Đặc điểm hình thái và vi học Xáo tam phân – Paramignya trimera (Oliv.) Guillaum, họ Rutaceae

Bài viết trình bày khảo sát đặc điểm hình thái và vi học của loài Xáo tam phân thu thập ở tỉnh Khánh Hòa nhằm xác định tên khoa học của loài và cung cấp cơ sở dữ liệu về thực vật học để giúp nhận diện và kiểm nghiệm vi học loài này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình thái và vi học Xáo tam phân – Paramignya trimera (Oliv.) Guillaum, họ RutaceaeNghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 2 * 2016 ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ VI HỌC XÁO TAM PHÂN – PARAMIGNYA TRIMERA (OLIV.) GUILLAUM, HỌ RUTACEAE. Trần Thị Thu Trang***, Trần Trung Thạch*, Trần Hợp**, Trương Thị Đẹp***TÓM TẮT Mở đầu: Những năm gần đây, cây Xáo tam phân ở Việt Nam với tên khoa học là Paramignya trimera(Oliv.) Guillaum thuộc họ Cam (Rutaceae) được chứng minh là có tác dụng chữa nhiều loại ung thư và bảo vệgan. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có nhiều tài liệu nghiên cứu đầy đủ về các đặc điểm hình thái và giải phẫucủa loài này để làm cơ sở cho việc định danh và kiểm nghiệm về mặt vi học dược liệu này. Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm hình thái và vi học của loài Xáo tam phân thu thập ở tỉnh Khánh Hòa nhằm xácđịnh tên khoa học của loài và cung cấp cơ sở dữ liệu về thực vật học để giúp nhận diện và kiểm nghiệm vi học loàinày. Phương pháp nghiên cứu: Phân tích, mô tả, chụp hình các đặc điểm hình thái, giải phẫu và bột toàn cây.Xác định tên khoa học của loài bằng cách so sánh các đặc điểm đã khảo sát với các tài liệu. Kết quả: Hình thái: Rễ có mùi thơm. Cây gỗ, có gai dài mọc ở kẽ lá. Lá đơn, mọc cách. Cụm hoa: Xim 2 ngả.Hoa: Đều, lưỡng tính, mẫu 3. 3 lá đài dính. 3 cánh hoa rời. Lá và cánh hoa có nhiều đốm trong mờ, có mùi thơm.6 nhị đều, rời, bộ nhị đảo lưỡng nhị. Hạt phấn rời, hình cầu. 3 lá noãn dính, bầu trên 3 ô, mỗi ô 1 noãn, đính noãntrung trụ; 1 vòi nhụy ,1 đầu nhụy. Đĩa mật ở đáy bầu. Giải phẫu: Cấu tạo cấp 2. Trụ bì hóa mô cứng. Libe 2 kếttầng. Túi tiết tiêu ly bào. Tinh thể calci oxalat hình khối. Bột dược liệu có tế bào mô cứng, sợi mô cứng, tinh thểcalci oxalat hình khối, bần, mảnh biểu bì với lỗ khí kiểu trực bào, mảnh mô giậu, mạch điểm, mạch mạng, mạchxoắn, mạch vạch, tinh bột,... Kết luận: Các đặc điểm hình thái, giải phẫu và bột dược liệu của Xáo tam phân đã được mô tả và minh họachi tiết bằng hình ảnh. Từ khóa: Paramignya trimera, đặc điểm hình thái, giải phẫu, bột rễ, bột thân, bột lá.ABSTRACT MORPHOLOGICAL AND ANATOMICAL CHARACTERISTICS OF PARAMIGNYA TRIMERA (OLIV.) GUILLAUM, RUTACEAE Tran Thi Thu Trang, Tran Trung Thach, Tran Hop, Truong Thi Đep * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 2 - 2016: 330 - 337 Background: In recent years, Paramignya trimera (Oliv.) Guillaum (Rutaceae) in Vietnam has proved to beeffective in the treatment of numerous cancer and liver protection. However, the document of morphological andanatomical characteristics of this species is still negligible. It is necessary to establish the document ofmorphological and anatomical characteristics of this species. Objectives: In this study, morphological and anatomical characteristics of Paramignya trimera (Oliv.)Guillaum collected in Khanh Hoa province were performed for plant identification. Methods: Morphological and anatomical characteristics and microscopic examination of used parts of *Trung tâm Điều tra khảo sát thiết kế Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Khánh Hòa **Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh ***Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: PGS.TS. Trương Thị Đẹp ĐT:0909513419 Email: trgdep@gmail.com330 Chuyên Đề DượcY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 2 * 2016 Nghiên cứu Y họcP.trimera was analysed, described and photographed. The scientific name of species was determined by comparisonof morphological and anatomical characteristics with those in the reported documents. Results: Morphology: Root: aromatic. Stem: long spines axillary. Leaves simple, alternate. Inflorescence:Dichasial cymose. Flowers regular, bisexual, 3 merous. 3 sepals connate.3 petals free. Leaves and petals aretranslucent gland-dotted, aromatic. Staments: 6, free, regular, 2 whorls, the outer whorl opposite to petals. Pollenregular, sphere. Carpels 3, superior ovary, 3 locular, syncarpous, 1 ovule per locute, placentation axile.Hypogynous disk. 1 style. 1 stigma. Anatomy: Second structure, pericycle form sclerenchyma, schizolysigenoussecretory cavities, stratified phloem, the shaped calcium oxalate crystals. Herb powder: Sclereid, fibre, the shapedcalcium oxalate crystals, piece of lower epidermis with diacytic type of stomata, piece of palisade cells, spiralvessels, reticulated vessels, pitted vessels, scalariform vessels, phellum, starch,.. Conclusions: Morphological and anatomical characteristics of Paramignya trimera were described andperformed with detailed pictures. Key words: Paramignya trimera, morphology, ...