Cơ sở khoa học của chuẩn đầu ra - TS. Trần Xuân Kiêm

Bài viết "Cơ sở khoa học của chuẩn đầu ra" trình bày về khái niệm, cơ sở lý luận của chuẩn đầu ra, quan hệ giữa tiêu chuẩn nghề và tiêu chuẩn đào tạo,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết để nắm bắt đầy đủ nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cơ sở khoa học của chuẩn đầu ra - TS. Trần Xuân KiêmCƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CHUẨN ĐẦU RA TS. Trần Xuân Kiêm Khoa Quản trị Kinh doanh Năm 2008, tại Hội nghị toàn quốc về chất lượng giáo dục đại học (tổ chức tạitrường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh), Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng BộGD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân đã chỉ đạo Bộ GD&ĐT và các trường “cần rà soát, sớmcông bố tiêu chuẩn thành lập trường đại học, trong đó phải có các chuẩn đầu ra của quátrình đào tạo (những kiến thức, kỹ năng, thái độ, hành vi cần đạt được của sinh viên)”[1]. Hiện nay, ở Việt Nam đang tồn tại hai cách hiểu về khái niệm chuẩn đầu ra. Theomột cách hiểu thông dụng nhất của Bộ GD&ĐT và tuyệt đại đa số, chuẩn đầu ra là dịchnghĩa của từ “learning outcomes” (kết quả học tập) trong tiếng Anh. Cách hiểu thứ hai,chuẩn đầu ra là “learning outcome standards” hay “program outcome standard”. Theocách hiểu này thì: “Hiện nay, những gì các trường đang làm theo yêu cầu của BộGD&ĐT (công bố chuẩn đầu ra của các chương trình đào tạo) thực ra chỉ là công bốcác “kết quả học tập dự kiến” (expected learning outcomes) của mình mà thôi. Tức lànhững gì nhà trường hứa/ cam kết với xã hội (người học, gia đình, nhà tuyển dụng, nhànước, toàn xã hội) rằng người học sẽ đạt được sau khi kết thúc việc học tại trường. Nóicách khác, chuẩn đầu ra theo cách hiểu tại Việt Nam hiện nay (mà trước hết là cách hiểutừ Bộ GD&ĐT) chính là để trả lời câu hỏi: “Vậy người học sau khi tốt nghiệp chươngtrình này thì sẽ có “đầu ra” như thế nào?” Đây là một lời hứa của nhà trường, chứkhông phải là “chuẩn” (nhắc lại: chuẩn thì phải có ràng buộc!)” [2]. Theo chúng tôi, để hiểu đúng khái niệm chuẩn đầu ra, cần làm rõ một số điểm sau: ◘ Cách hiểu của Luật Giáo dục Luật Giáo dục quy định cách hiểu về chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trìnhđào tạo: “Chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình đào tạo là yêu cầu tối thiểu về kiếnthức, kỹ năng mà người học phải đạt được sau khi kết thúc một chương trình đào tạo”. ◘ Cách hiểu của Hệ thống giáo dục Âu - Mỹ Cách hiểu này của Luật Giáo dục Việt Nam chính là tiếp thu từ quan niệm “kếtquả học tập” (learning outcomes) mà chúng ta dịch thành “chuẩn đầu ra” của hệ thốnggiáo dục phương Tây, đặc biệt là hệ thống giáo dục Mỹ là hệ thống tiên phong trong lĩnhvực này. Theo trang web Tuning Educational Structures in Europes – Tuning Cấu trúcGiáo dục châu Âu: “Kết quả học tập [chuẩn đầu ra] là sự khẳng định về những gì ngườihọc được mong đợi sẽ biết, hiểu và/hay có khả năng chứng tỏ sau khi hoàn tất việc họctập. Chuẩn đầu ra có thể quy chiếu về một đơn vị của học phần, một mô-đun, hay mộtđơn vị nào khác trong quảng thời gian học tập, ví dụ, một chương trình cấp tiểu học haytrung học cơ sở. Chuẩn đầu ra xác định cụ thể các yêu cầu tối thiểu để được cấp chứngnhận,... Kết quả học tập [chuẩn đầu ra] mong muốn sẽ do đội ngũ giảng viên xây dựng”. Hai tác giả Jenkins và Unwin đưa ra định nghĩa: “Kết quả học tập [chuẩn đầu ra]là sự khẳng định của những điều kỳ vọng, mong muốn một người tốt nghiệp có khả năngLÀM được nhờ kết quả của quá trình đào tạo”. Đại học New South Wales, Australia: “Kết quả học tập [chuẩn đầu ra] là lờikhẳng định của những điều mà chúng ta muốn sinh viên có khả năng làm, biết, hoặc hiểunhờ hoàn thành một khóa đào tạo”. Các quan niệm này bắt nguồn từ một cơ sở lý luận về giáo dục mà bài tham luậnnày muốn giải minh. ◘ Cơ sở lý luận của chuẩn đầu ra • Trước hết, xuất phát điểm của bất cứ hệ thống giáo dục nào cũng là triết lý giáodục cung cấp định hướng cho hệ thống giáo dục đó. Ví dụ 1: Hệ thống giáo dục Khổng giáo căn cứ trên triết lý giáo dục “trọng học”tức đề cao việc học. Khổng Tử quan niệm “làm ruộng cũng phải học, làm quan cai trịcàng phải học”. Do đó, việc học từ chỗ chỉ dành cho giới quý tộc, đã được đại chúng hóa. Ví dụ 2: Hệ thống giáo dục chuyên nghiệp của Thụy Sĩ hay Đức theo đuổi triết lýthực dụng: “Học xong là làm được ngay”. • Tiếp đến, dựa trên cơ sở triết lý giáo dục đó (có thể được phát biểu thành văn haybất thành văn), hệ thống giáo dục đề ra các mục tiêu tổng quát nhất của chương trình giáodục. Ví dụ 1: Từ đó, Nho giáo đề ra mục tiêu tổng quát là đào tạo người học thànhngười quân tử với các đức tính: Nhân, Trí, Tín, Trực, Dũng, Cương. Ví dụ 2: Chương trình đào tạo phiên dịch quốc tế của Thụy Sĩ đề ra mục tiêu:Trong ngôn ngữ được chọn (ví dụ: Anh – Pháp, Pháp – Đức, v.v.) sau khi kết thúc 4 nămhọc, học viên có khả năng dịch đuổi trong các hội thảo, hội nghị quốc tế - vừa nghe vừadịch đuổi theo ngay một cách lưu loát và chính xác, sử dụng đúng các thuật ngữ chuyênmôn trong mọi lĩnh vực: chính trị, khoa học, kỹ thuật, kinh doanh, quân sự,… ...