Chứng trào ngược dạ dày - thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên các chất từ dạ dày lên thực quản, bệnh không chỉ gây khó chịu cho bệnh nhân mà còn có nguy cơ gây ra những biến chứng nặng nề như loét, hẹp, chảy máu thực quản, thậm chí dẫn tới ung thư. Việc chẩn đoán sớm, điều trị hợp lý và kịp thời sẽ cải thiện cuộc sống cho người bệnh cũng như giảm thiểu được các biến chứng nguy hiểm. Các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chứng trào ngược dạ dày - thực quản Chứng trào ngược dạ dày - thực quảnBệnh trào ngược dạ dày - thực quản là tình trạng trào ngược từng lúc hay thườngxuyên các chất từ dạ dày lên thực quản, bệnh không chỉ gây khó chịu cho bệnhnhân mà còn có nguy cơ gây ra những biến chứng nặng nề như loét, hẹp, chảymáu thực quản, thậm chí dẫn tới ung thư. Việc chẩn đoán sớm, điều trị hợp lý vàkịp thời sẽ cải thiện cuộc sống cho ng ười bệnh cũng như giảm thiểu được các biếnchứng nguy hiểm.Các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản là hiện tượng sinh lý. Chỉ khi hiệntượng trào ngược gây ra triệu chứng hoặc tổn thương thực thể được gọi là bệnhtrào ngược dạ dày - thực quản.Nguyên nhân gây bệnh vẫn còn chưa rõ, tuy vậy người ta nói nhiều tới vai trò củacơ thắt thực quản dưới. Các tác nhân làm yếu hoặc gây giãn cơ góp phần gây rabệnh trào ngược dạ dày - thực quản như: uống rượu, hút thuốc; thức ăn chứa nhiềugia vị, mỡ, cà phê, sô-cô-la; các tình trạng bệnh lý như béo phì, đái tháo đường ởphụ nữ có thai, thoát vị hoành; dùng các thuốc chẹn kênh canxi, theophyllin...Các triệu chứng thường gặp của bệnhỢ nóng: Đó là cảm giác gây ra do các thành phần của dịch dạ dày trào ngược lênthực quản. Bệnh nhân thấy nóng rát từ vùng thượng vị, lan ngược lên phía sauxương ức có khi lên tận cổ họng. Ợ nóng th ường tăng lên sau khi ăn, khi nằmxuống hoặc ưỡn người về phía trước.Ợ chua: Là hiện tượng do các thành phần acid của dịch dạ dày trào ngược lên thựcquản hầu họng.Nuốt khó: Xuất hiện ở 1/3 số bệnh nhân trào ngược, đó là cảm giác thức ăn haynước uống dừng lại phía sau xương ức ngay sau khi nuốt. Nuốt khó, hay nghẹn làtriệu chứng cần cảnh giác với ung thư thực quản.Ngoài các triệu chứng trên có thể gặp các triệu chứng không điển hình như nuốtđau, nôn, ợ hơi; khàn tiếng, đau họng, ho; tăng tiết n ước bọt; hen phế quản... Cầnlưu ý là không có sự song hành giữa triệu chứng lâm sàng và tổn thương thực thể,ợ nóng nhiều không có nghĩa là tổn thương thực quản nặng, ngược lại có trườnghợp bệnh diễn biến âm thầm cho tới khi xuất hiện các biến chứng nguy hiểm n hưloét, chảy máu, hẹp hay ung thư hóa.Chẩn đoán bệnh dựa vào bệnh cảnh lâm sàng và các xét nghiệm thăm dò. Khichưa có biến chứng, chẩn đoán xác định dựa vào theo dõi pH thực quản trong 24giờ. Căn cứ vào từng bệnh cảnh, thầy thuốc có thể chỉ định chụp Xquang, nội soidạ dày - thực quản. Nội soi rất hữu ích cho việc chẩn đoán các biến chứng củabệnh lý trào ngược, kết hợp nội soi và sinh thiết giúp xác định những biến đổi cấutrúc của thực quản, nội soi còn giúp phát hiện các nguyên nhân thực thể giúp thầythuốc quyết định phương thức điều trị phù hợp.