Đại cương Mạch Học: MẠCH HOÃN

A- ĐẠI CƯƠNG - Chương ‘Bình Mạch Pháp’ (TH. Luận) ghi: “Vệ khí høòa gọi là Hoãn. - Âm mạch và dương mạch điều hòa gọi là Hoãn”. - Sách ‘Thiên Kim Dực’ ghi: “Ấn tay thấy mạch vẫn y nguyên gọi là Hoãn”. - Sách ‘Y Học Nhập Môn’ ghi: “Hoãn là hòa hoãn “ B- HÌNH TƯỢNG MẠCH HOÃN - Chương ‘Mạch Hình Trạng Chỉ Hạ Bí Quyết’ (M. Kinh) ghi: “Hoãn qua lại cũng chậm, nhanh hơn Trì một ít”. -Sách ‘Tần Hồ Mạch Học’ ghi : “Mạch Hoãn, 1 hơi thở 4 chí, nư sợi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đại cương Mạch Học: MẠCH HOÃN MẠCH HOÃN ( ½w¯ß - MODERATE PULSE - POULS RETARDE)A- ĐẠI CƯƠNG- Chương ‘Bình Mạch Pháp’ (TH. Luận) ghi: “Vệ khí h øòa gọi là Hoãn. - Âmmạch và dương mạch điều hòa gọi là Hoãn”.- Sách ‘Thiên Kim Dực’ ghi: “Ấn tay thấy mạch vẫn y nguyên gọi là Hoãn”.- Sách ‘Y Học Nhập Môn’ ghi: “Hoãn là hòa hoãn “B- HÌNH TƯỢNG MẠCH HOÃN - Chương ‘Mạch Hình Trạng Chỉ Hạ Bí Quyết’ (M. Kinh) ghi: “Hoãn qua lạicũng chậm, nhanh hơn Trì một ít”.-Sách ‘Tần Hồ Mạch Học’ ghi : “Mạch Hoãn, 1 hơi thở 4 chí, nư sợi tơ ở dướitay...”.- Sách ‘Chẩn Gia Khu Yếu’ ghi: “Hoãn là không cấp bách, qua lại thong thả”.- Sách ‘Trung Y Học Khái Luận’ ghi: “Mạch Ho ãn đi khoan hòa, đều đặn, sốmạch đập không thay đổi mấy”.- Sách ‘Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa’ ghi: “Mạch Hoãn, 1 hơi thở 4chí, đi lại khoan thai”.HÌNH VẼ BIỂU THỊ MẠCH HOÃN- Sách ‘Mạch Chẩn’ ghi hình vẽ mạch Hoãn như sau:- Sách ‘Tam Tài Đồ Hội’ và sách ‘Đồ Chú Nan Kinh Mạch Quyết’ ghi hình vẽbiểu diễn mạch Hoãn:- Sách ‘Kết Hợp YHCT với YHHĐ Trong Lâm Sàng’ ghi: “Mạch Hoãn thuộcloại tần số trung bình từ 60-80 lần / phút”.C- NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH MẠCH HOÃN- Chương ‘Y Gia Quan Miện’ (HTYTT. Lĩnh) ghi: “Khí huyết đều h ư vì vậymạch đến thong thả [Hoãn]”.- Sách ‘Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa’ ghi: “Tỳ thuộc thổ mà chủthấp, khí cơ bị thấp tà mà khốn đốn vì vậy thấy mạch Hoãn”.-Sách ‘Trung Y Chẩn Đoán Học’ giải thích : “Do khí c ơ bị thấp tà dính lại gâynên. Tỳ Vị hư yếu, mà Tỳ Vị là nguồn của khí huyết, khí huyết bất túc, khôngvận hành được, kết lại gây nên mạch Hoãn”D- MẠCH HOÃN CHỦ BỆNH- Chương ‘Thương Hàn L ệ’ (TH. Luận) ghi: “Mạch ở bộ xích và thốn mà đềuvà Hoãn thì bệnh ở quyết âm”.- Chương ‘Biện Thái Dương... trị’ (TH. Luận) ghi: “Thái Dương bệnh, mạchbộ thốn Hoãn, bộ quan Phù, bộ xích Thực, phát sốt, ra mồ hôi sợ lạnh, khôngnôn mửa, chỉ thấy mạch Vi, Hoãn, đầy tức, đó là do thầy thuốc sử dụng phépHạ gây ra”.- Chương ‘Biện Thái Âm... Trị’ (TH. Luận) ghi: “Th ương Hàn, mạch PhùHoãn, bì phu mất cảm giác là phong hàn ở cơ nhục”, “Mạch bộ quan Hoãn,biếng ăn là do vị khí không điều hòa, Tỳ khí không đủ. Mạch bộ xích Hoãn thìchân yếu, tiểu tiện không thông”.