Đánh giá các công trình cung cấp nước sạch tại huyện Hàm Thuận Bắc tỉnh Bình Thuận trong bối cảnh biến đổi khí hậu

Hiện nay, biến đổi khí hậu và hạn hán vào mùa khô đã tác động đến công trình cung cấp nước tại huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận. Bài viết trình bày đánh giá các công trình cung cấp nước sạch tại huyện Hàm Thuận Bắc tỉnh Bình Thuận trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá các công trình cung cấp nước sạch tại huyện Hàm Thuận Bắc tỉnh Bình Thuận trong bối cảnh biến đổi khí hậu TẠP CHÍ KHÍ TƯỢNG THỦY VĂNBài báo khoa họcĐánh giá các công trình cung cấp nước sạch tại huyện HàmThuận Bắc tỉnh Bình Thuận trong bối cảnh biến đổi khí hậuHuỳnh Phú1*, Đào Minh Triều2, Huỳnh Thị Ngọc Hân3, Trần Thị Minh Hà4 1 HUTECH University; h.phu@hutech.edu.vn 2 Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Bình Thuận; minhtrieu.ttnbt@gmail.com 3 Đại học Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh; htnhan_ctn@hcmunre.edu.vn 4 Đại học Tây Nguyên, Buôn Ma Thuột – Dăk Lăk; ttmha@ttn.edu.vn *Tác giả liên hệ: htnhan_ctn@hcmunre.edu.vn; Tel.: +84–975397953 Ban Biên tập nhận bài: 5/11/2022; Ngày phản biện xong: 23/12/2022; Ngày đăng bài: 25/12/2022 Tóm tắt: Hiện nay, biến đổi khí hậu và hạn hán vào mùa khô đã tác động đến công trình cung cấp nước tại huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận. Mặt khác, các công trình đã đầu tư trước năm 2000 trên địa bàn đã khai thác vượt công suất đã được thiết kế ban đầu, một số công trình bị xuống cấp, chất lượng nước một số công trình chưa đảm bảo chất lượng; công tác hưởng ứng sử dụng tiết kiệm nước sạch chưa thường xuyên, liên tục. Vì vậy, nghiên cứu đánh giá khả năng cấp nước sinh hoạt tại huyện Hàm Thuận Bắc hiện nay là rất cần thiết. Thông qua số liệu nghiên cứu và phân tích SWOT (S–Strengths: những điểm mạnh, W–Weakness: điểm yếu, O–Opportunities: cơ hội và T–Threats: nguy cơ/thách thức); bài báo đã thực hiện khảo sát thực tế cho điểm trọng số 6 tiêu chí: (1) Bền vững về nguồn nước hệ số 2; (2) Bền vững về quản lý vận hành hệ số 2; (3) Bền vững về kinh tế và tài chính hệ số 2; (4) Có sự tham gia của cộng đồng hệ số 2; (5) Bền vững về công nghệ hệ số 1; (6) Bền vững về tổ chức hệ số 1; Từ đó thống kê tính bền vững hay kém bền vững của các công trình, đề xuất 9 (chín) phương án kỹ thuật và quản trị nhằm cấp nước sạch và bền vững cho huyện Hàm Thuận Bắc đến năm 2030 và định hướng đến 2050. Từ khóa: Biến đổi khí hậu; Cấp nước; Huyện Hàm Thuận Bắc; Phát triển bền vững.1. Giới thiệu Hiện nay, công suất và chất lượng nước đầu vào tại các nhà máy cung nước tại huyệnHàm Thuận Bắc tỉnh Bình Thuận đang bị thiếu hụt vào mùa khô hạn và dịp lễ hội, Tết; chấtlượng của nước cung cấp đến người dân sử dụng còn chưa đảm bảo theo quy định của Bộ Ytế, cử tri trên địa bàn huyện Hàm Thuận Bắc nhiều lần có ý kiến trong các lần tiếp xúc vớiĐoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh. Mùa khô các năm: 2019, 2020, 2021 Uỷ ban nhân dân(UBND) huyện đã có các kiến nghị với các cấp thẩm quyền về hiện trạng thiếu nước, nhưngđến nay vẫn chưa được giải quyết triệt để [1–5]. Do tác động của biến đổi khí hậu, dòng chảy năm và dòng chảy mùa lũ trên lưu vực sôngthuộc tỉnh Bình Thuận có xu thế tăng nhẹ, dòng chảy mùa cạn có xu thế giảm [6–7]. Các kếtquả tính toán, dự báo của các kịch bản về biến đổi khí hậu trên thế giới và ở Việt Nam, cũngnhư UBND tỉnh Bình Thuận về việc phê duyệt các kết quả thực hiện nhiệm vụ về việc xâydựng, cập nhật kế hoạch và các hành động ứng phó với biến đổi khí hậu của tỉnh trong giaiTạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 744, 80-92; doi:10.36335/VNJHM.2022(744).80-92 http://tapchikttv.vnTạp chí Khí tượng Thủy văn 2022, 744, 80-92; doi:10.36335/VNJHM.2022(744).80-92 81đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã cho thấy trong tương lai, mùa khô sẽ kéo dàihơn với lượng mưa ít hơn, mùa mưa có lượng mưa lớn hơn nhưng có nhiều lượt mưa vớicường độ lớn và thời gian mưa ngắn. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu nước trên lưu vựcvào mùa khô ngày càng gia tăng; trong khi đó, lũ lụt vào mùa mưa có khả năng sẽ khốc liệthơn [8–10]. Hạn hán gia tăng sẽ làm gia tăng tình trạng thiếu nước cho sinh hoạt cũng nhưcác hoạt động kinh tế–xã hội khác, nhất là trong điều kiện hệ thống các hồ chứa với dungtích, chưa đáp ứng được yêu cầu dùng nước trong mùa khô. Ngoài ra, các kênh tiếp nước,chuyển nước, thủy lợi nội đồng chưa hoàn chỉnh nên nhiều khu vực khô hạn không được cấpđủ nước trong mùa khô.2. Phương pháp nghiên cứu2.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu, khảo sát điều tra Các tài liệu, số liệu sẵn có đã được thu thập, phân tích, đánh giá theo định hướng của nộidung nghiên cứu. Những vấn đề lý luận khoa học, tiếp cận và kinh nghiệm thực tiễn của các côngtrình nghiên cứu đã thực hiện ở trên thế giới và trong nước, đặc biệt là các công trình liên quanđến địa bàn nghiên cứu đã được kế thừa. Các tài liệu tổng quan về cấp nước nông thôn và dữliệu, thông tin quản lý, vận hành các công trình cấp nước có liên quan được thu thập từ địaphương, các nhà máy nước hiện có tại huyện Hàm Thuận Bắc.2.2. Phương pháp xử lý, thống kê phân tích Phương pháp được áp dụng trong nghiên cứu, đánh giá thực trạng phát triển, thông qua phântích tình hình, nguyên nhân… để tìm ra các định hướng và giải pháp cho sự bền vững. Ngoàinhững thông ti ...