Công nghệ Blockchain và lĩnh vực ngân hàng

Mục tiêu của bài viết này là để làm rõ Blockchain là gì, phân tích hoạt động của nó, thảo luận về một số trường hợp sử dụng trong ngành ngân hàng, những thách thức của nó, cũng như đưa ra kết luận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Công nghệ Blockchain và lĩnh vực ngân hàng QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG & DOANH NGHIỆP Công nghệ Blockchain và lĩnh vực ngân hàng Giang Thị Thu Huyền Ngày nhận: 08/05/2018 Ngày nhận bản sửa: 06/06/2018 Ngày duyệt đăng: 18/06/2018 Blockchain là một trong những công nghệ quan trọng trong cách mạng công nghệ lần thứ tư, nó cung cấp cho người dùng một hệ thống dữ liệu minh bạch, có thể truy cập, kiểm chứng dễ dàng, loại bỏ các chi phí không cần thiết, duy trì tính toàn vẹn, hiệu quả cũng như nâng cao mức độ tin tưởng và bảo mật. Sự xuất hiện của Blockchain đã mang đến nhiều tiện ích và tăng cường tính bảo mật cho ngân hàng. Công nghệ Blockchain vẫn đang trong giai đoạn sáng tạo phát triển, có nghĩa là phạm vi ứng dụng của Blockchain có thể chưa được khám phá đầy đủ. Mục tiêu của bài báo này là để làm rõ Blockchain là gì, phân tích hoạt động của nó, thảo luận về một số trường hợp sử dụng trong ngành ngân hàng, những thách thức của nó, cũng như đưa ra kết luận. Từ khóa: blockchain; bitcoin; hợp đồng thông minh; lĩnh vực ngân hàng 1. Khái niệm Blockchain và phương thức hoạt động dụng như một sổ cái phân tán, một Blockchain thường được quản lý bởi mạng ngang hàng có giao thức đồng thuận giao tiếp giữa các nút và xác thực các khối mới. Dữ liệu trong bất kỳ một khối nào sau khi ghi lại sẽ không thể bị thay đổi nếu không có sự thay đổi của tất cả các khối tiếp theo, nghĩa là đòi hỏi sự đồng thuận của đa số các nút mạng. Khái niệm Blockchain lockchain/ Block Chain (chuỗi khối) là một danh sách các bản ghi mở rộng theo thời gian, được gọi là các khối (blocks), các khối này được liên kết và bảo mật với nhau bằng băm (hash) mật mã. Mỗi khối thông thường chứa một băm mật mã của khối trước, thời gian và dữ liệu giao dịch. Theo thiết kế, một Blockchain có khả năng chống lại sự sửa đổi dữ liệu. Đó là «một sổ cái mở, phân tán có thể ghi lại các giao dịch giữa hai bên một cách hiệu quả và có thể kiểm chứng được”. Để sử © Học viện Ngân hàng ISSN 1859 - 011X Phương thức hoạt động của Blockchain Mỗi khối (block) bao gồm dữ liệu (data), băm (hash) và băm của khối trước khối đó (hash of previous block). + Data: dữ liệu được lưu trữ trong block, nó phụ thuộc vào loại block. Ví dụ: trong Bitcoin thì dữ liệu lưu trữ là thông tin chi tiết về một 32 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 193- Tháng 6. 2018  giao dịch như: người gửi, người nhận và tiền (coin). + Hash (băm): Mỗi block có một hash. Bạn có thể so sánh hash như vân tay. Nó giúp cho việc xác thực một block và tất cả các nội dung của block đó. Một hash là duy nhất cũng như vân tay của chúng ta vậy. Khi một block được tạo ra thì hash bắt đầu được tính toán. Bất kỳ thay đổi nào bên trong block sẽ dẫn đến sự thay đổi của hash. Nói cách khác, hash giúp phát hiện thay đổi của block. + Hash of previous block (băm của khối đằng trước): Giúp tạo ra chuỗi