- Chương ‘Bình Tam Quan... Nghi’ (M. Kinh) ghi: “M ạch thốn khẩu Hoãn, bìphu mất cảm giác là phong hàn ở cơ nhục”. “Mạch bộ quan Hoãn, biếng ăn làdo vị khí không điều hòa, Tỳ khí không đủ. Mạch bộ xích Hoãn thì chân yếu,tiểu tiện không thông”.- Chương ‘Bình Tạp Bệnh’ (M. Kinh) ghi: “Mạch Hoãn là hư“.- Sách ‘Giáp Ất’ ghi: “Mạch Hoãn là nhiệt nhiều”.- Sách ‘Chẩn Gia Khu Yếu’ ghi: “ Mạch Hoãn là phong, là hư, là tý, là yếu, làđau, ở trên là gáy cứng, ở dưới là chân yếu. Mạch bộ thốn bên trái Hoãn là tâmkhí không đủ, hồi hộp, hay quên, gáy và lưng đau cấp - Mạch bộ quan (trái)Hoãn là phong hư, chóng mặt, khí kết ở bụng sườn - Mạch bộ xích (trái) Hoãnlà Thận hư hàn, tiểu khó, kinh nguyệt ra nhiều - Mạch bộ thốn (phải) Hoãn làPhế khí phù lên, thở ngắn - Mạch bộ quan (phải) Hoãn là Vị khí hư yếu - Mạchbộ xích (phải) Hoãn là chân lạnh yếu, phong bí, khí trệ”.- Sách ‘Tần Hồ Mạch Học’ ghi: “Mạch Hoãn là phần vinh (huyết) bị suy màphần vệ (khí) lại dư, là phong hoặc thấp hoặc Tỳ hư, trên là gáy c ứng đau, dướilà chân tê bại”.- Sách ‘Trung Y Học Khái Luận’ ghi: “Mạch Hoãn chủ bệnh do thấp tà gâyra”.- Sách ‘Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa’ ghi: “Mạch Hoãn chủ bệnh vềthấp”.- Sách ‘Mạch Học Giảng Nghĩa’ ghi: “Mạch Hoãn chủ về phong thấp, trúngphong, đau nhức, hoa mắt, chóng mặt, h ư nhức, ung nhọt, tiểu khó”. Tả Thốn HOÃN Hữu Thốn HOÃN Tâm khí không đủ. Thương phong. Tả Quan HOÃN Hữu Quan HOÃN Can hư. Tỳ thấp. Tả Xích HOÃN Hữu Xích HOÃN Âm hư. Dương suy.F- MẠCH HOÃN KIÊM MẠCH BỆNH- Thiên ‘Bình Nhân Khí T ượng Luận’ (T. Vấn) ghi: “Mạch Hoãn mà Hoạt làchứng nhiệt bên trong”.- Chương ‘Biện Thái Dương... Trị’ (TH. Luận) ghi: “Thương hàn mạch PhùHoãn, mạch Vi Hoãn là bệnh sắp khỏi”.- Chương ‘Trúng Phong Lịch Tiết... Trị’ (KQY. L ược) ghi: “Mạch ở thốn khẩuTrì mà Hoãn, Trì là hàn, Hoãn là h ư . Phần vinh thấy mạch Hoãn là ung huyết,vệ thấy mạch Hoãn là trúng phong “.- Chương ‘Hoàng Đản Bệnh... Trị’ (KQY. L ược) ghi: “Mạch ở thốn khẩu Ph ùmà Hoãn, phù là phong, Hoãn là ch ứng tý”.- Sách ‘Mạch Ngữ’ ghi: “Mạch Phù mà Hoãn là vệ khí bị tổn thương, Trầm màHoãn là vinh khí suy yếu”.- Sách ‘Chẩn Gia Chính Nhân’ ghi: “Mạch Phù Hoãn là thương phong, TrầmHoãn là hàn thấp. Hoãn Đại là phong hư. Hoãn Tế là thấp tý. Hoãn Nhược làkhí hư “.- Sách ‘Chẩn Gia Khu Yếu’ ghi: “Mạch Ph ù Hoãn hoặc Trầm Hoãn là khíhuyết suy yếu”.- Sách ‘Mạch Học Giảng Nghĩa’ ghi:· Mạch Hoãn mà Phù là thương phong ở phần biểu.· Mạch Hoãn mà Trầm là thấp tý.· Mạch Hoãn mà Hoạt là nóng ở trong.· Mạch Hoãn mà Sáp là huyết hư.· Mạch Hoãn mà Trầm, Tế, vô lực là dư ...