Đại cương về chất dinh dưỡng

Dinh dưỡng chiếm một vai trò quan trọng trong việc hình thành, phát triển cơ thể và giữ gìn sứckhỏe của con người. Ở mỗi thời kỳ phát triển của một đời người, nhu cầu về dinh dưỡng hoàntoàn khác nhau, tuy nhiên việc đáp ứng nhu cầu ấy một cách hợp lý lại luôn luôn là vấn đề đángchú ý, vì đó là nền tảng của sức khỏe.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đại cương về chất dinh dưỡng ĐẠI CƯƠNG VỀ DINH DƯỠNG ThS. BS Đào thị Yến PhiĐỐI TƯỢNG Sinh viên Y khoa năm thứ 4 hệ tập trung dài hạn - Sinh viên Y khoa năm thứ 3 hệ tập trung 4 năm -MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Nắm vững khái niệm về dinh dưỡng và tầm quan trọng c ủa dinh dưỡng đ ối v ới đ ời sống con người, đời sống xã hội và trong y khoa 2. Trình bày các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, phân nhóm và nêu đ ược ngu ồn cung cấp từ các nhóm thực phẩm 3. Biết được quá trình tiêu hóa các loại thức ăn và sự hấp thu các chất dinh dưỡng.ĐẠI CƯƠNG VỀ DINH DƯỠNGDinh dưỡng là quá trình cung cấp năng lượng từ thức ăn và chuyển hóa năng l ượng trong t ế bàođể nuôi dưỡng cơ thể.Dinh dưỡng chiếm một vai trò quan trọng trong việc hình thành, phát triển cơ thể và giữ gìn sứckhỏe của con người. Ở mỗi thời kỳ phát triển c ủa m ột đời người, nhu c ầu v ề dinh d ưỡng hoàntoàn khác nhau, tuy nhiên việc đáp ứng nhu cầu ấy một cách hợp lý lại luôn luôn là vấn đề đángchú ý, vì đó là nền tảng của sức khỏe. Điều này càng đặc biệt quan tr ọng đ ối v ới tr ẻ nh ỏ, vìcác sai lầm về dinh dưỡng trong giai đọan ấu thơ có khi gây những hậu qu ả nghiêm tr ọng vàkhông thể phục hồi kéo dài đến suốt đời.Dinh dưỡng liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau như nông nghiệp, công nghiệp ch ế bi ến,mạng lưới phân phối, mạng lưới y tế, mạng lưới truyền thông... Trong y khoa, dinh d ưỡng làmột yếu tố liên quan đến hầu hết các chuyên khoa, giữ vai trò quan trọng không thể bỏ qua, vìtình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân cũng như các chế độ ăn phù h ợp v ới các b ệnh lý khácnhau đóng góp một phần đáng kể, đôi khi là phần chính yếu đến k ết qu ả đi ều tr ị. Dinh d ưỡnghợp lý còn có vai trò phòng ngừa bệnh và phục hồi sau bệnh.THỰC PHẨM VÀ CHẤT DINH DƯỠNGThức ăn trong các bữa ăn hàng ngày được chế biến từ nhiều loại thực phẩm khác nhau. Hệtiêu hóa sẽ phân giải các loại thực phẩm này thành các chất dinh dưỡng. Chỉ có chất dinhdưỡng mới được hấp thu vào máu.Có trên 40 chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể hàng ngày nhưng nhìn chung có th ể chia cácchất dinh dưỡng thiết yếu này ra làm 3 nhóm chính : 11. Nhóm chất dinh dưỡng đa lượng sinh năng lượng: Chất bột đường, chất béo, chất đạm và chất cồn. Ngoài vai trò cung c ấp năng lượng cho c ơ th ể, các ch ất dinh d ưỡng đa l ượng sinh năng lượng còn tham gia vào cấu trúc cơ thể, tham gia vào các ho ạt đ ộng hấp thu, chuyển hóa, miễn dịch… Nhóm chất dinh dưỡng vi lượng: Không cung cấp năng lượng nhưng có vai trò quan2. trọng trong các quá trình chuyển hóa của c ơ thể, có ảnh h ưởng đ ến s ức kh ỏe và b ệnh t ật. Nhu cầu hàng ngày của cơ thể thường ít, tính bằng miligam, thậm chí microgam. Bao gồm các vitamin và khoáng chất vi lượng. Vitamin : Gồm các vitamin tan trong nước (B, C) và các vitamin tan trong ch ất béo (A, - D, E, K). Chất khoáng vi lượng : Hiện đã xác định được khoảng 10 loại khoáng chất vi lượng - hiện diện trong cơ thể nhưng chỉ mới biết được chức năng và chuyển hóa c ủa Zn, Fe, Mg, Cu, I, F, Se. Nhóm nhất dinh dưỡng đa lượng không sinh năng l ượng: Bao gồm chất khoáng đa3. lượng, chất xơ và nước. Chất khoáng đa lượng : Canxi, Phosphor, Potassium, Sulfur, Sodium, Cloride, - Magnesium Nước : Là thành phần chính yếu của khẩu phần dù ít được quan tâm. - Chất xơ : Không tiêu hóa, không hấp thu nhưng có vai trò quan tr ọng trong đi ều hòa - hoạt động của hệ tiêu hóa.CÁC CHẤT DINH DƯỠNG THIẾT YẾU Nhóm chất dinh dưỡng đa lượng cung cấp năng lượng :1. Chất bột đường (carbohydrate, glucid): 1.1. Vai trò : Là chất cung cấp năng lượng chính cho các ho ạt động của t ất c ả các t ế bào - trong cơ thể, nhất là các hoạt động thể lực của c ơ bắp, các ho ạt đ ộng trí tu ệ c ủa các t ế bào não và tế bào hồng cầu. Ngoài ra, chất đường còn tham gia vào vài c ấu trúc t ế bào và thành phần của các men hay nội tiết tố. Mỗi gam chất bột đường cung cấp 4kcalo. - Nhu cầu chất bột đường: 60% nhu cầu năng lượng hàng ngày - Cấu trúc và phân loại chất bột đường: - Đường phức tạp (complex carbohydrates): là loại đường có từ trên 2 o phân tử đường đơn giản, bao gồm tinh bột (dạng dự trữ glucose ở thực vật), glycogen (dạng dự trữ glucose ở động vật), và chất xơ (non-starch polysaccharides). Chất xơ là một dạng polysaccharide nhưng không tiêu hóa, không ...