Dàn xếp 'đầu cơ xuống giá' cổ phiếu: Ai được lợi?

Khi những đợt đầu cơ xuống giá bị sụt giảm trong tháng ba, một số người trong cuộc đã tranh cãi rằng thật sai lầm khi đổ lỗi cho những dự đoán rủi ro của công ty trong việc dùng cổ phiếu để thế chấp bởi họ đã có một bị cáo khác: đó chính là những người giao dịch chứng khoán muốn trục lợi đã cùng bàn nhau kiếm tiền bằng cách kéo giá cổ phiếu xuống trong cái thế giới luôn chao đảo đó. Không một ai công khai thú nhận việc tổ chức một đợt “đầu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dàn xếp “đầu cơ xuống giá” cổ phiếu: Ai được lợi? Dàn xếp “đầu cơ xuống giá” cổ phiếu: Ai được lợi? Khi những đợt đầu cơ xuống giá bị sụt giảm trong tháng ba, một số người trongcuộc đã tranh cãi rằng thật sai lầm khi đổ lỗi cho những dự đoán rủi ro của công tytrong việc dùng cổ phiếu để thế chấp bởi họ đã có một bị cáo khác: đó chính là nhữngngười giao dịch chứng khoán muốn trục lợi đã cùng bàn nhau kiếm tiền bằng cách kéogiá cổ phiếu xuống trong cái thế giới luôn chao đảo đó. Không một ai công khai thú nhận việc tổ chức một đợt “đầu cơ xuống giá” khiviệc chủ tâm thao túng thị trường giá cổ phiếu được coi là phạm pháp, và trong khichính Phố Wall vẫn tin rằng những đợt đầu cơ xuống giá không chỉ có thể mà cònthường xảy ra liên tục. Tuy nhiên, vừa có một số nghiên cứu từ các trường đại họcnhằm giải thích động lực của việc này. Hiên nay, có hai chuyên gia tài chính mới đưara một số quan niệm dựa trên quá trình đó. Và theo lời giáo sư tài chính ItayGoldstein thuộc trường Wharton thì: “Chúng tôi chủ yếu mô tả một học thuyết củahành động thao túng đầu cơ xuống giá như thế nào.” Ông cùng Alexander Guembelđến từ trường kinh doanh Said và trường cao đẳng Lincoln của đại học Oxford đã môtả thủ tục này trong bài báo của họ có tiêu đề là “Manipulation and the AllocationalRole of Prices”. Nghiên cứu quan trọng của họ đã làm sáng tỏ được ảnh hưởng qua lại giữa giátrị kinh tế thực của một công ty và giá cổ phiếu của nó, bằng việc chỉ ra được nhữngngười giao dịch chứng khoán chủ tâm hướng cho giá thị trường cổ phiếu đi xuống đểcó thể ngầm phá hoại tình hình hoạt động của công ty, cũng như làm cho giá cổ phiếubị sụt giảm trong tương lai theo một chu trình luẩn quẩn. Giáo sư Goldstein giải thích rằng: “Cái chúng tôi chỉ ra ở đây đó chính là nhờviệc bán cổ phần mà bạn có được một sự tác động thực tế vào công ty. Nhưng việc kếtnối với giá trị thực lại là một việc hoàn toàn khác. Đó chính là yếu tố quyết định.” Goldstein và Guembel nhận thấy rằng quá trình này chỉ xảy ra khi mục đích làđể phá hoại công ty, khi những người giao dịch chứng khoán không có cùng khả năngđể tạo được một vòng phản hồi nhằm hướng cho giá cổ phiếu tăng lên. Mục đích của hành động này chỉ là trục lợi, bởi khi một người giao dịch chứngkhoán vay được cổ phiếu của một người môi giới thì họ sẽ bán chúng và hy vọng trảlại khoản nợ đó bằng cổ phiếu đã được mua lại sau khi bán để ăn chênh lệch. Mà hànhđộng trục lợi này có lãi chỉ khi giá thị trường cổ phiếu đi xuống – tức là bán ra thì caovà sau đó mua vào thì thấp. Và nếu giá tăng lên thì anh ta phải mua những cổ phiếuthay thế nhiều hơn những cái mà anh ta đã bán. Dàn xếp việc định giá cổ phiếu Sự kết nối giữa giá cổ phiếu của một công ty với giá trị thực của nó không hềkhít nhau như nhiều người vẫn nghĩ. Các công ty bán cổ phần ra thị trường để có thêmvốn. Vì thế, một khi các cổ phiếu được lưu thông thì giá của nó có xu hướng tăng haygiảm đều phản ánh được lợi nhuận của công ty đó là nhiều hay ít, nhưng có nhữngđộng lực khác lại hấp dẫn hơn nhiều – cũng là xu hướng chung trong thị trường hoặckinh doanh – đó là việc thực hiện của công ty đều liên quan tới các đối thủ cạnh tranhcủa nó, và như vậy, sẽ có một sự đầu cơ về chiến lược hoạt động của công ty ra sao đểsản phẩm và tính cạnh tranh sẽ có tác động đến doanh thu sau này. Lúc này các nhà đầu tư nhiệt tình có thể đẩy giá cổ phiếu lên cao cho dù khônghề có bằng chứng chắc chắn nào doanh thu sẽ tăng. Nhưng lúc sau thì chính cảm tínhcủa nhà đầu tư lại có thể quay ngược lại, dẫn tới việc giá cổ phiếu đi xuống cho dùcông ty đó hoạt động hoàn toàn tốt như thường. Do mối quan hệ giữa việc thực hiện hoạt động kinh doanh của một công ty vớigiá cổ phiếu có thể quá lỏng lẻo cho nên nó sẽ kéo dài cảm giác rằng số phận của cổphiếu không nhất thiết phải có bất kỳ ảnh hưởng trực tiếp nào đến giá trị kinh tế thựccủa một công ty, điều luôn được đánh giá bằng những thứ như tài sản và doanh thu củacông ty đó. Và rõ ràng là những kẻ đầu cơ có thể dàn xếp để đẩy cho giá cổ phiếu xuốngvới một mục đích trục lợi, nhưng theo một số quan điểm của những người giao dịchchứng khoán khác – hoàn toàn tin vào tình hình hoạt động bình thường của công ty –đều nhìn thấy các cổ phiếu như một sự mặc cả và nhu cầu cao hơn sẽ làm cho giá cổphiếu ổn định hay tăng lên. Vì thế mà một đợt đầu cơ xuống giá sẽ không có tác độnglâu dài. Nhưng nếu việc rớt giá cổ phiểu được gây ra bởi một đợt đầu cơ xuống giá gâyra sự thiệt hại về kinh tế thực sự cho công ty thì các nhà đầu tư khác sẽ ngay lập tứcbán tháo cổ phiếu, và chính điều này gây ra một chu trình luẩn quẩn về việc rớt giá cổphiếu cũng như sự thiệt hại về kinh tế sẽ khiến cho đợt đầu cơ xuống giá đó thu đượcnhiều lợi nhuận hơn. Để kiểm tra kịch bản này một cách khách quan hơn, Goldstein và Guembel đãxem xét kỹ một công ty vừa rót khá nhiều tiền vào một ...