Cổ Loa, cố đô - thành ốc

Cổ Loa, cố đô - thành ốcThục Phán nối ngôi vua Hùng, hợp nhất Tây Âu và Lạc Việt thành nước Âu Lạc, đóng đô ở Cổ Loa.Tương truyền An Dương Vương (Thục Phán) được rùa thần cho móng làm lẫy nỏ nên đã đánh bại nhiều lần xâm lược của Triệu Đà. Sau đó Triệu Đà dùng mưu (cho con trai là Trọng Thuỷ sang cầu hôn con gái An Dương Vương là Mỵ Châu), lấy cắp nỏ thần rồi năm 179 trước công nguyên đem quân sang đánh, An Dương Vương thua chạy đến vùng Nghệ An, nhảy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cổ Loa, cố đô - thành ốcCổ Loa, cố đô - thành ốcThục Phán nối ngôi vua Hùng, hợp nhất Tây Âu và Lạc Việt thànhnước Âu Lạc, đóng đô ở Cổ Loa.Tương truyền An Dương Vương (Thục Phán) được rùa thần cho mónglàm lẫy nỏ nên đã đánh bại nhiều lần xâm lược của Triệu Đà. Sau đó TriệuĐà dùng mưu (cho con trai là Trọng Thuỷ sang cầu hôn con gái An DươngVương là Mỵ Châu), lấy cắp nỏ thần rồi năm 179 trước công nguyên đemquân sang đánh, An Dương Vương thua chạy đến vùng Nghệ An, nhảyxuống biển tự tử.Khi định đô ở Cổ Loa, An Dương Vương cho xây một thành hình ốc gọi làLoa thành. Thành được xây ban ngày thì đêm lại đổ. Chỉ khi nhà vua đượcthần Kim Qui cho móng và bảo cách diệt tinh bạch kê (gà trắng) thì thànhmới xây xong. Ngày nay ở Cổ Loa còn một thành đất đồ sộ với dấu tíchcủa ba vòng thành.Đi từ trong ra ngoài, đầu tiên là vòng thành trong (thành nội), hình chữnhật, có chu vi 1650 mét, nơi được xem là chỗ ở của nhà vua. Cổng chínhcủa thành nội ở giữa bờ thành phía nam. Hai bên cổng có đắp hai ụ côngsự cao hơn mặt thành. Ở bên góc thành nội còn đếm được 18 ụ công sự.Bao quanh thành là hào sâu và rộng.Vòng thành giữa (thành trung) có chu vi 6500 mét bao ngoài thành nội. Từcửa nam (chỗ chợ Sa) thành vòng về phía dông theo đầm Cả, qua gò Voiở phía bắc, vòng lại phía nam theo bờ sông Hoàng.Vòng thành ngoài (thành ngoại) có chu vi 8.000 mét. Một đoạn dài củasông Hoàng chảy từ tây nam đến đông nam, tạo thành đoạn hào tự nhiêncủa thành ngoài. Hào nhân tạo nối liền với hào tự nhiên, bao quanh thànhtừ đông bắc đến đông nam.Nhìn lên bản đồ, ta thấy thành được bao quanh bằng những con hào. Phíađông thành giữa là đầm Cả, thông với sông Hoàng. Từ đầm này đã khơinăm con ngòi để nước vào hào thành giữa và thành trong, hình thành mộtthế phối hợp lợi hại giữa bộ binh và thuỷ binh: công thủ đều thuận lợi, vừacó địa điểm để tập trung quân, vừa dễ dàng triển khai quân khi cần thiết.Trên ba vòng thành, nhất là quanh thành ngoài có nhiều điếm canh đượcdựng trên các ụ đất, người dân ở đây gọi là ụ hoả hồi. Đó là nơi dự trữrơm rạ và củi để khi cần thì đốt lửa, báo cho trong thành biết là có giặc. Bavòng thành có 72 ụ hoả hồi.Năm 1959 còn phát hiện mũi tên đồng ở cầu Vực, xã Cổ Loa, số lượng tớihàng vạn chiếc nằm trong một hố đất hình vuông. Mũi tên có ba cạnh sắc,phần mũi dài 2,5 - 3cm, phần chuôi dài 3,5 - 5cm để cắm cán. Các mũi têncó niên đại khoảng vài ba thế kỷ trước công nguyên. Đến năm 1982 lạiphát hiện tại gò Mả Tre (cũng thuộc xã Cổ Loa) chiếc trống đồng và bộsưu tập lưỡi cày đồng thuộc văn hoá Đông Sơn cách nay hơn 2000 năm.Đáng chú ý là năm 2005, Viện Khảo cổ học đã tìm thấy khu lò đúc mũi tênđồng, cả khuôn đúc mũi tên đồng ở gần đền thờ An Dương Vương.Trong khu vực thành nội, một số công trình tưởng niệm An Dương Vươngđã được xây dựng như đền Thượng và điện Ngự triều di qui. Ngoài ra ởkhu di tích Cổ Loa còn có am thờ Mỵ Châu và giếng Trọng Thuỷ (giếngNgọc). Đây là khu di tích có giá trị lớn về lịch sử, văn hoá, quân sự nhưngthật đáng tiếc, những năm gần đây, di tích bị lấn chiếm nhiều. Người yêuHà Nội đang chờ đợi những vi phạm sẽ được loại bỏ song hành với việctrùng tu, tôn tạo di tích kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.