Cơ sở triết học phương đông trong lý luận y học cổ truyền phương đông (đông y) về sức khoẻ và bệnh tật

Những năm gần đây, dưới ánh sáng của tri thức khoa học hiện đại, các quan niệm của chúng ta về sức khoẻ và bệnh tật ngày càng được mở rộng, các phương pháp phòng, điều trị bệnh tật và nâng cao sức khoẻ cũng trở nên phong phú và đa dạng hơn. Tuy nhiên, nếu đi sâu nghiên cứu tư tưởng của người xưa, đặc biệt là trong triết học và y học phương Đông cổ đại, chúng ta thấy ngay từ rất sớm, người phương Đông đã xây dựng một quan niệm khá toàn diện về các vấn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cơ sở triết học phương đông trong lý luận y học cổ truyền phương đông (đông y) về sức khoẻ và bệnh tật TCNCYH 22 (2) - 2003 C¬ së triÕt häc ph−¬ng ®«ng trong lý luËn y häc cæ truyÒn ph−¬ng ®«ng (®«ng y) vÒ søc khoÎ vµ bÖnh tËt Ph¹m C«ng NhÊt Bé m«n M¸c-Lªnin - §¹i häc Y Hµ Néi Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, d−íi ¸nh s¸ng cña tri thøc khoa häc hiÖn ®¹i, c¸c quan niÖm cña chóng tavÒ søc khoÎ vµ bÖnh tËt ngµy cµng ®−îc më réng, c¸c ph−¬ng ph¸p phßng, ®iÒu trÞ bÖnh tËt vµn©ng cao søc khoÎ còng trë nªn phong phó vµ ®a d¹ng h¬n. Tuy nhiªn, nÕu ®i s©u nghiªn cøu t−t−ëng cña ng−êi x−a, ®Æc biÖt lµ trong triÕt häc vµ y häc ph−¬ng §«ng cæ ®¹i, chóng ta thÊy ngay tõrÊt sím, ng−êi ph−¬ng §«ng ®· x©y dùng mét quan niÖm kh¸ toµn diÖn vÒ c¸c vÊn ®Ò søc khoÎ vµbÖnh tËt: tõ néi dung quan niÖm, cho tíi viÖc x©y dùng c¸c ph−¬ng ph¸p phßng, ®iÒu trÞ vµ n©ngcao søc khoÎ. Nghiªn cøu c¸c quan niªm cña ng−êi x−a vÒ søc khoÎ vµ bÖnh tËt cã mét ý nghÜahÕt søc to lín ®èi víi sù nghiÖp ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n ë n−íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay.i. ®Æt vÊn ®Ò cøu cña c¸c t¸c gi¶ nµy ch−a thµnh hÖ thèng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, d−íi ¸nh s¸ng cña tri KÕ thõa c¸c kÕt qu¶ ®ång thêi kh¾c phôc c¸cthøc khoa häc hiÖn ®¹i, c¸c quan niÖm cña nh−îc ®iÓm trong c¸c nghiªn cøu trªn, chóngchóng ta vÒ søc khoÎ (SK) vµ bÖnh tËt (BT) t«i muèn tËp trung nghiªn cøu s©u h¬n vÒ vÊnngµy cµng ®−îc më réng, c¸c ph−¬ng ph¸p ®Ò nµy ®Ó t¹o ra kÕt qu¶ cã tÝnh hÖ thèng h¬n.phßng vµ ®iÒu trÞ BT còng trë nªn phong phó, ii. ®èi t−îng, giíi h¹n vµ ph−¬ng®a d¹ng h¬n. Tuy vËy, còng cã ý kiÕn l¹i cho ph¸p nghiªn cøu.r»ng, thËt ra nh÷ng quan niÖm ®−îc gäi lµ - §Ò tµi thùc hiÖn víi 3 môc tiªu c¬ b¶n sau:“míi” cña chóng ta