Có thể mắc bệnh nặng khi da bị vàng

Vàng da, hay còn gọi là hoàng đản, là biểu hiện củatình trạng tăng chất bilirubin (sắc tố mật) trong máu(20mg/lít). Có nhiều nguyên nhân gây ra vàng da. Cónguyên nhân đơn giản nhưng cũng có khi vàng da làtriệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Có thể mắc bệnh nặng khi da bị vàngCó thể mắc bệnh nặng khida bị vàngVàng da, hay còn gọi là hoàng đản, là biểu hiện củatình trạng tăng chất bilirubin (sắc tố mật) trong máu(>20mg/lít). Có nhiều nguyên nhân gây ra vàng da. Cónguyên nhân đơn giản nhưng cũng có khi vàng da làtriệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng.Ngoài biểu hiện vàng da, bệnh nhân có lượng bilirubintrong máu tăng còn bị vàng kết mạc mắt.Hồng cầu trưởng thành bị vỡ sinh ra chất bilirubin giántiếp được tích trữ ở lách. Chất bilirubin gián tiếp theo tĩnhmạch cửa về gan, được gan biến thành bilirubin trực tiếp.Bilirubin trực tiếp một phần trở lại máu, một phần thải ratheo đường dẫn mật đổ vào ruột. Tại đây, bilirubin trựctiếp được giáng hóa một phần tạo sắc tố stercobilin trongphân, một phần nhỏ tạo thành urobilinogen được hấp thuvà thải trừ trong nước tiểu. Bình thường, nồng độ bilirubintoàn phần trong máu nhỏ hơn 17mmol/l, chủ yếu làbilirubin gián tiếp. Cấu trúc phân tử bilirubin.Vàng da có thể do tăng quá nhiều sắc tố mật trực tiếp(như tan máu), do bệnh lý ở gan hoặc do tắc nghẽnđường dẫn mật, vì thế, muốn biết chính xác là vàng da donguyên nhân nào thì cần phải thăm khám và làm các xétnghiệm cần thiết.Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh vàng da. Trước tiên,nếu bệnh nhân bị vàng da từ nhỏ thì bệnh mang tính chấtgia đình, hay còn gọi là hội chứng Dubin-Johnson, Rotor(chỉ chung bệnh ứ mật tại gan có thể bẩm sinh) – một cănbệnh hiếm gặp. Những người mắc hội chứng Dubin-Johnson, Rotor vẫn có thể sống lâu. Nếu lớn lên hay gầnđây da mới bị vàng thì nên nghĩ tới các trường hợp sau:Vàng da do tắc nghẽn đường dẫn mật: Những bệnh gâytắc nghẽn đường mật thường là các bệnh: u đường mậtngoài gan, thường gặp nhất là ung thư bóng Vanter, ungthư đường mật. Biểu hiện lâm sàng là dấu hiệu tắc mậttăng dần kèm những cơn đau quặn gan không điển hìnhvà có sốt.Ung thư đầu tụy: Thường xảy ra ở nam giới trên 60 tuổi,có tiền sử viêm tụy mạn hoặc đái tháo đường. Thể trạngsuy giảm, tình trạng tắc mật tăng dần, vàng da đậm. Ungthư đường mật trong gan: triệu chứng vàng da thường từtừ và rất chậm, thường kết hợp với một bất thường bẩmsinh trong đường mật như nang ống mật chủ, viêm xơđường mật nguyên phát. Sỏi đường mật: khởi bệnh điểnhình với đau, sốt, vàng da của tam chứng Charcot, khámcó gan to, túi mật to và đau.Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như ung thư túimật, hạch di căn chèn vào đường mật, ung thư gannguyên phát hoặc thứ phát, bệnh lao gan, bệnh sán lágan...Vàng da do tổn thương tế bào gan: Các tế bào gan bị tổnthương trong các bệnh sau: viêm gan cấp do virut: bệnhtiến triển qua các giai đoạn như: giai đoạn trước vàng davới các biểu hiện giống cúm; giai đoạn vàng da với cácbiểu hiện vàng da rõ, phân bạc màu, gan hơi to khôngđau, lách hơi to, men transamilase tăng cao, bilirubin tăngcả trực tiếp và gián tiếp. Viêm gan cấp do rượu. Viêm gando thuốc: các thuốc như paracetamol, rifamicin và INH,MTU, PTU... có thể kèm các biểu hiện khác như ngứa, nổimề đay, sốt.Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như xơ gan mậttiên phát, ứ mật tái phát lành tính. Các bệnh lý ở gan mật là một trong các nguyên nhân gây vàng da.Vàng da do tan máu: Thiếu máu do tan máu bẩm sinhhoặc mắc phải có nguyên nhân tại hồng cầu hoặc ngoàihồng cầu. Đó là do hồng cầu bị phá hủy trực tiếp màng tếbào như trong bệnh sốt rét hoặc do biến dạng hồng cầunhư trong bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm, hoặc do giảmsức bền hồng cầu thứ phát do bất thường biến dưỡng.Đặc điểm của các bệnh này là da vàng nhạt, kín đáo,thiếu máu tái phát nhiều lần, lách to.Dựa vào một số yếu tố đi kèm với chứng vàng da có thểxác định được nguyên nhân gây bệnh. Chẳng hạn: ngứalâu năm, nay lại vàng da, cần nghĩ đến chứng do ứ mậttrường diễn trong gan. Từng sống ở những vùng có kýsinh trùng gây bệnh thì vàng da có thể là hậu quả của sựhình thành các kén nước trong gan. Nếu đường gan mậttừng phải mổ, nên nghĩ tới chít hẹp đường mật sau mổ.Nếu nghiện rượu lâu năm, đó là dấu hiệu xơ gan, viêmgan.Bệnh tiểu đường trên 50 tuổi, vàng da thường là biểu hiệnung thư tụy.Vàng da ở người bệnh ung thư (đã được chẩn đoán hoặcvừa mổ) có thể báo hiệu là đã bị di căn vào gan.Vàng da có thể là biểu hiện viêm gan hoặc xơ gan nếukèm theo lách to. Nếu gan to cứng như đá, mặt gồ ghề,phản ứng nhạy khi nắn vào thì có thể kết luận chắc chắnlà ung thư gan.Vàng da kèm với túi mật to, gan to, là bị tắc nghẽn ở ốngmật chủ. Nếu sờ thấy gan to nhưng túi mật bé, cần nghĩtới tắc nghẽn trong gan. Trường hợp gan không to, túi mậtbé thì chắc chắn không có tắc nghẽn đường dẫn mật chủ.Vàng da còn có thể là do ăn nhiều trong thời gian dài thựcphẩm có chất caroten như cà rốt, đu đủ, cà ...