Đánh giá chất lượng nước trong hệ thống tuần hoàn nuôi cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) thương phẩm quy mô pilot ngoài trời

Mục tiêu của nghiên cứu nhằm xác định và đánh giá sự biến động chất lượng nước trong hệ thống tuần hoàn nuôi cá tra thâm canh ngoài trời. Hệ thống nuôi tuần hoàn ngoài trời quy mô pilot được thiết kế bao gồm 01 hệ thống lọc sinh học, 01 hệ thống lọc chất thải rắn và ao nuôi cá. Tất cả được lắp đặt trong cùng một ao nuôi sử dụng hệ thống khí cho cung cấp khí hòa tan và bơm nước trong thí nghiệm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá chất lượng nước trong hệ thống tuần hoàn nuôi cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) thương phẩm quy mô pilot ngoài trời VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC TRONG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN NUÔI CÁ TRA (Pangasianodon hypophthalmus) THƯƠNG PHẨM QUY MÔ PILOT NGOÀI TRỜI Nguyễn Hồng Quân1*, Nguyễn Nhứt1, Nguyễn Văn Huỳnh1, Lê Ngọc Hạnh1, Nguyễn Văn Hảo2 TÓM TẮT Mục tiêu của nghiên cứu nhằm xác định và đánh giá sự biến động chất lượng nước trong hệ thống tuần hoàn nuôi cá tra thâm canh ngoài trời. Hệ thống nuôi tuần hoàn ngoài trời quy mô pilot được thiết kế bao gồm 01 hệ thống lọc sinh học, 01 hệ thống lọc chất thải rắn và ao nuôi cá. Tất cả được lắp đặt trong cùng một ao nuôi sử dụng hệ thống khí cho cung cấp khí hòa tan và bơm nước trong thí nghiệm. Mật độ thả cá 133 con/m2 với trọng lượng cá giống trung bình 16,1 g/con. Trong suốt quá trình nuôi sử dụng loại thức ăn viên có hàm lượng protein từ 28-30%. Sau 260 ngày nuôi, cá thu hoạch đạt trọng lượng trung bình 810 g/con, đạt chất lượng xuất khẩu, tỷ lệ sống 81% và hệ số chuyển đổi thức ăn 1,6. Chất lượng nước ao nuôi trong suốt chu kỳ nuôi ổn định và thích hợp cho cá tra phát triển. Hiệu quả sử dụng nước (600 l/kg cá) thấp hơn 7-9 lần so với ao nuôi truyền thống. Khả năng phát thải nitrogen và phosphorus thấp hơn ao nuôi bằng công nghệ truyền thống 7-10 lần. Sự thành công của mô hình sẽ mở ra cho nghề nuôi cá tra ở ĐBSCL một công nghệ nuôi mới hạn chế thay nước và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Từ khóa: cá tra, môi trường, nước, tuần hoàn, airlift. I. ĐẶT VẤN ĐỀ tấn/ha với nhiều mô hình nuôi khác nhau (Phan Cá tra là ngành hàng xuất khẩu chủ lực Thanh Lam và ctv., 2009). chiếm hơn 25% tổng kim ngạch xuất khẩu của Với ao nuôi cá tra truyền thống, người nuôi Việt Nam. Sản lượng cá tra của Việt Nam năm tận dụng tối đa quỹ đất, sử dụng lượng thức ăn 2015 được dự báo vẫn giữ ở mức 1,1 đến 1,2 quá lớn, dẫn đến một lượng chất thải và bùn đáy triệu tấn theo số liệu của Tổng cục thủy sản. Bộ từ nguồn thức ăn dư thừa, phân và các chất bài Nông nghiệp dự đoán giá trị cá tra xuất khẩu tiết của cá được xả vào môi trường, làm cho môi năm 2015 sẽ đạt 1,75 đến 1,85 tỉ USD. Theo trường nuôi bị ô nhiễm. Việc thải bỏ chất thải báo cáo của VASEP, trong 11 tháng đầu năm không được quản lý và kiểm soát chặt chẽ, trong 2014, cá tra xuất khẩu đạt giá trị 1,6 tỉ USD ( điều kiện cơ sở hạ tầng của vùng nuôi không FAO, 2015). Cá tra là loài cá da trơn rất dễ nuôi được quy hoạch và đảm bảo thì chất thải từ vùng với mật độ cao trong điều kiện chất lượng nước nuôi sẽ gây ô nhiễm thủy vực xung quanh và cơ không quá nghiêm ngặt như các loài nuôi thủy hội lây lan bệnh tật. Theo Nguyễn Nhứt và ctv., sản khác. Tổng diện tích nuôi 5.400 ha, năng (2013) hiệu suất sử dụng nước trong ao nuôi cá suất nuôi thông thường có thể đạt từ 70-500 tra thương phẩm là 7.400 l/kg. Lượng bùn sinh 1 Phòng Sinh học Thực nghiệm, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 2. * Email: nguyenquan120786@yahoo.com 2 Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 2. TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 5 - THÁNG 6/2015 53 VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2 ra 19,7 l/ kg cá thương phẩm. Ước tính ao nuôi sạch, chất lượng cao nhưng không gây ô nhiễm có diện tích 1 ha với năng suất nuôi 422 tấn/vụ, môi trường. Mô hình nuôi tuần hoàn RAS thải ra môi trường nước COD (99,06 tấn/ha/vụ được xem là công nghệ tiên tiến nhằm giảm và bùn 8.333 m3/ha/vụ), nitrogen (12,87 tấn/ha/ thiểu ô nhiễm môi trường nước, tăng hiệu suất vụ từ nước và bùn thải) và phosphorus (3,1 tấn/ sử dụng nguồn nước cho hệ thống nuôi. Năm ha/vụ từ nước và bùn thải). 2013, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 2 Để giải quyết vấn đề bảo vệ môi trường, đã thực hiện đề tài khoa học nuôi cá tra thương hạn chế tác động từ bên ngoài, biện pháp duy phẩm bằng hệ thống tuần hoàn nuôi quy mô nhất là làm sao để chất thải từ các vùng nuôi pilot ngoài trời. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thâm canh đều phải được xử lý. Làm sao tạo chất lượng nước trong hệ thống tuần hoàn nuôi ra những mô hình nuôi bền vững và thân thiện cá tra thương phẩm. với môi trường, đảm bảo có những sản phẩm II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP 2.1. Mô tả hệ thống nuôi và nguyên lý hoạt động Hình 1. Cấu tạo của hệ thống nuôi RAS cho cá tra nuôi thương phẩm Nghiên cứu được thực hiện tại Trung Tâm thể tích lồng sinh học 25 m3, vật thể bám vi sinh Giống Quốc Gia Thủy Sản Nước Ngọt Nam Bộ, chiếm 60% thể tích lồng sinh học (14m3) được Cái Bè – Tiền Giang lắp đặt giữa ao và hai góc ao (Hình 1). Hệ thống Hệ thống tuần hoàn bao gồm một ao nuôi xi cung cấp khí, hệ thống airlift tạo dòng nước li măng hình vuông diện tích 196 m2, độ sâu 1,96 tâm gom bùn, hệ thống airlift bơm phân thải vào m, bao gồm một bể lắng xử lý chất thải rắn diện bể lắng. tích 70 m2 và hệ thống lọc sinh học sử dụng giá Nguyên lý hoạt động: nước ao nuôi chứa thể bám vi sinh diện tích đặc hiệu 800 m2/m3, chất thải lỏng và chất thải rắn, chất thải lỏng 54 TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 5 - THÁNG 6/2015 VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2 được hệ thống lọc sinh học khử ammonia m3 h ...