các khối (chain of block) và đó chính là công nghệ tạo ra một blockchain. Ví dụ: Giả sử có 3 khối như Hình 1. Hình 1. Chuỗi các Block mà Blockchain lưu trữ Nguồn: Manav Gupta, 2017 Ta thấy Hash of previous block của Block số 3 chỉ tới Hash của Block số 2, Hash of previous block của Block số 2 chỉ tới Hash của Block số 1, Hash of previous block của Block số 1 là đặc biệt vì nó không chỉ tới Block nào. Ta gọi Block số 1 là Genesis block (khối khởi tạo). Giả sử có gian lận ở Block số 2. Điều này dẫn đến Hash của Block số 2 bị thay đổi, giả sử là H62Y thay cho 6BQ1 như ban đầu. Hash of previous block của Block số 3 vẫn là 6BQ1, điều này làm cho Block số 3 có Hash of previous block không còn hợp lệ. Như vậy, chỉ cần thay đổi một Block sẽ làm cho tất cả các Block tiếp sau đó không còn hợp lệ như Hình 2. Tuy nhiên nếu chỉ dựa vào Hash thì chưa đủ để phòng ngừa gian lận. Các máy tính ngày nay có thể rất nhanh chóng tính toán hàng nghìn Hash trong vòng 1 giây. Kẻ xấu có thể gian lận với 1 Block và tính toán lại tất cả các Hash của các Block còn lại để làm cho Blockchain đó là Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG & DOANH NGHIỆP hợp lệ. Để làm giảm gian lận thì Blockchain có cơ chế được gọi là Proof of work. Đó là cơ chế làm giảm việc tạo ra Block mới. Có thể lấy Bitcoin làm ví dụ, mất chừng 10 phút để tính toán và yêu cầu Proof of work khi thêm 1 Block mới vào chuỗi. Cơ chế này làm cho việc gian lận khó được thực hiện với Block bởi vì nếu gian lận với một Block thì cần phải tính toán Proof of work cho tất cả các Block tiếp theo. Ngoài ra, Blockchain có thêm cơ chế để đảm bảo an toàn, đó là tính toán phân tán. Thay vì sử dụng việc quản lý tập trung thì Blockchain sử dụng mạng ngang hàng (peer to peer) và bất kì ai đều có thể tham gia vào mạng. Khi một người nào đó tham gia vào mạng thì họ nhận được một bản sao đầy đủ của Blockchain. Các nút mạng có thể sử dụng việc này để kiểm chứng mọi việc vẫn theo thứ tự. Chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra nếu một ai đó tạo ra một Block mới. Block mới này được gửi tới mọi người trên mạng ngang hàng. Lúc này mọi nút mạng sẽ kiểm chứng Block vừa được gửi tới để đảm bảo rằng Block đó không có gian lận hay giả mạo. Nếu Block được kiểm chứng là đúng thì tại mỗi nút mạng sẽ thêm Block này vào Blockchain của mình. Nghĩa là tất cả các nút đồng ý rằng Block mới thêm là hợp lệ và cùng đồng thuận (consensus). Trong trường hợp ngược lại thì các nút là không đồng thuận, Block gian lận/ giả mạo sẽ bị loại bỏ bởi các nút khác trong mạng. Hình 2. Chuỗi các Block mà Blockchain lưu trữ khi có gian lận Nguồn: Manav Gupta, 2017 Vì vậy, để gian lận 1 Block được thành công thì bạn cần gian lận với tất cả các Block trong chuỗi Blockchain, làm lại Proof of work Số 193- Tháng 6. 2018 33 QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG & DOANH NGHIỆP với từng Block và có sự đồng thuận của các nút mạng trong mạng ngang hàng. Chỉ khi đó thì Block gian lận mới được chấp thuận. Tuy nhiên, điều này rất khó thực hiện bởi Blockchain thì không ngừng phát triển. Có thể hiểu Blockchain là sổ kế toán điện tử ghi lại tất cả các giao dịch theo một hệ thống toán học nhằ ...