Đặc điểm chất lượng Ruby, Saphir từ các kiểu mỏ chính ở Việt Nam

Trong những thập kỷ qua, Việt Nam đã được coi là một quốc gia có tiềm năng lớn về đá quý ruby ​​và sapphire. Tiền gửi và tiền gửi của hầu hết các loại tiền gửi corundum đã được phát hiện ở các vùng khác nhau của nước ta, trong đó quan tâm nhất là: loại tiền gửi bằng đá cẩm thạch với tiền gửi của Lục Yến và Quý Châu làm đại diện; loại tiền gửi được lưu trữ bằng metapelite với các khoản tiền gửi điển hình như Tân Hương và Trúc Lâu và loại tiền gửi liên quan đến bazan điển hìnhđại diện ký gửi Đăk Tôn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm chất lượng Ruby, Saphir từ các kiểu mỏ chính ở Việt NamT¹p chÝ c¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt32(2), 137-1506-2010§ÆC §IÓM CHÊT L¦îNG RUBY, SAPHIRTõ C¸C KIÓU Má CHÝNH ë VIÖT NAMNGUYÔN NGäC KH¤I, NGôY TUYÕT NHUNG,NGUYÔN THÞ MINH THUYÕTI. Më §ÇURuby, saphir cïng víi kim c−¬ng vµ emerald®−îc xÕp vµo nhãm ®¸ quý lo¹i 1, lµ nhãm ®¸ quý cãgi¸ trÞ cao nhÊt trong th−¬ng tr−êng ®¸ quý hiÖn nay.Ruby, saphir cã thÓ ®−îc thµnh t¹o trong nh÷ngbèi c¶nh ®Þa chÊt rÊt kh¸c nhau, liªn quan víi nhiÒukiÓu nguån gèc thµnh t¹o nh− magma, pegmatit,biÕn chÊt, biÕn chÊt trao ®æi, sa kho¸ng… Nh÷ngquèc gia cung cÊp nguån ruby, saphir lín trªn thÕgiíi lµ Myanmar, Sri Lanka, Th¸i Lan, Campuchia,Madagascar, Tanzania, Australia, Ên §é, Mü...Ruby, saphir trªn l·nh thæ ViÖt Nam ®· ®−îcph¸t hiÖn ë nhiÒu n¬i, trong ®ã nh÷ng má lín ®· vµ®ang ®−îc khai th¸c lµ Quú Ch©u, Lôc Yªn, T©nH−¬ng, Tróc L©u, §¨k N«ng, Di Linh,... Cã thÓ nãiViÖt Nam lµ mét trong sè Ýt quèc gia trªn thÕ giíicã gÇn nh− ®Çy ®ñ c¸c kiÓu má ruby, saphir. §©y lµmét tiÒn ®Ò thuËn lîi cho nghiªn cøu sinh kho¸ngruby, saphir, më réng tiÒm n¨ng ®¸ quý, phôc vôh÷u hiÖu c¬ së tµi nguyªn ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ngnghiÖp ®¸ quý vµ trang søc ViÖt Nam.Ruby, saphir h×nh thµnh trong c¸c kiÓu má kh¸cnhau cã c¸c ®Æc ®iÓm tinh thÓ - kho¸ng vËt häc,ngäc häc vµ ®Æc tr−ng chÊt l−îng kh¸c nhau.Bµi b¸o tr×nh bÇy c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®èis¸nh vÒ ®Æc ®iÓm chÊt l−îng ngäc cña ruby, saphirtõ ba kiÓu má chÝnh cña ViÖt Nam : 1) KiÓu mátrong ®¸ hoa ; 2) KiÓu má trong ®¸ metapelit vµ3) KiÓu má liªn quan víi basalt.II. TæNG QUAN VÒ C¸C KIÓU Má RUBY,SAPHIR TR£N THÕ GIíI Vµ ë VIÖT NAMTrong lÞch sö nghiªn cøu ruby, saphir ®· cãnhiÒu c¸ch ph©n lo¹i má dùa trªn c¸c tiªu chÝ kh¸cnhau nh− :- Ph©n lo¹i trªn c¬ së h×nh th¸i cña corindon(Ozerov, 1945),- Ph©n lo¹i trªn c¬ së bèi c¶nh ®Þa chÊt cña má(R. Hughes, 1990, 1997),- Ph©n lo¹i trªn c¬ së th¹ch häc cña ®¸ chøacorindon (Schwarz, 1998),- Ph©n lo¹i theo c¸c kiÓu nguån gèc má(Kievlenko, 1970),- Ph©n lo¹i trªn c¬ së thµnh phÇn hãa häc cñacorindon (Muhlmester, 1998),- Ph©n