Đặc điểm lâm sàng và viêm giác mạc do ong đốt

Bài viết đi sâu tìm hiểu đặc điểm lâm sàng và phương pháp điều trị bệnh viêm giác mạc (GM) do ong đốt trên 12 bệnh nhân (BN) bị ong đốt vào mắt, đến khám và điều trị tại Bệnh viện Mắt TW từ tháng 8 - 2011 đến 8 - 2013.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm lâm sàng và viêm giác mạc do ong đốtTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ VIÊM GIÁC MẠC DO ONG ĐỐTLê Xuân Cung*; Phạm Ngọc Đông*TÓM TẮTTìm hiểu đặc điểm lâm sàng và phương pháp điều trị bệnh viêm giác mạc (GM) do ong đốttrên 12 bệnh nhân (BN) bị ong đốt vào mắt, đến khám và điều trị tại Bệnh viện Mắt TW từ tháng8 - 2011 đến 8 - 2013. Kết quả: trong 12 BN bị ong đốt vào 1 mắt đến khám, 4 BN GM phù đụctoàn bộ, sau điều trị, phản ứng viêm hết, nhưng GM vẫn bị đục. 3 mắt bị nhiễm trùng vết đốt dovi khuẩn gây loét GM, sau điều trị, ổ loét khỏi nhưng để lại sẹo trên GM. 5 BN GM phù khu trúquanh vết đốt, trong đó, 2 mắt vần còn ngòi ong trên GM, sau điều trị, GM trong trở lại, chỉ đểlại vết sẹo nhỏ. Cả 12 mắt đều có phản ứng màng bồ đào. Kết quả điều trị phụ thuộc vào thờigian từ khi bị đốt đến khi được điều trị, cũng như phương pháp điều trị.* Từ khoá: Viêm giác mạc do ong đốt; Đặc điểm lâm sàng.clinical features and treatment ofcorneal bee stingsummaryTo assess clinical features and treatment of corneal bee sting.Study 12 patients with corneal bee sting, who were examed and treated in National Instituteof Ophthalmology, from August 2011 untill August 2013. Results: there were 4 patients with totalcorneal opacity. 3 patients had corneal ulcer caused by bacteria, which caused corneal scarpost-therapeutically. 5 patients had corneal focal edema and two of them revealed a bee stingerembedded into the cornea. All of 12 studied eyes had uveitis. The result of treatment dependson the therapeutical method and the interval between stung time to the time patients receivedtreatment.* Key words: Corneal bee sting; Clinical features.ĐẶT VẤN ĐỀViêm GM do ong đốt là chấn thương ítgặp ở mắt, ngoài tổn thương tại GM, còncó thể gặp nhiều tổn thương tại các phầnkhác của mắt do ngòi ong gây ra một vếtthương xuyên, phản ứng miễn dịch, độctố của nọc ong và nhiễm trùng [1]. Ngòiong có đầu nhỏ và nhọn để đâm vào tổchức được nối với một túi nọc có chứanọc độc. Khi ong đốt, ngòi ong và túi nọcbị đứt ra và lưu lại ở tổ chức, nọc độc tiếptục tiết vào tổ chức. Trong nh ng trườnghợp bị ong đốt vào mắt, vết đốt trực tiếpvào GM gây tổn thương nặng nề nhất donọc độc trực tiếp thấm vào GM. Hơn n a,khi BN đến khám cấp cứu ở tuyến dưới,ngòi ong thường không được phát hiệnđể lấy đi hoặc lấy không đúng cách,* Bệnh viện Mắt TWNgười phản hồi (Corresponding): Lê Xuân Cung (cunghienminh@yahoo.com)Ngày nhận bài: 03/12/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/01/2014Ngày bài báo được đăng: 18/02/2014164TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014làm cho nọc độc từ túi nọc tiết thêm vàoGM gây tổn thương nặng thêm. Ngoàinh ng tổn thương trên GM như: tổnthương biểu mô, thẩm lậu trong nhu mô,mất nội mô…, nọc ong còn có thể gây ranh ng tổn thương khác như: glôcôm, đụcthể thủy tinh, viêm màng bồ đào trước,viêm thị thần kinh và có thể gây mù vĩnhviễn. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nàynh m: Đánh giá tổn thương trên BN bịong đốt vào mắt, đến khám tại Bệnh việnMắt TW và đề xuất phương pháp điều trị.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.12 BN bị ong đốt vào mắt, đến khámvà điều trị nội, ngoại trú tại Bệnh viện MắtTW từ tháng 8 - 2011 đến 8 - 2013.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu mô tả.* Quy trình nghiên cứu:- Hỏi bệnh, ghi nhận nh ng thông tin:+ Tuổi, giới.+ Bị đốt cách ngày đến khám bao lâu.+ Đã được điều trị gì.+ Bị 1 hay nhiều con ong đốt.+ Nh ng triệu chứng cơ năng của BN.- Thử chức năng mắt: thị lực, nhãn áp.- Quan sát và phân tích tổn thương tạimắt b ng sinh hiển vi đèn khe có chụpảnh (ghi nhận hình ảnh ngòi ong lưu trênGM nếu có).- Với BN còn ngòi ong trên GM, nhanhchóng tiến hành phẫu thuật lấy ngòi ongkhỏi GM tại phòng mổ theo quy trình vôkhuẩn. Dùng dao rạch rộng thêm vết ongđốt ở GM, đẩy nhẹ nhàng ngòi ong ra,sau đó, dùng dung dịch BSS rửa sạch, cóthể khâu 1 hoặc 2 mũi tùy tổn thương.Tra thuốc sát khuẩn, kháng sinh và băngmắt lại. Cắt chỉ sau 1 tháng.- Điều trị sau phẫu thuật với BN khôngtìm thấy nọc ong trên GM: tra mắt maxtitrol4 lần/ngày, atropin 0,5% 2 lần/ngày,sanlein 4 lần/ngày, uống loratadin 10 mg1 viên/ngày. BN bị nhiễm trùng được điềutrị kháng sinh theo kết quả xét nghiệm visinh và thuốc chống viêm non-steroid.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU1. Tuổi, giới.Tuổi cao nhất 45, thấp nhất 18, trungbình 24,6 tuổi. Như vậy, tất cả BN đềutrong lứa tuổi lao động. Trong đó, BNnam: 10, BN n : 2.2. Thời gian từ khi bị ong đốt đếnkhi đến khám.Sớm nhất: sau 3 ngày, muộn nhất: sau21 ngày, trung bình 9 ngày. Do tất cả BNđều ở xa, sau khi bị đốt đến khám cấpcứu tại bệnh viện huyện hoặc tỉnh vàđược gi lại điều trị, khi bệnh không đỡhoặc nặng lên mới được chuyển lêntuyến trên.3. Thị lực.Bảng 1: Thị lực BN tại thời điểm pháthiện bệnh.THỊLỰCĐẾMNGÓNTAY ...