Đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị thông động mạch cảnh xoang hang týp A tại Bệnh viện Quân y 103

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm nhận xét về lâm sàng và kết quả điều trị thông động mạch cảnh (ĐMC) xoang hang týp A. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu 32 bệnh nhân (BN) với 33 luồng thông ĐMC xoang hang týp A được can thiệp nút luồng thông tại Bệnh viện Quân y 103.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị thông động mạch cảnh xoang hang týp A tại Bệnh viện Quân y 103TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ ĐỘT QUỴ-2016ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊTHÔNG ĐỘNG MẠCH CẢNH XOANG HANG TÝP ATẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103Đỗ Đức Thuần*; Phạm Đình Đài*TÓM TẮTMục tiêu: nhận xét về lâm sàng và kết quả điều trị thông động mạch cảnh (ĐMC) xoanghang týp A. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu 32 bệnh nhân (BN) với 33 luồngthông ĐMC xoang hang týp A được can thiệp nút luồng thông tại Bệnh viện Quân y 103. Kếtquả và kết luận: nguyên nhân do tai nạn giao thông 93,6%, tiếng thổi xung quanh ổ mắt 93,7%,mắt lồi - đập 84,3%, xung huyết 59,3%. Sử dụng bóng nút luồng thông 90,6%. Các dấu hiệulâm sàng cải thiện nhanh chóng không còn mắt lồi - đập, xung huyết 100%, không còn tiếngthổi quanh ổ mắt 93,3%.* Từ khoá: Thông động mạch cảnh xoang hang týp A; Đặc điểm lâm sàng.Clinical Features and Endovascular Treatment Outcomes of CarotidCavenous Fistula Type A at 103 HospitalSummaryObjectives: To evaluate the clinical characteristics and results of intervention of direct carotidcavernous fistulas. Subjects and methods: Prospective study on 32 patients with 33 directcarotid cavernous fistulas, treated by intervention at 103 Hospital. Results and conclusion:Cause from traffic accident 93.6%, tinnitus with a periorbital bruit 93.7%, proptosis-pulsatiletinnitus 84.3%, chemosis 59.3%. Using balloon 90.6%. Clinical signs quickly improve; withoutproptosis-pulsatile tinnitus and chemosis 100%, without periorbital bruit 93.3%.* Key words: Carotid cavernous fistula type A; Clinical features.ĐẶT VẤN ĐỀThông ĐMC xoang hang týp A là bệnhlý có luồng thông bất thường, trực tiếpdo rách ĐMC trong đi trong xoang hang.Nguyên nhân thường do chấn thươngđầu hay vỡ phình mạch cảnh trong xoanghang [3].An toàn giao thông Quốc gia, mỗi năm cóhàng nghìn trường hợp chấn thươngvùng đầu mặt cổ do tai nạn giao thông vàcó 0,2 - 0,3% dẫn đến thông ĐMC xoanghang týp A. Nếu không điều trị kịp thời,thông ĐMC cảnh xoang hang týp A cónguy cơ mù mắt, thậm chí xuất huyết nãogây tử vong.Việt Nam có tỷ lệ thông ĐMC xoanghang týp A cao. Theo thống kê của BanTrước đây, thông ĐMC xoang hangtýp A được điều trị bằng thả cơ tự thân* Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): Phạm Đình Đài (phamdai103@gmail.com)Ngày nhận bài: 20/08/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 23/09/2016Ngày bài báo được đăng: 07/10/2016105TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ-2016qua một lỗ mở ĐMC hay phẫu thuật thắtĐMC. Năm 1974, Serbinenko người đầutiên sử dụng catheter gắn với một quảbóng tách rời để nút luồng thông giúp bảotồn được ĐMC, can thiệp nút thông ĐMCxoang hang týp A bằng bóng đã thay thếphương pháp phẫu thuật [3]. Khoa Độtquỵ, Bệnh viện Quân y 103 đã triển khaican thiệp nội mạch điều trị thông ĐMCxoang hang týp A từ năm 2012. Vì vậy,nghiên cứu tiến hành với mục tiêu: Nhậnxét đặc điểm lâm sàng và đánh giá kếtquả can thiệp nội mạch nút thông ĐMCxoang hang týp A.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.32 BN thông ĐMC xoang hang týp Avới 33 lỗ rách, điều trị bằng can thiệp nộimạch nút luồng thông tại Bệnh việnQuân y 103.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu tiến cứuLuồng thông nút bằng bóng tách rờiGOLDBAL trên máy Phillip Intergis 9(Hà Lan).Xử lý số liệu bằng phần mềm thống kêy học SPSS 20.0KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN1. Đặc điểm chung nhóm nghiên cứu.- Tuổi trung bình 28, thấp nhất 17 tuổi,cao nhất 55 tuổi. Theo Phạm Minh Thông[2], thông ĐMC xoang hang týp A hay gặpở lứa tuổi 20 - 30, chủ yếu do tai nạn xemáy (85%). Đây là lứa tuổi có tỷ lệ thamgia giao thông cao và chủ yếu bằng xe máy.106- Giới: nam 90,6% (29/32), nữ 9,4%(3/32). Thông ĐMC xoang hang týp Athường gặp ở Việt Nam với nguyên nhânchủ yếu do tai nạn giao thông. Nam giớihay gặp tai nạn giao thông, vì vậy tỷ lệ nàycao hơn ở nam.2. Đặc điểm lâm sàng.* Nguyên nhân thông ĐMC xoang hangtýp A:Tai nạn giao thông: 30 BN (93,6); tai nạnlao động: 1 BN (3,2%); vết thương hỏakhí: 1 BN (3,2%); vỡ phình mạch: 0 BN(0,0%). Tỷ lệ tai nạn giao thông chủ yếulà do đi xe máy, không đội mũ bảo hiểm,tương đương với nghiên cứu của TrầnChí Cường [1] gặp thông ĐMC xoanghang týp A do tai nạn giao thông 92,4%.Các nguyên nhân gây thông ĐMC xoanghang týp 2 do tai nạn lao động, vếtthương hỏa khí ít gặp. Nguyên nhânđược các tài liệu y học đề cập đến nhưvỡ phình động mạch trong xoang hangchúng tôi không gặp.* Triệu chứng tại mắt:Tiếng thổi xung quanh ổ mắt: 30 BN(93,7%); mắt lồi - đập: 27 BN (84,3%);xung huyết kết mạc: 19 BN (59,3%); loétgiác mạc: 4 BN (12,5%); giảm thị lực:16 BN (50,0%); triệu chứng một bên mắt:29 BN (90,6%); triệu chứng cả hai bênmắt: 3 BN (9,4%). Năm 1809, bệnh thôngĐMC xoang hang được Traver [7] mô tảchi tiết với triệu chứng mắt lồi - đập, xunghuyết kết mạc và có tiếng thổi xungquanh ổ mắt. Theo Lewis ...