Đặc điểm hình thái và giải phẫu của cây Sơn cam bắc ở Bắc Giang

Nghiên cứu đặc điểm hình thái thực vật, đặc điểm vi phẫu của cây sơn cam bắc thu hái ở thôn Phúc Lâm, xã Hoàng Ninh, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã giám định được tên khoa học là Cansjera rheedii J.F.Gmel., họ Rau sắng (Opiliaceae). Kết quả nghiên cứu hình thái, vi phẫu lá và thân góp phần nhận biết và tiêu chuẩn hóa dược liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình thái và giải phẫu của cây Sơn cam bắc ở Bắc Giang www.vanlongco.comNGHIÊN CỨU KHOA HỌCTạp chí Dược liệu, tập 22, số 1/2017 (Trang 3 -8) ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ GIẢI PHẪU CỦA CÂY SƠN CAM BẮC Ở BẮC GIANG Hà Vân Oanh1,*, Nguyễn Hoàng Tuấn1, Chử Thị Thanh Huyền1, Đỗ Thị Thúy Hòa2 1 Đại học Dược Hà Nội; 2Đại học Y Dược Thái Nguyên *Email: havanoanh@gmail.com (Nhận bài ngày 23 tháng 12 năm 2016) Tóm tắt Nghiên cứu đặc điểm hình thái thực vật, đặc điểm vi phẫu của cây sơn cam bắc thu hái ở thôn Phúc Lâm, xã Hoàng Ninh,huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã giám định được tên khoa học là Cansjera rheedii J.F.Gmel., họ Rau sắng (Opiliaceae).Kết quả nghiên cứu hình thái, vi phẫu lá và thân góp phần nhận biết và tiêu chuẩn hóa dược liệu. Đặc điểm hình thái cây như:Cụm hoa mọc thành bông, cụm hoa có xu hướng dễ rụng; hoa không có cuống, tràng 4, dính nhau tạo thành hình ống hoặcchuông ngược. Đặc điểm vi phẫu lá: Tinh thể calci oxalat hình cầu gai kích thước lớn nằm rải rác trong vùng mô mềm, viphẫu cành non có sợi hóa gỗ có vách dày, xếp khít nhau tạo thành vòng liên tục. Từ khóa: Đặc điểm hình thái, Đặc điểm vi phẫu, Sơn cam bắc. Summary Study on Morphological and Microscopical Characteristics of Cansjera rheedii J.F.Gmel. Collected at Bac Giang Province Research on morphological and microscopical characteristics of Sơn cam bac collected at village Phuc Lam, Hoang Ninhcommune, Viet Yen district, Bac Giang province. The scientific name was identified such as Cansjera rheedii J.F.Gmel.belonging to Opiliaceae family. The results provide morphological and microscopical characteristics for identification andstandardization of Cansjera rheedii J.F.Gmel. Morphological characteristics with inflorescences in clusters and clusters offlowers tend to fall; sessile flowers, lobes 4, stick together to form tubular or bell backward. Microscopical characteristics:spherical spikes-shaped calci oxalate crystals scattered in the soft tissue of the leaves.Keywords: Cansjera rheedii, Morphological characteristics. 1. Đặt vấn đề glycosid, phenolic và tanin [11]. Sơn cam bắc (Cansjera rheedii J.F.Gmel., họ Những năm gần đây, nhân dân một số vùngRau sắng-Opiliaceae), thuộc loại cây bụi leo, đôi thuộc Lạng Sơn và Bắc Giang thường thu hái lákhi mọc bò, người dân Tamil (Ấn Độ) thường gọi và thân cây sơn cam bắc bán cho thương lái và sửlà Kalimanakeerai. Trên thế giới cây phân bố từ dụng như vị thuốc chữa viêm gan, giải độc cơ thểẤn Độ qua Malaysia đến Hồng Kông và Australia và chống oxy hóa… Tuy nhiên, ở Việt Nam chưa[1, [2]. Các bộ tộc Nilgiris ở Tamil Nadu (Ấn Độ) có tiêu chuẩn kiểm nghiệm thực vật, vi học chothường sử dụng nước sắc phần trên mặt đất của dược liệu này. Vì vậy, để đảm bảo tính đúng củacây để điều trị đau cho những phụ nữ sau khi sinh dược liệu sơn cam bắc ở nước ta và là những[3] và sốt liên tục kéo dài [4]. Các nghiên cứu nghiên cứu tiền đề về thành phần hóa học, tácdược lý về loài Cansjera rheedii J.F.Gmel. đã dụng dược lý, dược liệu cần được tiêu chuẩn hóađược công bố có tác dụng bảo vệ gan [5], gây độc khi sử dụng. Trong nghiên cứu này chúng tôi giớitế bào [6], tẩy giun [7], chống viêm [8], hạ sốt [9] thiệu đặc điểm hình thái thực vật, đặc điểm hiểnvà tác dụng gây ảo giác [10]. Những nghiên cứu vi và giám định tên khoa học của cây sơn camsơ bộ về thành phần hóa học của dịch chiết ethanol bắc thu thái tại Bắc Giang.phần trên mặt đất của C. rheedii cho thấy có các 2. Nguyên vật liệu và phương pháp nghiên cứunhóm chất: alcaloid, phytosterol, saponin, flavonoid, 2.1. Nguyên vật liệuTạp chí Dược liệu, tập 22, số 1/2017 3 www.vanlongco.com Mẫu sơn cam bắc được thu hái tháng 01 năm thước 2-4 mm, có lông màu vàng dày đặc, chân2016 tại thôn Phúc Lâm, xã Hoàng Ninh, huyện gân chính có lông thưa thớt màu vàng, lông ít vàViệt Yên, tỉnh Bắc Giang, khi có đủ hoa, quả. hết dần đến chóp lá. Cụm hoa mọc ở thân và kẽMẫu sơn cam bắc được lưu tại Bộ môn dược liệu lá, thành bông, cụm hoa có xu hướng dễ rụng,trường Đại học Dượ ...