ngµy nay vÒ BT vµ SK cña Xem xÐt mét c¸ch cã hÖ thèng néi dung quancon ng−êi cã lÏ còng kh«ng hoµn toµn “míi niÖm cña ng−êi x−a (chñ yÕu lµ trong triÕt häch¬n” quan niÖm cña cha «ng ta x−a (®Æc biÖt lµ vµ y häc ph−¬ng §«ng) vÒ c¸c kh¸i niÖm SK vµtrong triÕt häc vµ y häc Ph−¬ng §«ng) vÒ vÊn BT. X¸c ®Þnh nh÷ng −u ®iÓm vµ h¹n chÕ trong®Ò nµy, tõ ®ã ®· t¹o ra nh÷ng cuéc tranh luËn néi dung c¸c quan niÖm kÓ trªn. ChØ ra ý nghÜakh¸ s«i næi trong lÜnh vùc nghiªn cøu. VËy thùc cña c¸c quan niÖm nµy ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸tchÊt quan niÖm cña ng−êi x−a vÒ SK vµ BT lµ triÓn sù nghiÖp CSSKND ë n−íc ta hiÖn nay.g×? Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy cã ý nghÜa nh− thÕ 1. §èi t−îng nghiªn cøu ®−îc ®Ò tµi x¸cnµo ®èi víi sù nghiÖp ch¨m sãc søc khoÎ nh©nd©n (CSSKND) hiÖn nay? §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Þnh lµ toµn bé lÞch sö c¸c t− t−ëng trong triÕt®Æt ra cho chóng ta nghiªn cøu ®Ó lµm s¸ng tá. häc vµ y häc ph−¬ng §«ng vÒ SK vµ BT.§Ò tµi nµy ®−îc ®Æt ra nghiªn cøu lµ nh»m gãp 2. Giíi h¹n nghiªn cøu ®−îc ®Ò tµi x¸c ®Þnh lµphÇn lµm s¸ng tá c¸c vÊn ®Ò trªn. VÊn ®Ò quan c¸c t− t−ëng triÕt häc vµ y häc cña Trung Quèc vµniÖm vÒ SK vµ BT cña ng−êi x−a ®−îc thÓ hiÖn ViÖt Nam vÒ SK vµ BT trong c¸c thêi kú cæ vµtrong triÕt häc vµ y häc ph−¬ng §«ng tr−íc ®©y trung ®¹i.còng nh− hiÖn nay ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ c¶ trong 3. VÒ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu, ®Ò tµi sö dôngvµ ngoµi n−íc quan t©m. Tuy vËy, v× nhiÒu lý chñ yÕu c¸c ph−¬ng ph¸p l«gic - lÞch sö, ph©n tÝch -do kh¸c nhau mµ kÕt qu¶ nghiªn cøu ch−a ®−îc tæng hîp. Ngoµi ra chóng t«i cßn sö dông mét sèbao nhiªu. V¶ l¹i, do viÖc nghiªn cøu ®an xen ph−¬ng ph¸p kh¸c nh− ph−¬ng ph¸p hÖ thèng - cÊuvíi nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau nªn kÕt qu¶ nghiªn tróc, m« h×nh ho¸. 77TCNCYH 22 (2) - 2003iii. kÕt qu¶ vµ bµn luËn - Tu©n Tö (298 - 238 tr CN): “Con ng−êi 1. C¬ së triÕt häc trong lý luËn y häc cæ kh«ng chØ cã khÝ, cã sinh (søc khoÎ sinh lý -truyÒn ph−¬ng ®«ng vÒ søc khoÎ vµ bÖnh tËt. chóng t«i thªm vµo), mµ cßn cã trÝ, cã nghÜa (søc khoÎ t©m thÇn - chóng t«i thªm vµo), nªn 1.1. Néi dung trong c¸c quan niÖm vÒ SK con ng−êi lµ loµi tèi linh (quý nhÊt) trong v¹nvµ BT. vËt” (V−¬ng ChÕ) . HoÆc: “H×nh thÓ ®Çy ®ñ N¨m 1978, t¹i Alma - Ata (thñ ®« n−íc sinh ra tinh thÇn. Sù tèt xÊu cã liªn quan ®Õn ...