖ phæ ®Çy ®ñ: Ghi chÐp toµn bé c¸c con vËt ë c¸c thÕ hÖ kh¸c nhau + HÖ phæ tãm t¾t: ChØ ghi chÐp l¹i nh÷ng con vËt cã liªn quan huyÕt thèng trùc tiÕp víi mét tætiªn nhÊt ®Þnh + HÖ phæ thu gän: T−¬ng tù nh− hÖ phæ tãm t¾t, nh−ng mçi con vËt chØ xuÊt hiÖn 1 lÇn duynhÊt trong hÖ phæ. VÝ dô vÒ 3 d¹ng hÖ phæ: S 1 S S 1 X S S 2X X D S X 1 1 D D 2 1 D 2 2 (HÖ phæ ®Çy ®ñ) (HÖ phæ thu gän) (HÖ phæ tãm t¾t) (HÖ phæ thu gän)3.2. Quan hÖ di truyÒn céng gép Gi¸ trÞ di truyÒn cña 1 tÝnh tr¹ng cña 1 c¸ thÓ bao gåm gi¸ trÞ di truyÒn céng gép, c¸csai lÖch tréi vµ t−¬ng t¸c. Do vËy, khi xem xÐt mèi quan hÖ di truyÒn gi÷a 2 c¸ thÓ chóng taph¶i xem xÐt c¸c mèi quan hÖ di truyÒn céng gép, tréi vµ t−¬ng t¸c. Khi truyÒn ®¹t gi¸ trÞ ditruyÒn cho ®êi con, chØ cã t¸c ®éng céng gép lµ cã ý nghÜa, v× vËy sau ®©y chóng ta còng chØxem xÐt tíi mèi quan hÖ di truyÒn céng gép. Quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a hai c¸ thÓ lµ hai lÇn x¸c suÊt rót ngÉu nhiªn 1 gen tõ1 locus cña c¸ thÓ nµy lµ gièng hoµn toµn (cïng ...