Đặc điểm sinh học cá Dầy vùng đầm phá tỉnh thừa Thiên Huế

Hiện nay, việc khai thác loài cá này chưa được quản lý chặt chẽ nên nguồn lợi cá Dầy tự nhiên đang có nguy cơ suy giảm. Qua bài báo này các tác giả mong góp một số liệu cơ bản nhằm đề xuất giải pháp bảo vệ nguồn lợi, khai thác và sử dụng hợp lý loài cá kinh tế này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm sinh học cá Dầy vùng đầm phá tỉnh thừa Thiên HuếTẠPCHÍKHOAHỌC,ĐạihọcHuế,Số27,2005 ĐẶCĐIỂMSINHHỌCCÁDẦYVÙNGĐẦMPHÁ TỈNHTHỪATHIÊNHUẾ VõVănPhú,HồThịHồng TrườngĐạihọcKhoahọcĐạihọcHuế NguyễnHữuQuyết SởTàinguyênMôitrườngThừaThiênHuế MỞĐẦU VùngpháTamGiangCầuHailàmộthệsinhtháinướclợđiểnhình,lớnnhấtvùngĐôngNamÁ,thíchnghivớinhiềuloàithủysinhvậtsinhsống.Khôngnhữngthế, nócòncónhữngnétđặctrưngvềvănhóa,sinhthái,nhânvănvàtínhđặchữucủasinhvật.CáDầy(CyprinuscentralusNguyenetMai)làmộttrongnhữngloàiđặchữưcủa ThừaThiênHuếvàvùngnướclợnhạtmiềnTrungViệtNam.Tuynhiên,chưacócôngtrìnhnghiêncứumộtcáchđầyđủvềđặcđiểmsinhhọccáDầy.Hiệnnay,việckhai thácloàicánàychưađượcquảnlýchặtchẽ nênnguồnlợicáDầytự nhiênđangcónguycơsuygiảm.Quabàibáonàychúngtôimonggópmộtsốliệucơbảnnhằmđềxuấtgiảiphápbảovệnguồnlợi,khaithácvàsửdụnghợplýloàicákinhtếnày. PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU Ngoàithựcđịa ThumẫucáDầybằngcáchtrựctiếpđánhbắtcùngngư dân,mua,lậpcác điểmquantrắc,phỏngvấnngưdânthôngquacácphiếuđiềutra. MẫucáDầyđượcxử língaykhiđangcòntươi,cântrọnglượng,đochiềudài,lấyvẩy,giảiphẫucáđể xácđịnhđộ no,xácđịnhcácgiaiđoạnchínmuồisinh dục(CMSD).Cân,đo,địnhhìnhtuyếnsinhdục,địnhhìnhtrứng(ở giaiđoạnIV),địnhhìnhốngtiêuhóacủacátheotừngcáthể. Nghiêncứuvềsinhtrưởngcủacá Tươngquanvềchiềudàivàtrọnglượngcủacá:theophươngtrìnhcủaR.J.H.BevertonS.J.Holt(1956):W=a.Lb Trongđó:W:trọnglượngcá;avàblàcáchệsốtươngquan. Xácđịnhtuổicá:TuổicáDầyđượcxácđịnhbằngvẩy.Vẩyđemlênkínhlúphaimặtđểquansátvòngnămvàđokíchthước. 1 Tốcđộsinhtrưởng:TheophươngtrìnhcủaRosaLee(1920):Lt=(L–a)Vt/V+a Xácđịnhcácthôngsốsinhtrưởng: DựavàophươngtrìnhcủaVonBertalanffy (1954)theocáccôngthứcchung: Vềchiềudài:Lt=L [1–ek(t–t0)] Trọnglượng:Wt=W [1–ek(t–t0)]b Nghiêncứuvềdinhdưỡngcủacá Xácđịnhthànhphầnthứcăn:Thứcănđượctáchkhỏiruộtdạdày.Quansát dướikínhhiểnvihoặckínhlúphaimắt.Sửdụngkhóaphânloạithựcvậtbậcthấp,độngvậtkhôngxươngsốngthủysinh.Đếmsố lượngthứcănđể xácđịnhtầnsốsuấthiệnvàcácmứcđộtiêuhóathứcăn. Xácđịnhcườngđộbắtmồicủacá:Dựavàođộnodạdàyvàruộttheothang5bậc(từbậc0đếnbậc4)củaLebedep. Xácđịnhhệsốbéo:Xácđịnhhệsốbéocủacátheo CôngthứcFulton(1902):Q=W.100/L3CôngthứcClark(1928):Q=W0.100/L3 Nghiêncứusinhsảncủacá Xácđịnhcácgiaiđoạnpháttriểntuyếnsinhdụccủacá:Quansátmứcđộchínmuồisinhdục(CMSD)theothang6giaiđoạncủaK.A.Kixelevits(1923).Kiểm tramứcđộCMSDcủacábằngtổchứchọc.Dùngphươngphápnhuộmmàuképcủa Heidenhai để xác định các giai đoạn CMSD theo quan điểm của O.F.Xakun và A.N.Buxkaia(1968). Xácđịnhsứcsinhsảncủacá: CácgiaiđoạnCMSDđượcđịnhhìnhtheotừngđơnvị trọnglượngvàlấymẫu ở bavùngkhácnhautrênchiềudàicủatuyếnsinhdục.Xácđịnhsứcsinhsảntuyệtđối,sứcsinhsảntươngđối. KẾTQUẢNGHIÊNCỨU 1.TươngquangiữachiềudàivàtrọnglượngcáDầy: Bảng1:TươngquangiữachiềudàivàtrọnglượngcáDầy Chiềudài(mm)vàtrọnglượng(g) N Tuổi Giớitính Lgiaođộng L(tb) Wgiaođộng W(tb) n % 0+ Juv. 95190 104,6 28–152 52,7 67 18,21 Đực 154275 192,7 145–250 115,5 78 21,20 1+ Cái 148267 178,3 136–324 110,4 66 17,93 Đực 235342 301,3 290–595 616,7 52 14,13 2+ Cái 236325 287,1 273–576 628,3 65 17,66 2 Đực 313490 341,4 467–1520 875,8 23 ...