Đặc điểm rối loạn lipid ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 cao tuổi

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm nhận xét đặc điểm rối loạn lipid (RLLP) ở bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) cao tuổi. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang trên 256 BN ĐTĐ týp 2 ≥ 60 tuổi được chẩn đoán xác định ĐTĐ theo tiêu chuẩn của WHO (2006) đang điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương từ tháng 2 - 2013 đến 5 - 2013.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm rối loạn lipid ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 cao tuổi TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2014 ĐẶC ĐIỂM RỐI LOẠN LIPID Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƢỜNG TÝP 2 CAO TUỔI Vũ Thị Thanh Huyền*; Nguyễn Thị Thu Hương*; Vũ Xuân Nghĩa** TÓM TẮT Mục tiêu: nhận xét đặc điểm rối loạn lipid (RLLP) ở bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) cao tuổi. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang trên 256 BN ĐTĐ týp 2 ≥ 60 tuổi được chẩn đoán xác định ĐTĐ theo tiêu chuẩn của WHO (2006) đang điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương từ tháng 2 - 2013 đến 5 - 2013. Kết quả: 80,3% BN có RLLP, BN có nồng độ TC ≥ 5,2 mmol/l, TG ≥ 2,3 mmol/l; HDL-C ≤ 0,9 mmol/l, LDL-C ≥ 3,4 mmol/l và TC/HDL-C ≥ 5 tương ứng là 31,2%; 39,9%; 19,2%; 18,8% và 26%. Tỷ lệ RLLP cao nhất ở nhóm tuổi 60 - 69 (81,9%). BN phát hiện bệnh từ 1 - 5 năm có tỷ lệ cao nhất (52,9%). Tỷ lệ BN kiểm soát LDL-C đạt mục tiêu 70,7%, không đạt mục tiêu 29,3%, tỷ lệ kiểm soát HDL-C đạt mục tiêu 38,6%. Kiểm soát tốt lipid máu nam 48,5%, nữ 32,7%, nam giới kiểm soát HDL-C tốt hơn nữ giới (p < 0,05). Kết luận: nghiên cứu cho thấy tỷ lệ RLLP tương đối cao ở BN ĐTĐ týp 2 cao tuổi và có liên quan đến thời gian mắc ĐTĐ. * Từ khóa: Đái tháo đường; Rối loạn chuyển hóa lipid; Bệnh nhân cao tuổi study the characteristics of lipid metabolism disorders in elderly type 2 diabetes SUMMARY Objective: to study the characteristics of lipid metabolism disorders in elderly type 2 diabetes. Subjects and methods: cross-sectional description on the 256 patients with type 2 diabetes, age ≥ 60 years, which were diagnosed diabetes according to the WHO (2006) criteria. All subject were treated at Out-patient Department, National Geriatric Hospital from February, 2013 to March, 2013. Results: the proportion of patients with lipid disorders was 80.3%, the proportion of patients with TC levels ≥ 5.2 mmol/L, TG ≥ 2.3 mmol/L, HDL-C ≤ 0.9 mmol/L, LDL-C ≥ 3.4 mmol/L and TC/HDL-C ≥ 5 was 31.2%, 39.9%, 19.2%, 18.8% and 26%, respectively. The ratio of lipid disorder in the age group 60 - 69 was the highest (81.9%). The rate of patients diagnosed from 1 - 5 years was the highest (52.9%). Percentage of patients controlled at LDL-C target was 70.7%, 38.6% of patients was achieved HDL-C target, 48.5% male and 32.7% female were well-controled of blood lipid, male controled HDL-C better than women (p < 0.05). Conclusion: the study showed high rates of lipid disorders in elderly patients with type 2 diabetes, and related to the duration of diabetes. * Key words: Type 2 diabetes; Lipid disorder; Elderly patients. * Bệnh viện Lão khoa Trung ương ** Học viện Quân y Người phản hồi (Corresponding): Vũ Thị Thanh Huyền (vuthanhuyen11@yahoo.com) Ngày nhận bài: 28/11/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/01/2014 Ngày bài báo được đăng: 26/05/2014 98 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2014 ĐẶT VẤN ĐỀ Việt Nam nằm trong số các quốc gia có tỷ lệ người mắc bệnh ĐTĐ tăng nhanh. Theo điều tra dịch tễ học của Tạ Văn Bình và CS (2002 - 2003), tỷ lệ ĐTĐ cao nhất ở khu vực thành phố là 4,4% và tỷ lệ ĐTĐ chung cho cả nước 2,7% [1]. Rối loạn chuyển hóa lipid là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch, rất phổ biến ở người cao tuổi (NCT). RLLP và ĐTĐ là những bệnh lý đã được chứng minh làm tăng tỷ lệ tử vong và biến cố tim mạch, tai biến mạch não, đặc biệt ở NCT. Bên cạnh đó, theo điều tra dân số gần đây, cho thấy NCT đang chiếm một tỷ lệ đáng kể (khoảng 16,8% dân số Việt Nam đến năm 2029) [2]. Ngoài yếu tố tuổi cao, giới, lối sống, chế độ ăn, ĐTĐ, tăng huyết áp cũng có liên quan đến đặc điểm rối loạn lipid máu và hiệu quả điều trị ở BN ĐTĐ cao tuổi. Do đó, tìm hiểu được các đặc điểm này sẽ giúp cho công tác điều trị ĐTĐ đạt kết quả tốt hơn. Trên thế giới đã có một số nghiên cứu về RLLP ở BN ĐTĐ týp 2 cao tuổi, tuy nhiên ở Việt Nam nghiên cứu về vấn đề này còn hạn chế. Chính vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài với mục tiêu: Nhận xét đặc điểm rối loạn chuyển hóa lipid ở BN ĐTĐ cao tuổi. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. BN ĐTĐ týp 2 đang điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Lão khoa TW từ tháng 2 - 2013 đến 5 - 2013. Tiêu chuẩn lựa chọn BN: BN ≥ 60 tuổi được chẩn đoán xác định ĐTĐ theo tiêu chuẩn của WHO (2006) [3], khi có 1 trong 3 tiêu chuẩn sau: (1) Đường máu lúc đói ≥ 7 mmol/l, làm ít nhất 2 lần, (2) Đường máu ở thời điểm bất kỳ ≥ 11,1 mmol/l, kèm theo triệu chứng lâm sàng, làm ít nhất 2 lần. (3) Đường máu sau 2 giờ làm nghiệm pháp tăng đường máu sau uống 75 gram glucose ≥ 11,1 mmol/l. Tiêu chuẩn loại trừ: ĐTĐ týp 1, ĐTĐ khác có nguyên nhân. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. * Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang. * Chọn mẫu nghiên cứu: lựa chọn mẫu nghiên cứu theo phương pháp chọn mẫu toàn bộ, lần lượt chọn BN điều trị ngoại trú tại Phòng khám Nội tiết và ĐTĐ, Bệnh viện Lão khoa Trung ương từ tháng 02 - 2013 đến 05 - 2013. * Các biến số nghiên cứu: - Thông tin chung về đối tượng: tuổi, giới, trình độ học vấn, ti ...