Chuối giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên: chi phí và lợi nhuận giữa các tác nhân

Mục đích của nghiên cứu là tìm hiểu về những chuỗi giá trị mà nông dân trồng chè tỉnh Thái Nguyên đang tham gia và những chi phí và lợi nhuận những nông dân này phải bỏ ra và thu về từ việc tham gia vào chuỗi giá trị, từ đó tìm ra chuỗi giá trị nông dân được lợi nhuận nhiều nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuối giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên: chi phí và lợi nhuận giữa các tác nhânNguyễn Hữu Thọ và csTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ62(13): 139 - 144CHUỖI GIÁ TRỊ NGÀNH CHÈ TỈNH THÁI NGUYÊN:CHI PHÍ VÀ LỢI NHUẬN GIỮA CÁC TÁC NHÂNNguyễn Hữu Thọ*, Bùi Thị Minh HàTrường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái NguyênTÓM TẮTChè đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo thu nhập và việc làm cho hơn 66.000 hộ gia đìnhtham gia trồng và chế biến chè tại Thái Nguyên, cũng như 28 nhà sản xuất và kinh doanh. Mụcđích của nghiên cứu là tìm hiểu về những chuỗi giá trị mà nông dân trồng chè tỉnh Thái Nguyênđang tham gia và những chi phí và lợi nhuận những nông dân này phải bỏ ra và thu về từ việctham gia vào chuỗi giá trị, từ đó tìm ra chuỗi giá trị nông dân được lợi nhuận nhiều nhất. Kết quảnghiên cứu đã chỉ ra rằng tổng lợi nhuận của mỗi chuỗi phụ thuộc vào hai yếu tố chính: (1) sảnphẩm của chuỗi, và (2) độ dài của chuỗi - sản phẩm tiếp cận được tới người tiêu dùng cuối cùng.Có ba loại sản phẩm chính trong các chuỗi giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên: Chè đen, chè xanhđặc sản (chè chất lượng cao), và chè xanh thường. Chè đen có lợi nhuận trong chuỗi thấp nhất(5.810 đ/kg) trong khi đó các chuỗi giá trị chè xanh khác biến động từ 15.010 đồng đến 44.320đồng/kg. Chuỗi giá trị số 2 (nông dân hợp đồng với nhà máy, sản xuất chè xanh đặc sản) và số 5(nông dân hợp tác xã, sản xuất chè xanh thường) có giá trị gia tăng trong chuỗi nhiều nhất vì vậyđây có thể sẽ là hướng phát triển cho ngành chè tỉnh Thái Nguyên nhằm mục tiêu gia tăng giá trịcho ngành chè.Từ khóa: Ngành chè, chuỗi giá trị, chi phí, lợi nhuận.ĐẶT VẤN ĐỀChè đóng một vai trò quan trọng trong việctạo thu nhập và việc làm cho hơn 66.000 hộgia đình tham gia trồng và chế biến chè tạiThái Nguyên, cũng như 28 nhà sản xuất vàkinh doanh. Chè Thái Nguyên chủ yếu đượccung cấp cho thị trường trong nước, chiếm75% tổng sản lượng chè. 25% còn lại đượcxuất khẩu ra nước ngoài (Ngân hàng Pháttriển Châu Á, 2004). Giá chè tại thị trườngtrong nước cao hơn nhiều so với chè xuấtkhẩu. Giá trị gia tăng của chè Thái Nguyênthấp hơn nhiều so với chè Lâm Đồng. Cả bagiai đoạn của chuỗi giá trị ngành chè là sảnxuất, chế biến và kinh doanh đều còn hạnchế, thông thường người sản xuất là ngườichịu thiệt thòi nhất trong chuỗi giá trị(Goletti, 2005).Chè Thái Nguyên gặp nhiều khó khăn khiViệt Nam tham gia Tổ chức Thương mại Thếgiới (WTO) (Aude Simonart, Bùi Thị MinhHồng, 2005). Các loại chè nước ngoài có giárẻ hơn sẽ thâm nhập thị trường trong nước dochè chế biến được miễn 40% thuế nhập khẩu.Việc gia tăng thị phần của các loại chè nướcngoài sẽ tác động tới thu nhập của các nhà sảnxuất trong nước. Do chất lượng chè xuất khẩuViệt Nam còn thấp, nên việc đưa các sảnphẩm chè của Việt nam tiếp cận thị trườngquốc tế vẫn còn bị hạn chế bởi các tiêu chuẩnchất lượng và giới hạn về kỹ thuật (Lê ĐăngDoanh, (2007). Để tìm hiểu về những bất lợicủa người nông dân khi tham gia vào chuỗigiá trị ngành chè chúng tôi tiến hành nghiêncứu: “chuỗi giá trị ngành chè tỉnh TháiNguyên với mục đích tìm hiểu về nhữngchuỗi giá trị mà nông dân trồng chè tỉnh TháiNguyên đang tham gia và những chi phí vàlợi nhuận những nông dân này phải bỏ ra vàthu về từ việc tham gia vào chuỗi giá trị, từ đótìm ra chuỗi giá trị nông dân được lợi nhuậnnhiều nhất.NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨUNội dung nghiên cứu- Đánh giá một số tác nhân tham gia vàochuỗi giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên.Tel: 0912530872, Email: huutho01@yahoo.comSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyênhttp://www.Lrc-tnu.edu.vn139Nguyễn Hữu Thọ và csTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ- Phân tích chi phí, lợi nhuận của một sốtác nhân trong chuỗi giá trị ngành chè tỉnhThái Nguyên.- Đề ra các giải pháp nhằm nâng cao giá trịngành chè cho tỉnh Thái Nguyên.Phương pháp nghiên cứu62(13): 139 - 144của địa phương; (3) Có sự kết nối với thịtrường bên ngoài- Phương pháp phân tích chi phí lợi nhuậntrong chuỗi:Kaplinsky và Morris (2001) đã đưa ra côngthức tính lợi nhuận trong chuỗi:- Nguồn thông tin thứ cấp: Thu thập từ cácbáo cáo nghiên cứu có sẵn, các tài liệu, số liệuliên quan đến ngành chè tỉnh Thái Nguyên vàViệt Nam.Lợi nhuận = Tổng tài sản có - các khoản nợ- Nguồn thông tin sơ cấp: Áp dụng phươngpháp nghiên cứu chuỗi giá trị của Kaplinskyvà Morris (2001) nhằm thu thập các thông tinthông qua tiếp cận, phỏng vấn các tác nhântrong chuỗi giá trị (bằng bộ câu hỏi).Đây là kênh tiêu thụ chủ yếu của các côngnhân nông trường (nay là các công ty tráchnhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên).Một đặc điểm chính của kênh này là, côngnhân nông trường chủ yếu bán chè tươi chocông ty. Công ty chế biến thành chè đen vàxuất khẩu qua Tổng công ty chè Việt Nam(VINATEA), phần nhỏ còn lại có thể xuấttrực tiếp hoặc qua một công ty khác. Giá trịgia tăng trong chuỗi này rất thấp, vì chuỗi cóđộ dài quá ngắn, chưa tiếp cận được vớingười tiêu dùng cuối cùng.Chuỗ ...