lo¹i trªn c¬ së qu¸ tr×nh thµnh t¹o má(C. Simonet, 1997, 2000).Mçi c¸ch ph©n lo¹i cã nh÷ng −u vµ nh−îc ®iÓmnhÊt ®Þnh. Tïy tõng tr−êng hîp cô thÓ, víi nh÷ngyªu cÇu, môc ®Ých kh¸c nhau, ng−êi ta cã thÓ södông kiÓu ph©n lo¹i nµy hay kiÓu ph©n lo¹i kh¸c.Trong thùc tÕ, ph©n lo¹i má dùa trªn nguån gècthµnh t¹o vÉn lµ kiÓu ph©n lo¹i phæ biÕn nhÊt. Tuynhiªn, ®èi víi c¸c má ruby, saphir nguyªn sinh th×viÖc nµy kh«ng hÒ dÔ dµng v× kh«ng Ýt tr−êng hîpmá ®−îc thµnh t¹o bëi nhiÒu qu¸ tr×nh kh¸c nhau(®a nguån gèc), mét qu¸ tr×nh nµy cã thÓ chång lÊnlªn qu¸ tr×nh kh¸c. HiÖn nay, ®èi víi c¸c má ruby,saphir ng−êi ta hay sö dông c¸ch ph©n lo¹i dùatheo ®Æc ®iÓm ®¸ chøa hoÆc ®¸ liªn quan (hosted orrelated lithology), theo ®ã chóng cã thÓ ®−îc chiathµnh 6 kiÓu sau ®©y [2, 7, 10] :• KiÓu má trong ®¸ hoa (marble-hosted type),• KiÓu má trong c¸c ®¸ metapelit (metapelithosted type),• KiÓu má liªn quan víi basalt (basaltrelated type),• KiÓu má liªn quan víi lamprophyr kiÒm(lamprophyre-related type),137• KiÓu má trong c¸c ®¸ gièng pegmatit(pegmatoid-hosted type)• Má sa kho¸ng (placer type).Mét ®iÒu rÊt thó vÞ lµ trªn l·nh thæ ViÖt Namc¸c má vµ biÓu hiÖn kho¸ng hãa thuéc hÇu hÕt c¸ckiÓu trªn ®Òu ®· ®−îc x¸c lËp [9], trong khi trªn thÕgiíi kh«ng mét quèc gia nµo cã ®−îc sù tËp trung®Çy ®ñ c¸c kiÓu má nµy nh− ë n−íc ta. Trong sèc¸c kiÓu má nãi trªn nh÷ng kiÓu cã gi¸ trÞ c«ngnghiÖp chñ yÕu ®èi víi n−íc ta lµ :• KiÓu má trong ®¸ hoa, ®¹i diÖn ®iÓn h×nh lµc¸c má Lôc Yªn vµ Quú Ch©u.• KiÓu má trong ®¸ metapelit víi c¸c ®¹i diÖnlµ má T©n H−¬ng vµ Tróc L©u.• KiÓu má liªn quan víi basalt, gåm nhiÒu máë c¸c tØnh L©m §ång, §¨k N«ng, B×nh ThuËn ;trong ®ã ®iÓn h×nh má lµ §¨k T«n (§¨k N«ng).III. C¸C THUéC TÝNH §ÆC TR¦NG CñA C¸CKIÓU Má CORINDON CHÝNH ë VIÖT NAMTh«ng qua viÖc x©y dùng c¬ së d÷ liÖu, ®ångnhÊt vµ quy chuÈn tµi liÖu vÒ c¸c má ë ViÖt Nam,còng nh− c¸c má t−¬ng tù trªn thÕ giíi, chóng t«i®· x¸c lËp ®−îc c¸c thuéc tÝnh ®Æc tr−ng cña bakiÓu má nµy vµ ®−îc tæng hîp trong b¶ng 1. §©y lµc¬ së cho viÖc ®Þnh h−íng c«ng t¸c t×m kiÕm th¨mdß më réng cho c¸c khu má hiÖn cã, còng nh− ph¸thiÖn míi c¸c má ruby, saphir trong c¸c khu vùc cãbèi c¶nh ®Þa chÊt t−¬ng tù ë n−íc ta, tiÕn tíi m«h×nh hãa chóng [1 - 5, 8 - 10, 14].B¶ng 1. Thuéc tÝnh ®Æc tr−ng cña c¸c kiÓu má corindon chÝnh ë ViÖt Nam§Æc ®iÓmKiÓu má trong ®¸ hoaKiÓu má trong metapelitKiÓu má liªn quan víi basalt(1)(2)(3)(4)KiÓu má ®¸ phiÕn vµparagneis chøa corindon ;kiÓu má corindon trongmetapelit vµ metabauxitKiÓu má trong basalt kiÒm ;kiÓu má trong lamprophyr hoÆckiÓu má ngäc corindon trong ®¸vôn nói löaTªngäi kh¸cKiÓu má skarn hoÆc mátiÕp xóc - biÕn chÊttrao ®æiS¶n phÈmThµnh phÇn cã Ých chñyÕu cña c¸c má gèc lµ ruby(mÇu ®á, hång), saphir c¸cmÇu, spinel, tourmaline,amazonit...Corindon chÊt l−îng ...