Điều trị và phòng ngừaĐiều trị từng bước nhằm các mục tiêu: Kiểm soát triệu chứng, hàn gắn các tổnthương thực quản, kiểm soát và phòng ngừa biến chứng. Các biện pháp điều trịbao gồm: Thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa.Thay đổi lối sống: Không uống rượu và hút thuốc; ăn giảm lượng, chia nhiều bữa;tránh thức ăn nhiều gia vị, đồ uống chứa cà phê, đồ ăn có tác dụng làm giảm áplực cơ thắt thực quản dưới như bạc hà, mỡ, đồ chiên rán; không dùng nước épchanh, cam, cà chua; giảm cân nặng nếu béo phì; không nằm ngay sau khi ăn, khinằm nên gối đầu cao hơn, không mặc quần áo chật...Điều trị nội khoa: Tập trung giảm thiểu các yếu tố tấn công kết hợp với tăngcường các yếu tố bảo vệ niêm mạc thực quản. Thông thường có 4 nhóm thuốc, lựachọn và chỉ định cần có ý kiến của thầy thuốc chuyên khoa.Nhóm thuốc kháng acid: Có tác dụng trung h òa acid của dịch dạ dày, giúp kiểmsoát triệu chứng ợ nóng mức độ nhẹ tới vừa. Các thuốc nhóm này gồm hydroxidnhôm, hydroxid magiê...Nhóm thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc: Sucralfat gắn với protein tạo hàng ràobảo vệ niêm mạc dạ dày - thực quản chống lại các tác nhân từ dạ dày. Thường chỉđịnh sucralfat trong các tr ường hợp bệnh trào ngược vừa đến nặng. Sucralfat dạngviên nén 1g, uống ngày 4 viên trước bữa ăn và lúc đi ngủ, tránh dùng antacid hoặckháng histamin H2 30 phút trước hoặc sau khi uống sucralfat.Thuốc điều hòa vận động: Làm tăng trương lực cơ thắt thực quản dưới đồng thờilàm tăng nhu động, nhanh chóng làm rỗng dạ dày. Thuốc cơ bản trong nhóm nàylà metoclopropamid, cisaprid nên chỉ định dùng trong đợt ngắn ngày, uống 30 phúttrước bữa ăn và trước khi đi ngủ.Các thuốc ức chế tiết acid: Chia làm hai nhóm: kháng histamin H2 và ức chế bơmproton. Nhóm kháng histamin H2 có tác dụng làm giảm tiết dịch acid trong dạdày. Thuốc được hấp thu nhanh và dễ dàng qua đường tiêu hóa, thường dùng đểđiều trị các trường hợp trào ngược nhẹ và vừa. Nhóm này gồm có: Cimetidin,ranitidin, famotidin, nizatidin. Nhóm ức chế bơm proton: Có tác dụng ức chế khâucuối cùng của quá trình bài tiết acid. Nhiều nghiên cứu cho thấy thuốc nhanhchóng cải thiện triệu chứng, giảm tình trạng viêm loét thực quản và nguy cơ táiphát. Nhóm này gồm có: Omeprazol, rabeprazol, lanzoprazol, pantoprazol,esomeprazol.Điều trị ngoại khoa: Thông thường 80% bệnh nhân đáp ứng với điều trị nội khoa,số còn lại thường gây ra các biến chứng như chít hẹp thực quản, bệnh thực quảnBarrett, ung thư hóa... Những trường hợp như vậy cần cân nhắc làm thủ thuật điềutrị qua nội soi hay phẫu thuật.Sai lầm hay mắc phải của người bệnh là tự ý mua thuốc về dùng, không theo chỉđịnh của bác sĩ. Cần phải hiểu rằng mỗi người bệnh có tình trạng bệnh lý cụ thểkhác nhau, người bệnh cần được thầy thuốc chuyên khoa khám và chỉ định điều trịthích hợp thì bệnh mới mau lành và hạn chế được các biến chứng nguy hiểm củabệnh. ...