Chứng tiểu đêm ở người cao tuổi

Chứng tiểu đêm ở người cao tuổi nguyên nhân do đâu và làm thế nào để phòng ngừa tránh gây phiền muộn cho NCT trong cuộc sống hàng ngày. Người cao tuổi (NCT) nhiều chức năng sinh lý có sự thay đổi đáng kể kèm theo mắc một số bệnh tật ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chứng tiểu đêm ở người cao tuổiTìm hiểu chứng tiểu đêm ở người cao tuổiChứng tiểu đêm ở người cao tuổi nguyên nhân do đâu và làm thế nào để phòng ngừatránh gây phiền muộn cho NCT trong cuộc sống hàng ngày.Người cao tuổi (NCT) nhiều chức năng sinh lý có sự thay đổi đáng kể kèm theo mắc mộtsố bệnh tật liên quan đến hệ thống đường tiết niệu gây nên chứng tiểu đêm. Tiểu đêm gâykhông ít phiền muộn cho NCT trong cuộc sống hàng ngày.Nguyên nhân của chứng tiểu đêm ở người cao tuổiTheo định nghĩa của Hiệp hội Niệu khoa Quốc tế, chứng tiểu đêm được hiểu là tình trạngmột người phải tỉnh dậy nhiều hơn một lần vào ban đêm để đi tiểu và tình trạng đó diễnra trong một thời gian dài. Tuổi càng cao thì tỉ lệ mắc chứng tiểu đêm cũng tăng lên (độtuổi 20 – 50 là khoảng 5 – 15% số người đi tiểu đêm và khi tuổi trên 50 thì có tới trên50%). Chứng tiểu đêm ở người cao tuổi ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏeTiểu đêm ở NCT do nhiều nguyên nhân khác nhau: có thể là do chức năng sinh lý bị suygiảm nhưng cũng có thể là do bệnh lý. Bình thường bàng quang của người trưởng thànhcó dung dích khoảng từ 300 – 400ml chứa đựng nước tiểu. Nước tiểu là do thận bài tiếtxuống chảy theo hai niệu quản (niệu quản phải và niệu quản trái) xuống bàng quang. Khibàng quang đầy sẽ kích thích cơ thể gây nên phản xạ đi tiểu. Tuy vậy, bên cạnh phản xạcòn có tác dụng của điều hòa thần kinh theo ý muốn của con người, có nghĩa là dù bàngquang đã đầy nước tiểu nhưng con người có thể nhịn trong một thời gian nhất định nàođó cũng có thể được, ví dụ buồn tiểu nhưng giữa lúc đám đông, đi trên tàu xe hoặc đangđi dạo phố mà chưa tìm thấy nhà vệ sinh. Mặt khác, khi ngủ thì sự co bóp của bàng quangcũng tạm thời nghỉ, cho nên mặc dù bàng quang đầy nước tiểu nhưng não bộ sẽ ức chếkhông gây sự co bóp của bàng quang dẫn đến không gây phản xạ đi tiểu, vì vậy giấc ngủvẫn ngon mà không bị đánh thức lúc đang ngủ say. Điều này cũng có thể giải thích tại saoở một số trẻ do hệ thống thần kinh chưa hoàn chỉnh nên có hiện tượng đái dầm lúc đangngủ.Đối với NCT, tiểu đêm là một hiện tượng hay gặp. Thông thường, NCT ít ngủ hơn (thờigian của giấc ngủ ngắn), đi ngủ sớm nhưng thức dậy cũng sớm. Ít ngủ lại dễ gây buồntiểu và ngược lại đi tiểu đêm nhiều lần lại càng dễ gây cho NCT mất ngủ, đây là mộtvòng luẩn quẩn. Mất ngủ sẽ làm cho nhiều bệnh nặng thêm, ví dụ như bệnh tăng huyếtáp, bệnh đái tháo đường, bệnh rối loạn tuần hoàn não, bệnh suy nhược cơ thể, bệnh viêmđường tiết niệu hoặc bệnh về đường tiêu hóa (dạ dày – tá tràng, viêm đại tràng mạn tính,viêm đại tràng co thắt). Ở NCT là nam giới nếu bị u xơ tiền liệt tuyến thì hiện tượng tiểuđêm càng hay gặp, nhất là khi u xơ có kích thước lớn chèn ép vào cổ bàng quang, khibàng quang chứa nhiều nước tiểu thì sẽ bị kích thích đi tiểu. U xơ tiền liệt tuyến cũng cóthể gây nên tiểu són, tiểu không hết nước tiểu trong bàng quang càng gây phản xạ đi tiểu.Nhiều người nghĩ rằng chủ yếu nam giới mới hay bị tiểu đêm vì tuyến tiền liệt chỉ có ởnam giới và gây rối loạn về tiểu tiện khi bị phì đại hoặc viêm nhiễm. Tuy nhiên, cácnghiên cứu dịch tễ học cho thấy không có sự khác biệt rõ rệt về tỉ lệ mắc chứng tiểu đêmgiữa nam giới và nữ giới. Nhưng có vẻ sự phân bố này lại không đều theo tuổi. Khi trẻ,phụ nữ thường gặp chứng tiểu đêm nhiều hơn nam giới (tỉ lệ nữ giới bị viêm tiết niệu lúccòn trẻ khá cao, đặc biệt ngay sau khi lập gia đình), trong khi NCT là nam giới lại có xuhướng mắc tiểu đêm nhiều hơn. Hiện tượng đái són, tiểu không hết (gặp ở nam và nữ giớichủ yếu do bệnh tật về đường tiểu) càng làm cho bàng quang chóng đầy nước tiểu, bởi vìchức năng lọc của 2 quả thận luôn luôn hoạt động không bao giờ ngừng cả ngày lẫn đêm.Vì vậy, nước tiểu cũng được hình thành liên tục, do đó bàng quang càng chóng đầy vàcàng bị kích thích gây đi tiểu tiếp tục càng làm cho người bệnh không ngủ yên được.Tiểu đêm, đôi khi lại do chế độ ăn, uống không hợp lý. Bữa cơm tối, nếu ăn nhiều rau cótính chất lợi tiểu cũng gây tiểu đêm (rau cải) hoặc uống nhiều nước, uống bia. Một sốngười nghiện cà phê, thuốc lá mà uống, hút trước khi đi ngủ buổi tối cũng sẽ gây nênchứng tiểu đêm do tình trạng khó ngủ, ngủ chập chờn càng buồn đi tiểu.Có thể phòng ngừa được không?Với những người cao tuổi không mắc một số bệnh như: đái tháo đường, viêm đường tiếtniệu hoặc u xơ tiền liệt tuyến, tăng huyết áp, đái tháo nhạt,… thì hạn chế ăn canh trongbữa cơm tối và sau bữa cơm tối đặc biệt là các loại rau, canh có tính chất lợi tiểu như cácloại cải…; hạn chế uống nước, uống bia, nhất là bia lạnh trước khi đi ngủ. Buổi tối khôngnên uống cà phê hoặc hút thuốc lá. Để hạn chế uống nước thì không nên ăn mặn (vớiNCT ăn mặn còn là một yếu tố nguy cơ tăng huyết áp). Trước khi lên giường đi ngủ buổitối luôn luôn nhớ đi tiểu.Đối với những trường hợp NCT mắc một số bệnh viêm đường tiết niệu (viêm bàngquang, viêm thận) cần đi khám bệnh càng sớm càng tốt không nên để cho bệnh trở thànhmạn tính rấ ...