Chương IV: TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Tài nguyên thiên nhiên là nguồn của cải vật chấtnguyên khai được hình thành và tồn tại trong tựnhiên mà con người có thể sử dụng để đáp ứngcác nhu cầu trong cuộc sống- Phân bố không đồng đều- Đại bộ phận các nguồn tài nguyên có giá trịkinh tế cao được hình thành qua quá trình lâu dàicủa tự nhiên và lịch sử
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương IV: TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN Chương IV:TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 1 4.1. Các vấn đề chung 4.1.1 Khái niệm Tài nguyên thiên nhiên là nguồn của cải vật chất nguyên khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng để đáp ứng các nhu cầu trong cuộc sống2 thuộc tính: - Phân bố không đồng đều - Đại bộ phận các nguồn tài nguyên có giá trị kinh tế cao được hình thành qua quá trình lâu dài của tự nhiên và lịch sử 2 4.1. Các vấn đề chung 4.1.2. Phân loại tài nguyên thiên nhiên- Có nhiều cách phân loại tài nguyên- Dựa vào khả năng tái tạo: + Tài nguyên tái tạo + Tài nguyên không tái tạo- Phân loại theo các dạng: tài nguyên đất, tàinguyên nước, tài nguyên sinh vật …- Tài nguyên theo quan điểm hệ thống:(PGS.TS Nguyễn Đình Hòe): TN cấu trúc, TNvận hành, TN năng suất. 34.1. Các vấn đề chung4.1.3. Con người với tài nguyên và môi trường 44.2. Tài nguyên đất4.2.1. Khái niệm về đất?Đất là một vật thể tự nhiên, cấu tạo độc lập, lâuđời do kết quả của quá trình hoạt động tổng hợpcủa 5 yếu tố hình thành đất gồm có : đá mẹ, địahình, khí hậu, sinh vật và thời gian (Dacutraep,1879)+ Đ = f ( Đa , Đh, Kh, N, SV, CN) t 54.2. Tài nguyên đất4.2.2. Vai trò và chức năng của đất - Các chức năng cơ bản?+ Là môi trường để con người và sinh vật trên cạnsinh trưởng và phát triển+ Là địa bàn cho các quá trình biến đổi và phânhủy các phế thải khoáng và hữu cơ+ Nơi cư trú cho các động vật, thực vật đất+ Địa bàn cho các công trình xây dựng+ Địa bàn để lọc nước và cung cấp nước 64.2. Tài nguyên đất 4.2.3. Tài nguyên đất trên thế giớiTổng diện tích đất tự nhiên của thế giới: 148 triệukm2- 5 nhóm đất phổ biến:+ Nhóm đất podzol+ Nhóm đất alfisol+ Nhóm đất đen giàu mùn mollisol+ Nhóm đất khô hạn aridosol+ Nhóm đất oxisols 74.2. Tài nguyên đất4.2.3. Tài nguyên đất trên thế giới 10% Đất ở vùng quá lạnh 20% 10% Đất lử vùng quá khô, hoang mạc Đất ở vùng quá dốc Đất làm đồng c ỏ 20% 20% Đất ở vùng có t ầng đất mỏng Đất đag trồng trọt 20% Đất có năng suất cao: 14% Hiện trạng sử dụsuất ất trênbình:giới (FAO) Đất có năng ng đ trung thế 28% Đất có năng suất thấp chiếm: 58% Nguyên nhân ? 8 4.2. Tài nguyên đất 4.2.4. Tài nguyên đất Việt Nam - Diện tích tự nhiên: 33 Triệu ha, xếp thứ 55 trong 200 nước trên thế giới - Diện tích bình quân: 0,46ha/người =1/6 bình quân th ế giới. Hiện nay 0,38ha/người -Trong đó: + Đất đang sử dụng: khoảng hơn 22 triệu ha, chiếm 68,83% tổng quỹ đất + Đất chưa sử dụng: chiếm 33,04% Việt Nam là một trong những quốc gia hiếm đất 9 4.2. Tài nguyên đất 4.2.4. Tài nguyên đất Việt Nam  Các quá trình làm thoái hóa đất ở Việt Nam- Quá trình rửa trôi và xói mòn đất:- Quá trình hoang mạc hóa + Hoang mạc hóa? +Chỉ tiêu xác định độ hoang mạc hóa: tỉ lệ giữa lượng bốc hơi hằng năm với lượng bốc thoát hơi tiềm năng trong giới hạn 0,05-0,65 10 4.2. Tài nguyên đất 4.2.4. Tài nguyên đất Việt Nam  6 quá trình dẫn đến hoang mạc hóa ở Việt Nam- Đất bị thoái hóa do xói mòn rửa trôi- Nạn cát bay ở vùng ven biển- Đất bị mặn hóa- Đất bị phèn hóa- Đất thoái hóa do canh tác nông nghiệp hoặc chăn th ảquá mức ở vùng đất dốc làm xuất hiện kết von đá ong- Đất thoái hóa do khai thác mỏ 11 4.2. Tài nguyên đất 4.2.5. Quy hoạch sử dụng bền vững tài nguyên đấtQuy hoạch sử dụng đất đai là sự đánh giá tiềmnăng đất nước có hệ thống, tính thay đổi trong sửdụng đất đai và những điều kiện kinh tế xã hội đểchọn lọc và thực hiện các sự chọn lựa sử dụng đấtđai tốt nhất 12Về quan điểm khả năng bền vững thì chức năng của QHSDĐĐ :• Hướng dẫn sự quyết định trong sử dụng đất đai để làm sao trong nguồn tài nguyên đó được khai thác có lợi cho con người, nhưng đồng thời cũng được bảo vệ cho tương lai.• Cung cấp những thông tin tốt liên quan đến nhu cầu và sự chấp nhận của người dân, tiềm năng thực tại của nguồn tài nguyên và những tác động đến môi trường có thể có của những sự lựa chọn. 13 4.3. Tài nguyên rừng 4.3.1. Khái niệm - Rừng là gì? - Phân loại rừng th ...