Chuyên đề Vật lí 9: Bài tập thấu kính

Bài giảng Chuyên đề Vật lí 9: Bài tập thấu kính được soạn thảo nhằm giúp cho các em học sinh lớp 9 nắm vững được phương pháp, phân loại được các dạng bài tập và có cách nhìn nhận phương pháp giải, giúp cho các em hứng thú trong học tập và yêu thích môn học. Mời quý thầy cô và các em cùng tham khảo bài giảng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyên đề Vật lí 9: Bài tập thấu kínhTRƯƠNG THCS LAM SON ĐALAT BÀITẬPTHẤUKÍNH GIẢIBÀITẬPTHẤUKÍNH VẬTLÝLỚP9  PHẦNI:MỞĐẦU Trong chương trình vật lý 9, phần quang học,nhấtlàcácbàitậpthấukínhrấtđadạngvàkhóđốivớihọcsinh.Hơnnữa,trongphânphốichươngtrìnhlại không có tiết bài tập để luyện tập. Do đó, họcsinhrấtlúngtúngkhigiảiquyếtcácbàitậpởcácbàikiểmtra. Kiến thức vế thấu kính trong bài học thì đơngiản,trongkhibàitậptrongsáchbàitậpthìkhóđốivớihọcsinh.Cácbàitậptrongsáchbàitậphầunhưhọc sinh không làm được, vì nó đa dạng trong cáchvẽvàtínhtoán.Vìvậy,vấnđềđặtralà:làmcáchnàođểhọcsinhnắmchắckiếnthứcvàgiảiquyếtđượccácbàitập?Ơû đây, đối tượng là toàn bộ học sinh cần phảinắmbắtnhữngphươngphápvàcáchxửlýmộtbàitập.Chínhvìnhữnglýdonêutrên,chúngtôixinđưaramột giải pháp để giải quyết vấn đề vướng mắccủahọcsinh,trongphạmvinhỏliênquanđếnthấukính.Giảiphápnàynhằngiúpchocácemhọcsinhlớp9nắmvữngđượcphươngpháp,phânloạiđượccácdạngbàitậpvàcócáchnhìnnhậnphươngphápgiải,giúpchocácemhứngthútronghọctậpvàyêuthíchmônhọc. PHẦNII:NỘIDUNG I/THỰCTRẠNGVẤNĐỀ: Chươngtrìnhcảicáchthaysáchhiệnnaycònrấtnhiềubấtcậpnhưphânphốichươngtrìnhkhôngcótiếtbàitập.Họcsinhvẫncònbỡngỡvớiphươngphápmới.Nhậnthứccủahọcsinhvềkiếnthứccũngđãkhó,ápdụngchobàitậplạicàngkhóhơn.Quamộtnămápdụngchươngtrìnhmới,kếtquảcủahọcsinhchưacao. Ơûđây,chỉđềcậpmộtkhíacạnhnhỏlàbàitậpthấukính,họcsinhkhôngphânbiệtđược ảnh ảo, ảnhthật, ảnhcùngchiều, ảnhngượcchiềuvớivật.Họcsinhcònnhầmlẫn,khôngxácđịnhđượcloạithấukính,vẽcác tia sáng không chính xác, không xác định được vị trí của ảnh,củavật….Cácbàitậpđadạng,đòihỏihọcsinhphảinắmbắtvấnđề,cókỹnăng,biếtphânloạibàitậpthìmớigiảiquyếtđược. Chínhvìthựctrạngvấnđềhiệnnayrấtkhókhănchohọcsinh,ngườigiáoviênphảibiếtđưaraphươngpháp,phânloạibàitập,đàosâu kiến thức để các em có thể giải quyết tốt các bài tập quanghình, đặc biệt là bài tập thấu kính, một cách chắc chắn và chínhxác.II/CÁCGIẢIPHÁPTHỰCHIỆN1/Cungcấpchohọcsinhcáckiếnthứccơbảnvềthấukínha/Đặcđiểmchungvếthấukính:Mỗithấukínhđềucótrụcchính,quangtâm,tiêuđiểmvàtiêucựĐườngtruyềnmộtsốtiasángđặcbiệt.Dùng3tiađặcbiệtđểvẽ:tiatớiquaquangtâm,tiatớisongsongvớitrụcchínhvàtiaquatiêuđiểmb/Đốivớithấukínhhộitụ:Aûnhcủamộtvật:cóthểchoảnhthậtvàảnhảoVật ngoài tiêu cự luôn cho ảnh thật ngược chiều vật, ảnh vàvậtnằmhaibênthấukínhVật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo lớn hơn vật cùngchiềuVậtđặtrấtxathấukínhcho ảnhthậtcóvịtrícáchthấukínhmộtkhoảngbằngtiêucựVậtđặttạitiêuđiểmcủathấukínhchoảnhởvôcùngChúýchohọcsinh:thấukínhhôitụcáctialócóhướngđidầnvềphíatrụcchínhVậtđặttrongkhoảngtừthấukínhđếntiêuđiểmthìchoảnhảo.Vậtđặtngoàikhoảngtừthấukínhđếntiêuđiểmthìchoảnhthật.c//Đốivớithấukínhphânkỳ:Vậtsángđặt ởmọivịtrítrướcthấukínhphânkỳđềucho ảnh ảo,cùngchiều,nhỏhơnvật,luônnằmtrongkhoảngtiêucự.Vậtđặtrấtxathấukínhphânkỳ ảnh ảocủavậtcóvịtrícáchthấukínhmộtkhoảngbằngtiêucự.AûnhcủađiểmsángStạobởithấukínhphânkỳlàmôtđiểmsángảo.Thấukínhphânkỳ:tialóluôncóhướngđiraxatrụcchính.Đốivớicả2thấukính:GiaođiểmhaitialókéodàilàảnhcủaSĐộ lớn của ảnh so với vật tuỳ thuộc vào vị trí của vật đặt trướcthấukính.2/Phươngphápgiảibàitậpthấukính:a/Cáchnhậnbiếtcácloạithấukính:Nếuchùmtialóđiraxatrụcchính(chùmtiaphânkỳ)thấukínhphânkỳNếuchùmtialóđigầnphíatrụcchính(hộitụ)thấukínhhộitụb/Cáchvẽđườngđitiasángquathấukính: Thườngsửdụngnguyêntắccủabatiađặcbiệtđểvẽ,trongđóthôngdụngnhấtlàtiađiquaquangtâmsẽtruyềnthẳngc/Cáchdựngảnhcủavậtquathấukính:DựngảnhcủađiểmS:dùnghaitiađặcbiệtđếnthấukính,giaođiểmhaitialó(cóthểkéodài)làảnhcủaS.DựngảnhcủavậtAB(ABvuônggócvớithấukính,Anằmtrêntrụcchính):tadựngảnhB’củaB,từB’hạđườngvuônggócvớitrụcchínhtạiA’,A’làảnhcủaA.d/Xácđịnhvịtrívàđộlớncủaảnh:GVcóthểchứngminhcôngthức,dùngcáctamgiácđồngdạngchứngminhcôngthức:-Gọidlàkhoảngcáchtừvậtđếnthấukính-Gọid’làkhoảngcáchtừảnhđếnthấukính-Gọiflàtiêucự Thấukínhhộitụ: 1 1 1-Vậtnằmngoàit ...