Đa dạng thành phần loài động vật phù du khu vực vùng hạ Long An

Kết quả khảo sát quần xã động vật phù du tại 10 vị trí thu mẫu ở khu vực vùng hạ Long An qua 12 đợt quan trắc trong năm 2013, đã xác định được tổng số 82 loài thuộc 09 giống: Protozoa, Rotifera, Cladocera, Copepoda, Ostracoda, Decapoda, Chaetognatha, Chordata và Larva (các dạng ấu trùng con non), ở mỗi đợt quan trắc dao động từ 23 − 45 loài/đợt. Thành phần loài phân bố chủ đạo trong khu vực khảo sát chủ yếu là các loài giáp xác Copepoda và ấu trùng Nauplius của chúng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đa dạng thành phần loài động vật phù du khu vực vùng hạ Long An VIEÄN NGHIEÂN CÖÙU NUOÂI TROÀNG THUÛY SAÛN 2 ĐA DẠNG THÀNH PHẦN LOÀI ĐỘNG VẬT PHÙ DU KHU VỰC VÙNG HẠ LONG AN Lê Thị Nguyệt Nga1*, Phan Doãn Đăng1 TÓM TẮT Kết quả khảo sát quần xã động vật phù du tại 10 vị trí thu mẫu ở khu vực vùng hạ Long An qua 12 đợt quan trắc trong năm 2013, đã xác định được tổng số 82 loài thuộc 09 giống: Protozoa, Rotifera, Cladocera, Copepoda, Ostracoda, Decapoda, Chaetognatha, Chordata và Larva (các dạng ấu trùng con non), ở mỗi đợt quan trắc dao động từ 23 − 45 loài/đợt. Thành phần loài phân bố chủ đạo trong khu vực khảo sátchủ yếu là các loài giáp xác Copepoda và ấu trùng Nauplius của chúng. Trong đó điển hình như: Acartia pacifica, Acartiella sinenssis, Acrocalanus gracilis, Oithona simplex, Paracalanus parvus, Pseudodiaptomus incisus và ấu trùng Copepoda nauplius xuất hiện liên tục tại các điểm khảo sát theo thời gian quan trắc. Động vật phù du được xem là nhóm sinh vật chỉ thị khá tốt để đánh giá các yếu tố môi trường. Động vật phù du trực tiếp liên quan đến thực vật phù du và cá. Chúng đóng vai trò quan trọng trong dòng chuyển hóa vật chất và năng lượng ở các thuỷ vực, chúng là sinh vật tiêu thụ của thực vật phù du, đồng thời là nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng cho tôm cá trong thủy vực, nhất là giai đoạn ấu trùng. Từ khóa: Đa dạng, động vật phù du, vùng hạ Long An. I. ĐẶT VẤN ĐỀ cực đến chất lượng nguồn nước ở các lưu vực. Long An vốn có thế mạnh về sản xuất Các hệ thống sông đã vô tình trở thành nơi nông nghiệp và có diện tích nuôi thủy sản lớn tiếp nhận của hàng loạt chất thải từ các hoạt tập trung ở 4 huyện vùng hạ gồm Cần Giuộc, động công nghiệp, nông nghiệp, giao thông, Cần Đước, Tân Trụ và Châu Thành. Trong chăn nuôi và các hoạt động sinh hoạt khác của những năm gần đây, nghề nuôi trồng thủy con người. sản đã góp phần to lớn vào cơ cấu kinh tế địa Về địa lý và thủy văn, nước mặn xâm phương. Long An có hệ thống sông, kênh rạch nhập từ biển Đông theo cửa Soài Rạp vào 2 chằng chịt, trong đó phải kể đến như sông nhánh sông Cần Giuộc và sông Vàm Cỏ thuộc Vàm Cỏ Đông, sông Vàm Cỏ Tây, sông Vàm huyện Tân Trụ, Cần Đước. Điều này đã được Cỏ (hợp lưu của sông Vàm Cỏ Đông và Vàm chứng minh rõ qua nghiên cứu của Lê Thụy Cỏ Tây) có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong Vân, 2013: “Giá trị độ mặn lớn nhất hàng năm chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Đồng trên sông Vàm Cỏ thường vào tháng 2, 3, 4. bằng sông Cửu Long nói chung và của Long Càng đi sâu vào trong sông, độ mặn lớn nhất An nói riêng. Đồng thời đây cũng là hệ thống càng giảm dần. Kết quả nghiên cứu cũng đã cấp nước tự nhiên chủ yếu của Long An. Tuy cho thấy lưu lượng triều đạt giá trị cực đại vào nhiên trong những năm gần đây, song song với mùa kiệt tương ứng với thời gian lưu lượng sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội thì nước thượng nguồn về thấp nhất, đó là nguyên môi trường tự nhiên cũng đang có những biến nhân chính dẫn đến độ mặn nước sông tăng đổi rất lớn, đặc biệt là gây nhiều tác động tiêu cao vào tháng 2, 3, 4”. Bên cạnh sự xâm nhập 1 Viện Sinh học Nhiệt Đới, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam *Email: nga05sh@gmail.com 84 TAÏP CHÍ NGHEÀ CAÙ SOÂNG CÖÛU LONG - 6 - THAÙNG 8/2015 VIEÄN NGHIEÂN CÖÙU NUOÂI TROÀNG THUÛY SAÛN 2 mặn từ biển Đông và ảnh hưởng bởi chế độ rằng động vật phù du chứa một lượng lớn có thủy triều thì sự ảnh hưởng nước phèn từ giá trị về protein, axit amin, chất béo, axit béo vùng Đồng Tháp Mười trên sông Vàm Cỏ có và các khoáng chất, enzyme rất cần thiết cho thể không tránh khỏi, do sông Vàm Cỏ Tây sự tồn tại và phát triển của các thủy sinh vật. lấy nguồn nước chính từ Sông Tiền và vùng Một số nghiên cứu cũng cho thấy hiệu suất của Đồng Tháp Mười rồi hợp lưu với sông Vàm ấu trùng cá ăn động vật phù du tự nhiên được Cỏ Đông tạo thành sông Vàm Cỏ, chính vì vậy cải thiện đáng kể (Lubzen, 1987; Ovie và ctv., nguồn nước từ thượng nguồn đổ về sông Vàm 1993; Adeyemo và ctv., 1994), trong khi theo Cỏ vào mùa mưa mang theo nước bị nhiễm Alam và Cheah (1993), cả hai kiểu động vật phèn của vùng Đồng Tháp Mười là rất có thể. phù du sống tự nhiên và đông lạnh đều được Để đánh giá được mức độ ô nhiễm môi trường sử dụng hiệu quả trong nuôi trồng thủy sản nước cũng như những thay đổi về hệ sinh thái thương mại và thử nghiệm. trong thủy vực thì hàng năm kế hoạch quan Bên cạnh đó, động vật phù du còn được trắc môi trường nước vùng hạ Long An đều xem là nhóm sinh vật chỉ thị khá tốt để đánh giá được tiến hành, trong đó có các quần xã thủy các yếu tố môi trường như hàm lượng oxy hòa sinh vật. tan (DO), hàm lượng chất hữu cơ và các chất Trong hệ sinh thái, động vật phù du gây độc trong thủy vực. Những nhóm động vật đóng vai trò rất lớn trong dòng chuyển hóa phù du chính như Protozoa, Rotifera, Cladocera vật chất và năng lượng ở các thuỷ vực, là mắt và Copepoda được coi là rất có ý nghĩa trong xích quan trọng đứng thứ hai sau tảo, chúng là việc sử dụng để đánh giá chất lượng môi trường sinh vật tiêu thụ của thực vật phù du (Welch, (Crivelli và Catsadorakis, 1997). 1992), là thức ăn trực tiếp hoặc gián tiếp cho II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU tôm cá, nhất là giai đoạn ấu trùng (Trần Sương Các mẫu động vật phù du được thu vào Ngọc, 2011). Trong nghiên cứu của Garesoupe 12 đợt quan tr ...