Đa dạng loài và biến động số lượng cá thể theo mùa của quần xã giun đất ở quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ

Trong bài báo này sẽ giới thiệu thành phần loài, biến động số lượng cá thể theo mùa và đặc điểm phân bố theo sinh cảnh của quần xã giun đất ở khu vực này. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đa dạng loài và biến động số lượng cá thể theo mùa của quần xã giun đất ở quận Cái Răng, thành phố Cần ThơHỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 4ĐA DẠNG LOÀI VÀ BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ THEO MÙA CỦAQUẦN XÃ GIUN ĐẤT Ở QUẬN CÁI RĂNG, THÀNH PHỐ CẦN THƠNGUYỄN THANH TÙNG, HUỲNH THỊ HỒNG DIỆUTrường Đại học Cần ThơGiun đất được ứng dụng nhiều trong nông nghiệp và y học như tham gia vào việc hìnhthành lớp đất trồng, tạo độ thoáng cho đất, bổ sung nguồn đạm cho vật nuôi, làm thuốc chữamột số bệnh, là sinh vật chỉ thị môi trường và tính chất đất. Tuy nhiên, giun đất còn là vật chủtrung gian truyền bệnh cho người và vật nuôi.Việc nghiên cứu giun đất ở khu vực Nam Bộ nói chung và đồng bằng sông Cửu Long nóiriêng còn hạn chế. Cho đến nay, quận Cái Răng - thành phố Cần Thơ vẫn chưa có bất kỳ dẫnliệu nào về giun đất. Trong bài báo này sẽ giới thiệu thành phần loài, biến động số lượng cá thểtheo mùa và đặc điểm phân bố theo sinh cảnh của quần xã giun đất ở khu vực này.I. THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUThời gian thu mẫu được tiến hành vàocác tháng 09, 10 và 12/2010, tháng 01 và02/2011 ở 7 điểm thuộc quận Cái Răng thành phố Cần Thơ (Hình 1). Giun đất đượcthu theo các sinh cảnh: Bãi hoang, bờ đường,vườn cây ngắn ngày, vườn cây lâu năm vàcạnh mép nước.Mẫu định lượng được thu theo phươngpháp của Ghiliarov (1975), trong các hố đàocó kích thước 50 cm x 50 cm (= 0,25 m 2), thutheo lớp đất dày 10 cm cho đến khi không gặpgiun nữa.Hình 1: Các mẫu giun đấtKết quả của bài báo được xây dựng trênở quận Cái Răng, Cần Thơcơ sở phân tích 2.404 cá thể với trọng lượng994,95g của 165 hố định lượng. Các hóa chất được dùng để xử lý mẫu: Nước sạch, dung dịchFormol có nồng độ 2% và 4%. Các dụng cụ như: Len đào đất, túi vải, kính lúp, cân điện tử vớiđộ chính xác 0,01g,… Mẫu nghiên cứu được lưu trữ tại Phòng Thí nghiệm Động vật, Bộ mônSư phạm Sinh học, Khoa Sư phạm, Trường Đại học Cần Thơ. Mẫu được định loại theo các tàiliệu của Thái Trần Bái [5], Gates [3], Blakemore [1].II. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN1. Thành phần loài giun đất ở quận Cái RăngDựa vào Bảng 1, cho thấy tại khu vực nghiên cứu có 10 loài giun đất, thuộc 5 giống và 4họ, trong đó có 2 loài chưa định được tên khoa học (Pheretima sp. 1 và Drawida sp. 1). GiốngPheretima trong họ Megascoleicidae chiếm ưu thế về số lượng loài (6 loài). Các giống còn lạithuộc các họ Glossoscoleicidae, Microchaetidae và Moniligastridae mỗi giống có 1 loài. Có 1loài ngoại lai được tìm thấy ở quận Cái Răng là Pontoscolex corethrurus, loài này cũng chi ếmưu thế trong tất cả các đợt thu mẫu.1017HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 4Bảng 1Thành phần loài, mật độ, sinh khối của các loài giun đất ở quận Cái Răng, Cần ThơĐợt thu mẫuTTĐợt 1 (28)*Đợt 2 (32)*Đợt 3 (35)*Đợt 4 (37)*Đợt 5 (33)*Taxonnpnpnpnpnp1.Drawida sp. 151,3950,6691,4730,6520,502.Giun non90,68120,16+0,01+0,0420,063.Gly. papillatus20,35--60,5351,6630,614.Per. excavatus--+0,06+0,04----5.Ph. bahli119,8764,8010,74----6.Ph. houlleti62,0782,8851,61+0,18--7.Ph. sp. 1+0,51+4,72+1,04+0,43+3,028.Ph. campanulata510,25+3,16+0,64----9.Ph. elongata+1,8273,9562,9110,54+0,0610. Ph. posthuma118,041916,2897,3651,89+0,4111. Pont. corethrurus199,66558,71346,02173,2192,246844,6411245,386922,37318,60166,90Tổng cộngGhi chú: * Số hố định lượng; +: 0< n