Củ gừng gió trong điều trị xơ gan

Gừng gió ngày càng được nhiều bệnh nhân xa gần trong cả nước tìm để điều trị bệnh xơ gan cổ trướng. Khi dùng gừng gió phải có sự chỉ dẫn nếu không, rất dễ nhầm với các cây ngải, nghệ đen, nghệ vàng, riềng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Củ gừng gió trong điều trị xơ ganCủ gừng gió trong điều trị xơ ganGừng gió ngày càng được nhiều bệnh nhân xa gần trong cả nước tìm đểđiều trị bệnh xơ gan cổ trướng. Khi dùng gừng gió phải có sự chỉ dẫnnếu không, rất dễ nhầm với các cây ngải, nghệ đen, nghệ vàng, riềng...Nhận diện cây gừng gióVào năm 2000, khi hay tin ông Nguyễn Văn Q., sinh năm 1938, ở phườngQuang Trung, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định bị bệnh xơ gan cổ trướng đơnthuần (bụng to như bụng phụ nữ mang thai tháng thứ 8, bè, da niêm mạcvàng nhạc xanh) hết bệnh, chúng tôi rất ngạc nhiên vì đây là trường hợp hyhữu. Qua tìm hiểu được biết ông Q. chữa được bệnh xơ gan cổ trướng bằngcây mai gan và theo ông, đã điều trị xơ gan cổ trướng bằng cây mai gankhông được uống rượu bia, phải ăn nhạt ít muối mắm.Tôi tìm đọc sách, tài liệu về cây, con thuốc Nam dược của giáo sư, tiến sĩ ĐỗTất Lợi và của nhiều tác giả khác viết về cây thuốc Việt Nam nhưng khôngsao tìm ra được lai lịch cây mai gan. Qua tìm hiểu từ thực tế được biết đồngbào dân tộc miền núi gọi cây mai gan là cây ngải xanh. Lật lại tài liệu có câyngải xanh là tên khác của cây gừng gió (trang 368, Những cây thuốc và vịthuốc Việt Nam của GS - TS Đỗ Tất Lợi, NXB Y học, 2004)Gừng gió còn có tên khác: riềng gió, ngải xanh, ngải mặt trời, riềng dại;khuhet phtu, brateal, vong atic (Campuchia); ginembrefou (Pháp), phongkhương, khinh keng (Tày), gừng dại, gừng giềng. Tên khoa học: Zingberzerumber (L) sm, thuộc họ gừng: Zingiberaceae. Cây cao từ 1 - 1,3m, thân rễdạng củ phân nhiều nhánh, lúc củ non có màu vàng thơm. Củ càng già càngto, chắc; trong ruột có màu vàng, có mùi thơm ngọt, dễ chịu. Lá mọc xếplớp, không cuống, thuôn dài đầu nhọn, phía trên màu xanh lục, hơi nhạt ởphía dưới; bẹ nhẵn, trừ phía trên có lông...; cụm hoa dài 30 - 60 cm, phủ đầyvẩy, mép có mang lông hoa hình trứng mọc thẳng từ thân rễ thường có màulục, khi già màu hồng đỏ đài và tràng màu trắng cánh môi màu vàng nhạt.Quả nang hình bầu dục, hạt màu đen, có áo hạt mềm màu trắng, mùa có hoavào tháng 5 - 6. Cây gừng gió mọc hoang ở khắp nơi, chịu đất ẩm ướt - mát,bìa rừng, ven suối, đất núi rậm. Có thể trồng trong chậu kiểng để nơi râmmát ở gia đình, thuộc loại cây cảnh đẹp.Một vài công dụng khác của gừng gióPhân tích về dược lý trong củ gừng gió có nhiềutinh dầu, dầu béo và nhựa. Trong tinh dầu có 13%các monoterpen và nhiều sesquiterpen, trong đóhumulen chiếm 27%; monocyclic, sesquiterpenseton, zerumbom 37,5%.Gừng gió có vị đắng, cay, tính ấm có tác dụng táng Hoa cây gừng gióphong hàn, giảm đau, trị ứ huyết, chứng trúng gió,chóng mặt nôn nao ngất xỉu, quan trọng hơn là tác dụng tẩy độc, bồi dưỡngsau sinh, kích thích tiêu hóa, ăn ngon, ngủ tốt, da dẻ hồng hào... Thân rễgừng gió 20 - 30g, rửa sạch giã nhỏ thêm ít rượu chắt nước uống chữa trúnggió bị ngất, lấy bã chưng nóng xoa xát khắp người trị chứng tê chân lạnh.Thường dùng thân rễ thái mỏng ngâm trong rượu với liều 40 - 50g tươi haysấy khô trong một chai nước 650 ml, ngâm trong thời gian 15 - 20 ngày, gạnxác lấy nước uống mỗi ngày 3 ly nhỏ như khai vị rất tốt với những bệnhnhân suy dinh dưỡng (trừ xơ gan cổ trướng). Thân rễ gừng gió giã nát cùngvới lá chàm mèo, đắp làm thuốc cầm máu vết thương. Zerambom, thànhphần chính của tinh dầu gừng gió ức chế sự phát triển của MicrococusPyogenes Var, Aureus và Mycobacterium, Tusberculosis.Củ cây gừng gió có tác dụng trong điều trị xơ gan cổ trướng đơn thuần,nghĩa là không có viêm gan siêu vi B, C dương tính, và loại trừ ung thư gan.Mặt khác trong bệnh lý về nội khoa, ngoài việc chẩn đoán dựa vào lâm sàng,sinh học, siêu âm, nó còn dựa trên cơ địa của mỗi người, có người chịu, cóngười không. Do đó vẫn phải thận trọng khi tìm chọn cây thuốc, tránh việcdùng thang thuốc thiếu khoa học.