Đánh giá chỉ số cản động mạch thận và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm cầu thận mạn

Bài viết nghiên cứu nhằm khảo sát chỉ số sức cản động mạch thận (Resistive Index - RI) bằng siêu âm Doppler động mạch thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính do viêm cầu thận mạn và đánh giá mối liên quan giữa chỉ số sức cản động mạch thận (RI) với mức lọc cầu thận và kích thước thận ở nhóm bệnh nhân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá chỉ số cản động mạch thận và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm cầu thận mạnTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCĐÁNH GIÁ CHỈ SỐ SỨC CẢN ĐỘNG MẠCH THẬNVÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂNVIÊM CẦU THẬN MẠNNguyễn Thị An Thủy, Đỗ Gia Tuyển, Đặng Thị Việt HàTrường Đại học Y Hà NộiTiến triển của viêm cầu thận mạn dẫn đến xơ hóa các cầu thận và làm tăng sức cản mạch máu trongthận. Nghiên cứu nhằm khảo sát chỉ số sức cản động mạch thận (Resistive Index - RI) bằng siêu âmDoppler động mạch thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính do viêm cầu thận mạn và đánh giá mối liênquan giữa chỉ số sức cản động mạch thận (RI) với mức lọc cầu thận và kích thước thận ở nhóm bệnh nhân.Sử dụng phương pháp nghiên cứu mô tẳ cắt ngang. Kết quả cho thấy không có sự khác biệt giữa chỉ số sứccản ở 2 bên động mạch thận tại vị trí gốc, thân và nhu mô thận với p > 0,05 ở mỗi nhóm bệnh thận mạn tínhgiai đoạn II - III, IV và V, có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về RI động mạch thận trung bình tại gốc, thânvà nhu mô thận giữa 3 nhóm bệnh thận mạn tính giai đoạn II - III, IV và V (p < 0.05), có mối tương quannghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống kê giữa RI động mạch thận gốc, thân và nhu mô thận với kíchthước thận - d (chiều ngang thận phải, dọc thận phải, ngang thận trái, dọc thận trái ) và với mức lọc cầuthận. Từ đó cho thấy chỉ số sức cản động mạch thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính do viêm cầuthận mạn cao hơn so với người bình thường. Khi mức độ suy thận càng nặng, thận càng giảm dần về kíchthước và mất dần về chức năng thì chỉ số sức cản động mạch thận càng tăng.Từ khóa: chỉ số sức cản (RI), động mạch thận, bệnh thận mạn tínhI. ĐẶT VẤN ĐỀSuy thận mạn tính là một hội chứng lâmsàng và hóa sinh tiến triển qua nhiều nămtháng làm giảm mức lọc cầu thận một cách từtừ và không hồi phục, kết quả cuối cùng là suythận giai đoạn cuối [1; 2]. Khi đã suy thận giaiđoạn cuối, bệnh nhân không những phải chịucác biện pháp điều trị thay thế thận suy màcòn phải chịu rất nhiều các biến chứng củasuy thận mạn tính gây nên. Vì vậy, phát hiệnsớm, điều trị kịp thời và dự đoán tiên lượngcủa tình trạng suy thận sẽ làm chậm tiến triểncủa bệnh, bảo vệ, cải thiện được chức năngthận và đặc biệt có ý nghĩa rất quan trọngtrong việc quyết định lựa chọn các phươngpháp điều trị cho bệnh nhân. Trong cácnguyên nhân gây suy thận mạn thì viêm cầuthận mạn là nguyên nhân hay gặp nhất, chiếmtới 30 - 45% các trường hợp [3]. Tiến triến củaviêm cầu thận mạn dẫn đến xơ hóa cầu thậnvà tổ chức kẽ thận, giảm dần chức năng củacác mao mạch cầu thận, kết quả là giảm dầnsố lượng và diện tích các mạch máu trongthận [4; 5; 6]. Chính điều đó làm tăng sức cảnmạch máu trong thận. Sức cản mạch máutrong thận được tính bởi chỉ số sức cản(Resistive index - RI) trong siêu âm Dopplermạch thận [7; 8]. Ở Việt Nam, cho đến naycác công trình nghiên cứu về chỉ số RI vềĐịa chỉ liên hệ: Đỗ Gia Tuyển, Bộ môn Nội, Trường Đạihọc Y Hà Nội.Email: dogiatuyen70@gmail.comNgày nhận: 6/8/2015Ngày được chấp thuận: 10/9/201550bệnh lý nhu mô thận mà đặc biệt là ở bệnhnhân viêm cầu thận mạn còn rất hạn chế. Vìvậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này vớimục tiêu:TCNCYH 97 (5) - 2015TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC1. Khảo sát chỉ số sức cản động mạch thậntim mạch duy nhất thực hiện, đo các chỉ số(RI) bằng siêu âm doppler động mạch thận ởbệnh nhân bệnh thận mạn tính do viêm cầuđịnh lượng:Vp: tốc độ tâm thu: đo ở đỉnh cao nhất củathận mạn.2. Đánh giá mối liên quan giữa chỉ số sứcsóng tâm thuVd: tốc độ tâm trương: đo ở cuối thì tâmcản động mạch thận (RI) với mức lọc cầu thậnvà kích thước thận ở nhóm bệnh nhân trên.trương, trước lúc xuất phát 1 sóng tâm thutiếp theo.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP1. Đối tượngGồm 63 bệnh nhân được chẩn đoán làbệnh thận mạn tính do viêm cầu thận mạn,điều trị nội trú tại khoa Thận Tiết niệu - bệnhviện Bạch Mai, từ tháng 01/2013 đến tháng08/2013. Loại khỏi nghiên cứu những bệnhnhân mắc bệnh cầu thận thứ phát, có hộichứng thận hư, bệnh cầu thận do nhiễm độcthai nghén, suy thận cấp, suy thận mạn đãđược điều trị thay thế.2. Phương pháp: mô tả cắt ngang.3. Nội dungTất cả các bệnh nhân được khai thác tiềnsử, triệu chứng lâm sàng và khảo sát các xétNhận định kết quả [7]:RI < 0,7: bình thường.RI ≥ 0,7: tăng chỉ số sức cản.4. Xử lý số liệu: bằng phần mềm SPSS16.0.5. Đạo đức nghiên cứuNghiên cứu chỉ nhằm bảo vệ và nâng caosức khỏe cho bệnh nhân, không vì bất kỳ mụcđích nào khác. Mọi thông tin của đối tượngnghiên cứu đều được bảo mật và chỉ sử dụngcho mục đích nghiên cứu. Các đối tượngnghiên cứu được cung cấp đầy đủ thông tinvà đồng ý tự nguyện tham gia nghiên cứu.III. KẾT QUẢ1. Đặc điểm của nhóm bệnh nhânnghiệm huyết học, hóa sinh và được siêu âmthận bằng máy ALOKA đặt tại khoa Thận - Tiếtnghiên cứuniệu Bệnh viện Bạch Mai và do các bác sỹchuyên khoa Thận siêu âm, đo các chỉ số: kíchbệnh nhân, trong đó tỷ lệ nam/nữ là 1,17/1.thước ...