ĐA CHẤN THƯƠNG (POLYTRAUMATISME) - Phần 1

Thăm khám lâm sàng đánh giá không những mức độ khó thở và xanh tía, mà còn cơ chế hô hấp toàn bộ. Một phong bế chống dau (blocage antalgique) có thể phát hiện sự hiện diện của những gãy xương sườn và một hô hấp nghich lý (respiration pardoxale) có thể chỉ cho thấy sự hiện diện của một mảng sườn (volet thoracique). Sự hiện diện của khí thủng dưới da (emphysème sous-cutané) gợi ý sự hiện diện của các gãy xương sườn. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐA CHẤN THƯƠNG (POLYTRAUMATISME) - Phần 1 ĐA CHẤN THƯƠNG (POLYTRAUMATISME) Phần 1 PHẦN III IV/ CHẤN THƯƠNG NGỰC Thăm khám lâm sàng đánh giá không những mức độ khó thở và xanhtía, mà còn cơ chế hô hấp toàn bộ. Một phong bế chống dau (blocageantalgique) có thể phát hiện sự hiện diện của những gãy xương sườn và mộthô hấp nghich lý (respiration pardoxale) có thể chỉ cho thấy sự hiện diện củamột mảng sườn (volet thoracique). Sự hiện diện của khí thủng dưới da(emphysème sous-cutané) gợi ý sự hiện diện của các gãy xương sườn. 1/ NHỮNG THĂM KHÁM PHỤ a/ Chụp phim ngực CÁC ƯU TIÊN TRONG XỬ TRÍ BỆNH NHÂN ĐA CHẤNTHƯƠNG Ở BỆNH VIỆN Xuất huyết không kiểm soát được : ngoại khoa cấp cứu Bệnh nhân rất không ổn định, xuất huyết có nguồn đốc không đượcxác định : - chụp phim ngực, nếu cần siêu âm xuyên thực quản - thăm khám bụng : siêu âm (lựa chọn thứ nhất) hay rửa phúc mạc - chụp khung chậu Bệnh nhân ổn định hơn : - CT scan sọ - CT scan bụng - Điện tâm đồ - Soi phế quản, nếu cần PHÂN TÍCH PHIM NGỰC CỦA BỆNH NHÂN BỊ CHẤNTHƯƠNG - Nhu mô phổi : đụng dập phổi, phù phổi. - Màng phổi và cơ hoành : tràn máu màng phổi, tràn khí màng phổi,vỡ cơ hoành. - Bóng tim-mạch : giãn rộng trung thất trên, biến mất nút động mạchchủ, khí quản bị xê dịch. - Xương : gãy xương sườn, xương đòn, xương ức. - Khí thủng dưới da hay trung thất. b/ CT Scan ngực : thường cho phép xác định tốt hơn nguồn chính xác,mức độ lan rộng và độ nghiêm trọng của các thương tổn. CT Scan ngực cóthể hữu ích để chẩn đoán phân biệt khó khăn xẹp phổi (atélectasie) hay thoátvị hoành do chấn thương (hernie diaphragmatique traumatique). c/ Khí huyết (Gaz sanguin) : dầu sao cũng là một bộ phận trong đánhgiá một bệnh nhân nặng. d/ Soi khí quản (Fibroscopie) : trong trường hợp có khả năng vỡ khí-phế quản (rupture trachéo-bronchique). 2/ CHẤN THƯƠNG THÀNH NGỰC Những gãy xương sườn riêng rẻ (fractures isolées de côtes) nói chungkhông có hậu quả trên bình diện cơ học lồng ngực. Phải loại bỏ một chấnthương gan hay lách trong trường hợp những gãy xương sườn thấp (fracturesdes côtes basses) (9-12). Một gãy xương sườn thứ nhất chứng tỏ tính chấthung bạo của chấn thương và có thể được liên kết với những thương tổntrung thất (lésions médiastinales) ; những gãy xương sườn từ thứ 4 đến thứ 8thường được liên kết với những đụng dập phổi (contusions pulmonaires) bêndưới. Một gãy xương ức cũng phải gợi ý một đụng dập cơ tim (contusionmyocardique). Một mảng sườn (volet thoracique), bao gồm một phần di động củathành ngực và được giới hạn bởi một hàng gãy kép (une double rangéee defractures), có thể gây nên một hô hấp nghịch lý (respiration paradoxale).Trong trường hợp khó thở quan trọng, đặt ống nội thông khí quản và thiếtđặt một thông khí có áp lực dương (ventilation à pression positive) là cầnthiết. Sự hiện diện của một tràn khí màng phổi đôi khi được gợi ý bởi sựhiện diện của khí thủng dưới da (emphysème sous-cutanée). 3/ VỠ PHẾ QUẢN (RUPTURE BRONCHIQUE) Vỡ phế quản được gợi ý bởi sự ho ra máu (hémoptysie), liên kết vớikhí thủng dưới da hay trung thất và một tràn khí màng phổi hay một tràn khítrung thất trên phim ngực. Thường đó là một chấn thương nghiêm trọng với giảm tốc đột ngột(décélération brutale), nơi bệnh nhân trẻ với lồng ngực dễ bị lún xuống.Thương tổn thường xảy ra nhất nơi phế quản gốc (bronche souche) kế cậncarène. Chính soi phế quản cho chẩn đoán xác định. 4/ ĐỤNG DẬP PHỔI (CONTUSION PULMONAIRE) Ngoài khó thở, các dấu hiệu lâm sàng của đụng dập phổi là nghèonàn. Đối với thính chẩn cũng vậy. Chẩn đoán nói chung đ ược thực hiệntrong những giờ sau tai nạn, trên cơ sở một giảm oxy-huyết liên kết với mộtthâm nhiễm phổi trên X quang. CT scan có thể phát hiện những đụng dậptrước khi chúng xuất hiện trên phim ngực. Những đụng dập phổi thường đưađến ARDS. 5/ THƯƠNG TỔN CƠ HOÀNH Vỡ vòm hoành trái thường xảy ra hơn, do làn sóng sốc xuyên qua cơhoành quan trọng hơn về phía trái. Chẩn đoán thường dễ dàng với phimngực, cho thấy vòm hoàng trái nâng lên cao với sự hiện diện của những cơquan nội tạng trong ngực. CT Scan ngực-bụng giúp thiết lập chẩn đoán. 6/ CHẤN THƯƠNG THỰC QUẢN Hiếm xảy ra, chẩn đoán thường muộn, khi xuất hiện viêm trung thất(médistinite) với sốt và tràn khí trung thất (khí thủng trung thất sau). Chẩnđoán được xác nhận bởi CT- scan ngực. Lợi ích của soi thực quản khá hạnchế, vì lẽ năng suất tương đối thấp và nguy cơ làm trầm trọng do thổi khôngkhí vào. 7/ ĐỤNG DẬP CƠ TIM Đụng dập tim xảy ra nhất là nơi tâm thất phải (nằm sau xương ức).Đụng dập có thể gây nên sự ...