CƠ THỂ NGƯỜI - BỘ NÃO VÀ CÁC BỘ PHẬN CỦA ĐẠI NÃO – 2

Da mềm như một màng chắn tự nhiên, bảo vệ các tổ chức và các khí quan trong cơ thể tránh được sự kích thích và gây tổn thương do ngoại giới. Da gồm có lớp xơ gốc ngoài cùng chứa chất keo, rồi đến lớp xơ có tính đàn hồi và cuối cùng là lớp mỡ dưới da, dai và giàu tính đàn hồi, mềm nhưng có sức căng, khiến cho da chịu được cọ xát, co kéo, đè nén, va đập và chấn động. Tế bào da sắp xếp dày đặc, liên kết chặt chẽ với nhau, bề...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CƠ THỂ NGƯỜI - BỘ NÃO VÀ CÁC BỘ PHẬN CỦA ĐẠI NÃO – 2Nhiïìu taác giaã 26 Da mïìm nhû möåt maâng chùæn tûå nhiïn, baão vïå caác töí chûác vaâcaác khñ quan trong cú thïí traánh àûúåc sûå kñch thñch vaâ gêy töínthûúng do ngoaåi giúái. Da göìm coá lúáp xú göëc ngoaâi cuâng chûáa chêëtkeo, röìi àïën lúáp xú coá tñnh àaân höìi vaâ cuöëi cuâng laâ lúáp múä dûúái da,dai vaâ giaâu tñnh àaân höìi, mïìm nhûng coá sûác cùng, khiïën cho dachõu àûúåc coå xaát, co keáo, àeâ neán, va àêåp vaâ chêën àöång. Tïë baâo da sùæp xïëp daây àùåc, liïn kïët chùåt cheä vúái nhau, bïì mùåtda àûúåc che phuã búãi möåt lúáp múä cûåc moãng khiïën cho da coá tñnh axityïëu. Chêët naây ngùn caãn coá hiïåu quãa caác vi khuêín, àöåc töë tûâ mùåt daxêm nhêåp vaâo cú thïí, àïì khaáng àûúåc sûå xêm thûåc cuãa caác chêët hoáahoåc khaác. Da coá thïí ngùn nûúác trong cú thïí thoaát ra ngoaâi, khiïëncho con ngûúâi chõu àûång àûúåc möi trûúâng rêët khö raáo. Noá cuängngùn ngûâa nûúác tûâ bïn ngoaâi thêím thêëu vaâo cú thïí, nïn ta coá thïítùæm dûúái nûúác maâ khöng bõ nûúác ngêëm vaâo. Caác tïë baâo hùæt töë trongda coá khaã nùng hêëp thu tia tûã ngoaåi, laâm cho ta traánh àûúåc sûå töínthûúng do aánh nùæng mùåt trúâi gêy nïn. Giöëng nhû mùæt, tai, muäi, lûúäi, da cuäng laâ möåt khñ quan, giuápta hiïíu àûúåc chñnh xaác möi trûúâng chung quanh. Khi tòm àöì vêåt, cúquan xuác giaác seä laâm cho ta biïët àûúåc àaä àuång vaâo àöì vêåt àoá chûa;khi thúâi tiïët biïën àöíi, caãm xuác vïì àöå noáng seä cho ta biïët noáng haylaånh. Caác cú quan caãm giaác trong da vaâ àêìu cuöëi thêìn kinh truyïìnnhûäng tñn hiïåu khaác nhau lïn àaåi naäo. Àaåi naäo sau khi phên tñchvaâ töíng húåp seä àem àïën nhûäng caãm giaác phûác húåp rêët àa daång vaâkyâ diïåu vïì noáng laånh, àau ngûáa, mïìm cûáng, thö mõn... Cú thïí nïëuthiïëu caãm giaác naây thò khoá maâ traánh àûúåc nhûäng töín thûúng dongoaåi giúái gêy ra. Da coân laâ böå maáy baão vïå nhiïåt àöå öín àõnh cuãa cú thïí. Khithên nhiïåt quáa cao, caác maåch maáu da seä giaän ra, nhiïåt àöå da tùngcao, möì höi ra nhiïìu, giuáp taãn nhiïåt töët. Khi trúâi laånh, maåch maáuda co laåi, möì höi khöng tiïët ra àïí duy trò sûå öín àõnh cuãa nhiïåt àöå cúthïí. Da baâi tiïët múä vaâ möì höi. Múä ngùn ngûâa cho da khöng bõ khöneã vaâ laâm nhuêån löng, da. Viïåc baâi tiïët möì höi ngoaâi taác duång laâmgiaãm thêëp thên nhiïåt coân coá thïí àaâo thaãi chêët àöåc. Da coân coá chûáchttp://ebooks. vdcmedia. comCÚ THÏÍ NGÛÚÂI 27nùng hö hêëp. Ngûúâi ta duâng thuöëc böi ngoaâi böi lïn da laâ dûåa theonguyïn lyá naây. Da khöng nhûäng coá diïån tñch lúán, troång lûúång nhiïìu maâ coâncoá nhûäng chûác nùng àa daång maâ caác khñ quan khaác khöng thïí sosaánh àûúåc. Do à , goåi da laâ khñ quan lúán nhêët trong cú thïí cuäng oákhöng coá gò quáa àaáng. 