dan ghita cua lỏca

Bắt đầu từ năm học 2008-2009, bài thơ " Đàn ghi-ta của Lor-ca" của nhà thơ Thanh Thảo được chính thức đưa vào chương trình ngữ văn lớp 12. Để giúp các thầy cô giáo và học sinh lớp 12 có điều kiện hiểu thêm về nhà thơ Lor-ca và sáng tác thơ của Ông, cũng như hiểu thêm bài thơ viết về Lor-ca của Thanh Thảo, xin giới thiệu một bài viết của nhà thơ Thanh Thảo về Lor-ca và về xuất xứ của bài thơ "Đàn ghi-ta của Lor-ca"....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
dan ghita cua lỏcadan ghita cua lỏca Bắt đầu từ năm học 2008-2009, bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca của nhà thơ Thanh Thảo được chính thức đưa vào chương trình ngữ văn lớp 12. Để giúp các thầy cô giáo và học sinh lớp 12 có điều kiện hiểu thêm về nhà thơ Lor-ca và sáng tác thơ của Ông, cũng như hiểu thêm bài thơ viết về Lor-ca của Thanh Thảo, xin giới thiệu một bài viết của nhà thơ Thanh Thảo về Lor-ca và về xuất xứ của bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca.Tôi không muốn nhìn thấy máu! ( ! Que no quiero verla!),Lorca đã thảng thốt kêu lên trong một bài thơ định mệnhcủa mình, bài Bi ca cho Ignacio Sanchez Mejias. Nhưngmáu đã chảy tràn chỉ một năm sau khi bài thơ tuyệt tácnày ra đời, và máu đó chính của Lorca. Nhà thơ đã khôngnhìn thấy máu mình chảy tràn trên đất Tây Ban Nha. Nhưngtoàn thế giới đã thấy, và đã kêu nghẹn lên câu thơ Tôikhông muốn nhìn thấy máu!.Linh cảm về một cái chết được báo trước luôn ám ảnhLorca, và chính nó đã trở thành một trong những động lựclớn nhất của thơ ông. Tình yêu, sự chết và cái đẹp là ba nỗiám ảnh lớn trong thơ Lorca, nó hoán đổi nhau, cái này làtiền đề cho cái kia, kết thành một vòng tròn vĩnh hằng. Lorcađã chấp nhận và tôn vinh sự chết như đã chấp nhận và tônvinh tình yêu, cái đẹp vì ông đã thấy trong cái đẹp có sựchết cũng như trong cái chết có tình yêu. Trong bài thơ Bàica mộng du, khi hai người bạn mê man trèo lên lan can caotít, lan can của vầng trăng - nơi nước gieo vang dội, họtrèo lên và để lại phía sau những vệt máu, vệt nước mắt, đểlại phía sau cả cuộc đời họ để đi tới tận cùng khát vọng củamình, tình yêu của mình, cái đẹp của đời và cái chết củamình. Hình ảnh cuối cùng mà họ nhìn thấy là một nàng di-gan đong đưa, móc nối vào nhũ băng vầng trăng mà đongđưa, hình ảnh rõ nhất của cái đẹp và sự chết hòa trộn vàonhau. Nhưng:đêm bỗng dưng thân thiếtnhư một chốn quê nàođám dân phòng say xỉnđập vào cửa ồn àoCái hình ảnh quá xoàng xĩnh ấy bỗng dưng thành biểutượng của đời sống, bỗng dưng thân thiết đến nghẹn ngàotrước đôi mắt sắp khép lại vĩnh viễn của nhà thơ. Trongnhững bài thơ đẹp nhất, du dương nhất Lorca thỉnh thoảngvẫn có những cú rơi như thế, những cú rơi khiến ta phảichới với hai tay mình mong ghì siết lấy đời sống, tình yêu vàcái đẹp, ghì siết mà cảm một cách da thịt rằng mình đangôm ghì cái chết. Lorca là nhà thơ của những giấc mơ, củanhững linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến nhữnggiấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thànhngôn ngữ. Lorca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thựcmột cách tự nhiên. Năng lượng sáng tạo trong ông nhiều tớimức dường như ông phóng bút là thành thơ, mở miệng làthành những khúc romance, ballad... Khi tôi chết - hãychôn tôi với cây đàn ghi-ta, cây đàn ghi-ta ở đây giống nhưcây đàn lyre, là biểu tượng của thi ca, khởi phát và giữ nhịpcho thơ ca, chứ không đơn giản như có nhạc sĩ ở ta nhầmnó là cây đàn ghi-ta - của Victo Hara hay cây đàn ghi-ta,của đại đội ba. Lorca muốn được chết tử tế trên giườngmình, muốn được nằm trong đất cùng với cây đàn thơ củamình, nhưng sự Tàn Bạo lại không muốn vậy. Bởi bọn phátxít là giống ruồi nhặng, chúng là cái chết mang hình connhặng, cái chết đẻ trứng vào vết thương như một câu thơtuyệt vời của Lorca đã chỉ chính xác. Mà những vết thươngnhư thế có quá nhiều trong thơ Lorca, nó song hành vớihình ảnh một chàng kỵ sĩ cô đơn con ngựa đen, vầng trăngđỏ, với hình ảnh nàng di-gan như ngọn lửa xanh xanhthân hình, xanh tóc. Và Lorca hỏi: Há anh không thấy vếtthương tôi - Từ ngực lên tới cổ? Khi Lorca cầm trên tay câyđàn thơ của mình, chàng như một torero (đấu sĩ) bước vàođấu trường trong cuộc chiến một mất một còn với con-bò-tót-định-mệnh, một con bò cô đơn với trái tim cao thượng.Chàng sẵn sàng chết trước cặp sừng oai dũng của con bòtrọng danh dự ấy, với những vết thương bốc cháy như mặttrời. Đau đớn thay, chàng đã phải chết vì những con nhặngđẻ trứng vào vết thương, chàng đã bị ám sát, ám hại mộtcách lén lút và hèn hạ. Dường như không thể phân biệtđược cuộc đời của Lorca với thơ của ông, bởi chúng quyệnchặt vào nhau, và thơ Lorca chính là cuộc đời của ông,đúng đến từng câu thơ, từng giây phút một. Tôi nhớ, lầnđầu tiên tôi được đọc một số bài thơ Lorca, qua bản dịchcủa Hoàng Hưng, những bản dịch được bạn bè chép taytruyền cho nhau, tôi đã cảm nhận về Lorca như vậy, và bâygiờ, sau 40 năm, tôi vẫn cảm nhận như thế. Lorca là mộtcơ quan của Thiên Nhiên được sinh ra để làm thơ, như câunói của M.Gorki về X.Êxênhin. Và cái cơ-quan-thơ đó hoạtđộng cho tới phút những viên đạn phát-xít găm vào ngựcnó. Nhưng trước cái ngày bi thảm của năm 1936, Lorca đãđón trước Định Mệnh của mình từ lâu lắm, và đón bằng tấtcả những bài thơ của mình. Vì thế, có lẽ cái chết đối vớiLorca không đột ngột, dù nó đột ngột với toàn thế giới. Ôngđã bìn ...