Chuyển dạng ung thư phổi tế bào nhỏ ở bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến có đột biến gen EGFR kháng thuốc TKI: Một vấn đề chưa được làm rõ

Điều trị đích bằng thuốc ức chế Tyrosin Kinase (TKI) ở bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến có đột biến gen EGFR là xu hướng chung trên Thế giới và Việt Nam. Tuy nhiên, sau 10 – 14 tháng xảy ra hiện tượng kháng thuốc TKI mà cơ chế đã được xác định do sự có mặt đột biến T790M hoặc PIK3CA, MET, HER 2…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyển dạng ung thư phổi tế bào nhỏ ở bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến có đột biến gen EGFR kháng thuốc TKI: Một vấn đề chưa được làm rõDIỄN ĐÀN Y HỌCChuyên đề trong tháng CHUYỂN DẠNG UNG THƯ PHỔI TẾ BÀO NHỎ Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN CÓ ĐỘT BIẾN GEN EGFR KHÁNG THUỐC TKI: MỘT VẤN ĐỀ CHƯA ĐƯỢC LÀM RÕPhạm Văn Luận1, Nguyễn Đình Tiến1 TÓM TẮT Điều trị đích bằng thuốc ức chế Tyrosin Kinase (TKI) ở bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến có độtbiến gen EGFR là xu hướng chung trên Thế giới và Việt Nam. Tuy nhiên, sau 10 – 14 tháng xảy ra hiệntượng kháng thuốc TKI mà cơ chế đã được xác định do sự có mặt đột biến T790M hoặc PIK3CA, MET,HER 2… Chuyển dạng ung thư phổi tế bào nhỏ cũng là một trong những nguyên nhân gây kháng thuốcTKI với tỉ lệ khoảng 5 – 14%. Cơ chế của sự chuyển đổi này còn chưa rõ ràng. Mục tiêu: Bàn luận về cơchế chuyển dạng ung thư phổi tế bào nhỏ từ ung thư biểu mô tuyến kháng thuốc TKIs. Kết luận: Đã cómột số giả thuyết ban đầu, nhưng cần tiếp tục có những nghiên cứu để giải thích cơ chế chuyển dạng ungthư phổi tế bào nhỏ từ ung thư biểu mô tuyến kháng TKI cũng như tìm ra xét nghiệm có giá trị về tiênlượng khả năng chuyển dạng ung thư phổi tế bào nhỏ ở những bệnh nhân này. Từ khóa: Kháng thuốc TKI, chuyển dạng ung thư phổi tế bào nhỏ. SUMMARY SMALL CELL LUNG CANCER TRANSFORMED FROM ADENOCARCINOMA WITH EGFR MUTATIONS RESISTED TO TKI: AN ISSUE HAS NOT BEEN CLARIFIED Targeted therapy by Tyrosin Kinase Inhibitor drugs in Adenocarcinoma patients who have EGFRmutations was overall tend to in the world and Vietnam. However, after 10 -14 months, we could see resistance TKI due to T790M mutation or some other mutations such as PIK3CA, MET, HER 2… Smallcell lung cancer transformation was also one of reasons of TKI resistance, accounted for about 5 - 14%.Mechanisms of this transformation were not clear. Purpose: Discussion about mechanism of the smallcell lung cancer transformation from adenocarcinoma resisted to TKI. Conclusion: there were someinitial theories, but further researches are needed to explain the mechanism of small cell lung cancertransformation from TKI-resistant adenocarcinoma as well as to find a valuable test of prognosis of smallcell lung cancer transformation in these patients. Key word: Resistance TKI, small cell lung cancer transformation.14 Y HỌC LÂM SÀNG Số 109 (Tháng 07/2019) DIỄN ĐÀN Y HỌC Chuyên đề trong tháng I. ĐẶT VẤN ĐỀ tuyến sang loại UPT tế bào nhỏ còn chưa được rõ ràng. Đã có nhiều giả thuyết được đưa ra để lý giải Bệnh nhân UTP không tế bào nhỏ giai đoạn vấn đề này, 4 giả thuyết chính là:tiến xa, đặc biệt là ung thư biểu mô tuyến có đột biếngen EGFR dương tính, điều trị đích là xu hướng 1. Trong quần thể ban đầu ở khối u đượcchung ở trên Thế giới và Việt Nam. Liệu pháp điều chẩn đoán bao gồm cả các tế bào ung thư biểutrị bằng các đích phân tử cho thấy có hiệu quả về mô tuyến và các tế bào UTP tế bào nhỏ, tuy nhiênkhả năng kiểm soát bệnh, giảm các triệu chứng và số lượng tế bào ung thư tế bào nhỏ ít và bị át đi.kéo dài thời gian sống thêm. Đã có nhiều nghiên Sau khi ung thư biểu mô tuyến được điều trị bằngcứu về hiệu quả của điều trị đích bằng các thuốc các thuốc TKI, số lượng các tế bào tuyến trongức chế Tyrosine Kinase (TKI) ở bệnh nhân ung thư khối u giảm đi, khi đó các tế bào UTP tế bào nhỏbiểu mô tuyến của phổi, kết quả cho thấy trung vị phát triển và làm cho bệnh tiến triển[2][3]. Mộtthời gian sống thêm bệnh không tiến triển khoảng số nghiên cứu đã giải phẫu tử thi của bệnh nhân10 – 14 tháng. Thông thường sau thời gian khoảng được chẩn đoán là UTP tế bào nhỏ thì thấy có sự12 tháng điều trị có sự kháng lại các thuốc TKI, xuất hiện kết hợp của cả ung thư biểu mô tuyến vàbiểu hiện bằng bệnh tiến triển tại chỗ hoặc có di căn ngược lại ở bệnh nhân UTP không tế bào nhỏ cómới. Hiện nay, một số nguyên nhân đã được đưa ra cả thành phần UTP tế bào nhỏ. Họ giải thích rằng,để giải thích cho cơ chế của việc kháng TKI, trong có thể trong mẫu sinh thiết ban đầu đã không đủđó sự xuất hiện đột biến T790M thường gặp nhất, để kết luận về vấn đề kết hợp này. Cơ chế này banchiếm tỷ lệ khoảng 50 – 60% các trường hợp. Các đầu có vẻ hợp lý, tuy nhiên, bản chất của UTP tếnguyên nhân khác như đột biến MET (5 – 20%), bào nhỏ là tiến triển nhanh, di căn sớm, nhưngđột biến PIK3CA khoảng 5%, HER 2 khoảng ung thư biểu mô tu ...