13. Vò sao maâu da, toác vaâ mùæt ngûúâi phûúng Àöng khaác ngûúâiphûúng Têy? Loaâi ngûúâi sinh söëng trïn traái àêët coá maâu da khaác nhau. Noáichung, ngûúâi chêu AÁ da vaâng, ngûúâi chêu Phi da àen, ngûúâi chêuÊu da trùæng. Trïn àaåi luåc AÁ - Êu, àùåc biïåt laâ chêu Êu, caâng ài vïìphña Nam thò maâu da caâng àêåm. Vò sao da ngûúâi laåi coá maâu sùæc khaác nhau? Ngaây nay, ngûúâita àaä biïët àûúåc àöå saáng töëi cuãa da laâ do söë lûúång caác hùæc töë trongda quyïët àõnh. Ngûúâi chêu Êu coá ñt hùæc töë nïn maâu da rêët nhaåt;ngûúâi chêu Phi nhiïìu hùæc töë nïn da maâu àen hoùåc nêu àen. ÚÃngûúâi da vaâng, lûúång hùæc töë úã mûác giûäa hai loaåi ngûúâi trïn nïn damaâu vaâng. Caác nhaâ khoa hoåc cho biïët, maâu da cuãa ngûúâi laâ kïët quaãthñch ûáng vúái möi trûúâng trong quaá trònh tiïën hoáa lêu daâi. Tia tûã ngoaåi cuãa aánh nùæng tuy coá thïí giuáp cú thïí húåp thaânhvitamin D, tùng thïm sûác àïì khaáng cuãa cú thïí àöëi vúái bïånh têåtnhûng laåi coá thïí gêy haåi nïëu coá quaá nhiïìu. Hùæc töë da giöëng nhûmöåt caái duâ àïí che aánh nùæng, ngùn ngûâa tia tûã ngoaåi xêm nhêåpvaâo cú thïí. Ngûúâi chêu Phi do söëng úã vuâng vô àöå thêëp, nhiïìu aánhnùæng nïn da coá nhiïìu hùæc töë. Ngûúâi chêu Êu söëng úã vuâng vô àöå cao,khöng bõ aánh nùæng mùåt trúâi chiïëu maånh, maâu da saáng seä giuáp hoåhêëp thuå àûúåc nhiïìu tia tûã ngoaåi hún. Toác cuãa ngûúâi cuäng coá nhiïìu maâu; coá toác àen, toác vaâng, toácàoã... Nhòn chung, ngûúâi da vaâng coá toác àen nhaánh, ngûúâi da trùængtoác maâu vaâng baåch kim. Giöëng nhû maâu da, maâu toác súã dô khaácnhau cuäng laâ do söë lûúång hùæc töë trong toác nhiïìu hay ñt. Ngûúâi hùæctöë nhiïìu seä coá toác àen, ngûúåc laåi laâ toác vaâng hoùåc baåch kim. Maâuhttp://ebooks. vdcmedia. comNhiïìu taác giaã 28toác khaác nhau cuäng laâ möåt chûáng minh vïì sûå thñch ûáng àöëi vúái möitrûúâng cuãa con ngûúâi. Ngûúâi phûúng Têy söëng úã vuâng laånh, aánhnùæng yïëu; coân ngûúâi phûúng Àöng söëng úã vuâng nùæng nhiïìu, hùæc töëseä baão vïå toác trûúác sûå têën cöng cuãa tia tûã ngoaåi. Maâu mùæt cuãa ngûúâi phûúng Àöng vaâ ngûúâi phûúng Têy coákhaác nhau. Mùæt ngûúâi phûúng Àöng maâu vaâng hoùåc àen, mùætngûúâi phûúng Têy ngûúåc laåi laâ maâu lam nhaåt hoùåc maâu saáng. Trïnthûåc tïë, maâu mùæt chñnh laâ maâu cuãa cuãng maåc (maâng nûãa hònh cêìunùçm phña trûúác nhaän cêìu). Lûúång hùæc töë trïn cuãng maåc seä quyïëtàõnh maâu sùæc cuãa nhaän cêìu. ÚÃ ngûúâi phûúng Àöng hoùåc ngûúâichêu Phi, chêu Myä la tinh, hùæc töë trïn cuãng maåc tûúng àöëi nhiïìunïn nhaän cêìu mang maâu àen hoùåc vaâng nêu. ÚÃ ngûúâi da trùængphûúng Têy, hùæc töë trïn cuãng maåc ñt, maåch maáu úã àoá laåi nhiïìu nïnnhaän cêìu coá maâu lam nhaåt hoùåc xaám (cuäng giöëng nhû vúái ngûúâi datrùæng, ta dïî daâng thêëy àûúåc caác maåch maáu li ti úã dûúái da). 14. Vò sao treã em cêìn tùæm nùæng nhi ...