Chương VIII: QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀ QUAN HỆ PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHÃ

1. Khái niệm, đặc điểm của QPPL XHCNa. Khái niệm QPPL XHCNLà những quy tắc xử sự mang tính bắt buộcchung do NN XHCN ban hành thể hiện ý chívà bảo vệ lợi ích của GCCN, nhân dân laođộng nhằm điều chỉnh các QHXH vì mụcđích xây dựng CNXH
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương VIII: QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀ QUAN HỆ PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHÃChương VIII:QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀQUAN HỆ PHÁP LUẬT XÃ HỘICHỦ NGHÃI. Quy phạm pháp luật XHCN1. Khái niệm, đặc điểm của QPPL XHCNa. Khái niệm QPPL XHCNLà những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung do NN XHCN ban hành thể hiện ý chí và bảo vệ lợi ích của GCCN, nhân dân lao động nhằm điều chỉnh các QHXH vì mục đích xây dựng CNXHI. Quy phạm pháp luật XHCNb. Đặc điểm của QPPL XHCN QPPL có dấu hiệu (đặc trưng) như PL- XHCN nói chung QPPL do NN ban hành hoặc thừa- nhận và bảo đảm thực hiện Là quy tắc xử sự mang tính bắt buộc- chung.I. Quy phạm pháp luật XHCN b. Đặc điểm của QPPL XHCN- Nó được thực hiện nhiều lần cho đến khi bị sửa đổi hoặc hủy bỏ- Các QPPL có tính định hướng hệ thống(Phân biệt QPPL với QPXH)2. Cấu trúc của QPPLa. Giả định: quy định địa điểm, thời gian, chủ thể, các hoàn cảnh, tình huống có thể xảy ra trong thực tế mà nếu tồn tại chúng thì phải hành động theo quy tắc mà quy phạm đặt raI. Quy phạm pháp luật XHCN Giả định có thể đơn giản hoặc phức tạp-- Ví dụ: Đ102 BLHS (1999)- 1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến 2 năm.I. Quy phạm pháp luật XHCNb. Quy định.- Nêu ra cách xử sự mà các chủ thể ở vào điều kiện trong phần giả định được phép làm hoặc bắt buộc phải làm.- Đây chính là mệnh lệnh, là ý chí của NN. Nó thường được nêu ở dạng: nghiêm cấm, không được, phải…- Mệnh lệnh có thể là tùy nghi hoặc dứt khoátI. Quy phạm pháp luật XHCNc. Chế tài: Nêu lên những biện pháp tác động mà NN dự kiến áp dụng đối với các chủ thể không thực hiện đúng phần “quy định”.- Có nhiều loại chế tài:+ Chế tài hình sự+ Chế tài hành chính+ Chế tài kỷ luật+ Chế tài dân sự- Mục đích của chế tài: Giáo dục và trừng phạtI. Quy phạm pháp luật XHCN3. Phân loại các QPPL XHCN- Căn cứ vào đối tượng điều chỉnh: QPPL hành chính; QPPL dân sự; QPPL hình sự…- Căn cứ vào nội dung: QPPL định nghĩa, QPPL điều chỉnh- Căn cứ vào hình thức mệnh lệnh: QPPL dứt khoát, QPPL tùy nghi, QPPL hướng dẫn- Căn cứ vào tính chất: QPPL bắt buộc, QPPL cấm đoán, QPPL cho phépII. Quan hệ pháp luật XHCN1. Khái niệm, đặc điểma. Khái niệm QHPL là những quan hệ xã hội nảy sinh trong XH được các QPPL điều chỉnhb. Đặc điểm- Là QHXH có ý chí- Mang tính giai cấp- Nội dung của QHPL được cấu thành bởi các quyền và nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể mà việc thực hiện được bảo đảm bằng NNII. Quan hệ pháp luật XHCN2. Cấu thành của QHPL- Chủ thể: Các cá nhân, tổ chức có năng lực chủ thể pháp luật, bao gồm:* Năng lực pháp luật: khả năng của cá nhân, tổ chức có quyền và nghĩa vụ pháp lý+ Năng lực PL của cá nhân, tổ chức được phát sinh khi họ “sinh ra” và kết thúc khi “họ chết”* Năng lực hành vi: là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lýII. Quan hệ pháp luật XHCN* Các chủ thể phổ biến của QHPL XHCN+ Cá nhân, pháp nhân và cá chủ thể khácCá nhân: công dân, người nước ngoài, người không quốc tịchPháp nhân là một tổ chức có đủ 4 điều kiện - Được cơ quan NN có thẩm quyền thành lập, cho phép thành lập, đăng lý hoặc công nhận - Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ - Có tài sản độc lập - Nhân danh mình tham gia các QHPL độc lậpII. Quan hệ pháp luật XHCNb. Nội dung của QHPL- Quyền chủ thể: Là khả năng xử sự của nhưng người tham gia QHPL, thể hiện:+ Khả năng xử sự trong khuôn khổ+ Khả năng yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ của họ+ Khả năng yêu cầu các cơ quan NN bảo vệ quyền chủ thể của mìnhII. Quan hệ pháp luật XHCN- Nghĩa vụ chủ thểLà cách xử sự mà NN bắt buộc chủ thể phải thực hiện nhằm đáp ứng việc hưởng quyền của chủ thể khác- Nội dung của nghĩa vụ pháp lý:+ Phải thực hiện nội dung theo thỏa thuận hoặc theo quy định của PL+ Không được thực hiện một số nội dung theo thỏa thuận hoặc theo quy định của PLII. Quan hệ pháp luật XHCN- Nghĩa vụ chủ thể+ Chủ thể phải chịu trách nhiệm pháp lý khi xử sự không đúng+ Quyền và nghĩa vụ là 2 mặt của 1 thể thống nhất trong nội dung QHPL.c. Khách thể của QHPL- Là những lợi ích vật chất, tinh thần hoặc những lợi ích XH khác mà chủ thể mong muốn đạt được khi tham gia vào QHPLIII. Điều kiện phát sinh, thay đổi,chấm dứt quan hệ pháp luật XHCNQHPL phát sinh, thay đổi, chấm dứt dưới tác động của 3 yếu tố: QPPL, chủ thể và sự kiện pháp lý- QHXH chỉ trở thành QHPL khi được QPPL điều chỉnh, có chủ thể tham gia- QPPL chỉ có thể làm nảy sinh QHPL giữa các chủ thể nếu được gắn với sự kiện pháp lý- Sự kiện pháp lý là những sự kiện thực tế mà sự xuất hiện hoặc mất đi của chúng sẽ làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt QHPLIII. Điều kiện phát sinh, thay đổi,chấm dứt quan hệ pháp luật XHCN- Sự kiện pháp lý được chia làm 2 loại:+ Sự biến: những hiện tượng khách quan của đời sống XH, tự nhiên. Ví dụ: thiên tai….+ Hành vi: Hành động và không hành độngThe end ...