Chương 5 Công cụ chính sách môi trường

Công cụ ra lệnh và kiểm soát Công cụ kinh tế Công cụ truyền thông – thuyết phục.CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNGNhững nguyên tắc cơ bản: • Nguyên tắc phòng ngừa (precautionary principle) • Nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền (polluter-pay principle) • Nguyên tắc hợp tác (principle of cooperation)
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 5 Công cụ chính sách môi trường Chương 5: Coâng cuï chính saùch moâitröôøng o Coâng cuï ra leänh vaø kieåm soaùt o Coâng cuï kinh teá o Coâng cuï truyeàn thoâng – thuyeát phuïc CHÍNH SAÙCH MOÂI TRÖÔØNGNhöõng nguyeân taéc cô baûn:• Nguyeân taéc phoøng ngöøa (precautionary principle)• Nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn(polluter-pay principle)• Nguyeân taéc hôïp taùc (principle of cooperation) 03 COÂNG CUÏ CHÍNH SAÙCH CÔ BAÛNMEÄNH LEÄNH VAØ KIEÅM TRA (command and control - CAC) CAC = ñoäng löïc phaùp lyù, bieän phaùp ñònh cheá nhaèm thuùc ñaåy söï tuaân thuû tröïc tieáp veà BVMT cuûa ñoái töôïng gaây oâ nhieãm, thoâng qua: - ñieàu tieát caùc quùa trình hay saûn phaåm ñöôïc söû duïng, - caám hoaëc haïn cheá vieäc thaûi ra moät soá chaát oâ nhieãm - giôùi haïn hoaït ñoäng trong nhöõng thôøi gian/ khoâng gian nhaát ñònh MEÄNH LEÄNH VAØ KIEÅM TRA (CAC)• Giaáy pheùp hay söï chaáp thuaän veà maët moâi tröôøng• Caùc quy ñònh, nghò ñònh• Caùc tieâu chuaån - tieâu chuaån veà chaát löôïng moâi tröôøng - tieâu chuaån thaûi MEÄNH LEÄNH VAØ KIEÅM TRA (CAC)Thuaän lôïi:• ð m b o möùc ñoä nhaát ñònh veà maët hieäu quûa BVMT;• Phöông phaùp truyeàn thoáng;• Hoaëc tuaân theo hoaëc khoâng, neáu khoâng thì coù caùc bieänphaùp xöû lyù;• Xöû lyù bình ñaêûng Khoù khaên:• Khoâng linh ñoäng;• C n xác ñ nh ñư c ñ i tư ng; Chi phí haønh chính cao;Noã löïc lôùn töø caùc cô quan QLMT;• Không kích thích DN thay ñ i công ngh m i COÂNG CUÏ KINH TEÁ (economic instruments)Các công c kinh t r t ña d ng g m các lo i thu , phí và l phí,quota ô nhi m, cơ ch ký qu - hoàn chi, tr c p kinh t , nhãn sinhthái, h th ng các tiêu chu n ISO. Hoaït ñoäng thoâng qua khuyeánkhích hôn laø cöôõng cheá -> linh ho t, chi phí thaáp hôn. a) Phaân ñònh laïi caùc quyeàn sôû höõu taøi saûnTL: Vieäc phaân ñònh taøi saûn do thò tröôøng quyeát ñònhKK: Vaán ñeà chính trò; khaû naêng phaân phoái khoâng coâng baèng COÂNG CUÏ KINH TEÁ (economic instruments) b) Coâng cuï thueáThu /phí tài nguyên: là m t kho n thu c a Ngân sách Nhà nư cñ i v i các doanh nghi p v vi c s d ng các d ng tài nguyên thiênnhiên trong quá trình s n xu t.M c ñích c a thu tài nguyên là(i)H n ch các nhu c u không c p thi t trong s d ng tài nguyên;(ii)H n ch các t n th t tài nguyên trong quá trình khai thác và sd ng;(iii)T o ngu n thu cho ngân sách và ñi u hòa quy n l i c a các t ngl p dân cư v vi c s d ng tài nguyên.Thu tài nguyên bao g m m t s thu ch y u như thu s d ngñ t, thu s d ng nư c, thu r ng, thu tiêu th năng lư ng, thukhai thác tài nguyên khoáng s n... COÂNG CUÏ KINH TEÁ (economic instruments)* Thueá/phí moâi tröôøngPhí phaùt thaûi: phí phaûi traû cho vieäc xaû thaûi vaøo moâi tröôøng & döïatreân khoái löôïng vaø/hoaëc chaát löôïng cuûa chaát thaûiPhí saûn phaåm: phí ñaùnh treân giaù saûn phaåm ñang gaây oâ nhieãmtrong giai ñoaïn saûn xuaát hoaëc tieâu thuï hoaëc treân heä thoáng toå chöùcñeå baùn chuùng. Döïa treân moät soá tính chaát naøo ñoù cuûa saûn phaåmhoaëc chính baûn thaân saûn phaåm. TL: - Taïo nguoàn thu toát; - Thöïc thi deã; - Thay ñoåi nhanh choùng haønh vi KK: - Coù theå gaây baát lôïi chính trò, gaùnh naëng taøi chính chongöôøi chòu thueá, ñaëc bieät cho nhoùm thu nhaäp thaáp; - Thu nhaäp töø thueá coù theå söû duïng vaøo muïc ñích khaùc; - Khoù xaùc ñònh möùc thueá ñuùng COÂNG CUÏ KINH TEÁ (economic instruments)c) Trôï caáp- Trôï caáp- Khoaûn vay meàm- Thueá khuyeán khích- Giaûm bieåu thueá haûi quanTL: - Ñaùp öùng töùc thôøi cuûa ñoái töôïng, ít gaëp phaûn khaùngKK: - Bò laïm duïng - Khoù huûy boû - Vi phaïm nguyeân taéc PPP COÂNG CUÏ KINH TEÁ (economic instruments) d) Ñaët coïc vaø cô caáu ñaët coïc-hoaøn traûCoâng cuï kinh teá nhaèm chuyeån traùch nhieäm kieåm soaùt oâ nhieãm,ñieàu khieån vaø thöïc thi quy ñònh qua tay ngöôøi saûn xuaát vaø tieâuthu,ï phaûi ñoùng tieàn tröôùc, ñaûm baûo khaéc phuïc thieät haïi coù theå xaûyra.Ñaët coïc:-> khai thaùc röøng, quaëng moû,…TL: - Giaûm chi cho vieäc thu doïn & phuïc hoài- Ñaûm baûo nguoàn taøi chính phuïc hoài toån thaát moâi tröôøngKK: - Caàn thoâng tin & khaû naêng ñieàu haønh- Aùp duïng cho moät soá khu vöïc haïn cheá COÂNG CUÏ KINH TEÁ (economic instruments) Cô caáu ñaët coïc-hoaøn traû:-> Khuyeán khích traû laïi caùc saûn phaåm phuï trong saûn xuaáthoaëc tieâu thuï ñeå ñöôïc xöû lyù hoaëc taùi sinh vaø söû duïng an toaønhoaëc chi phí cho vieäc thu hoài göûi traû laïi do ngöôøi khaùc thöïchieän. Ngư i tiêu dùng: Ph i ñ t c c/th chân khi mua s n ph m và ñư c hoàn tr khi giao n p ch t th i theo ñúng quy ñ nh ñư c ban hành; s d ng s n ph m trong th i gian t i ña có th ; s d ng s n ph m tái ch ; ph i h p trong vi ...