Đánh giá kiểm soát nội bộ trong kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp xây lắp dựa trên tìm hiểu các yếu tố cấu thành kiểm soát

Bài viết Đánh giá kiểm soát nội bộ trong kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp xây lắp dựa trên tìm hiểu các yếu tố cấu thành kiểm soát đưa ra kết luận về các yếu tố được kiểm toán viên tập trung tìm hiểu cũng như các yếu tố ít được quan tâm khi đánh giá về tính hữu hiệu của KSNB tại đơn vị xây lắp được kiểm toán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá kiểm soát nội bộ trong kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp xây lắp dựa trên tìm hiểu các yếu tố cấu thành kiểm soát ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 143 ĐÁNH GIÁ KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP XÂY LẮP DỰA TRÊN TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH KIỂM SOÁT Đào Ngọc Hà Trường Đại học Thương mại Tóm tắt Dựa trên các công trình nghiên cứu liên quan đến các yếu tố cấu thành của KSNB và đánh giá kiểm soát nội bộ trong kiểm toán cáo tài chính đồng thời thông qua phỏng vấn chuyên sâu các chuyên gia trong lĩnh vực kiểm toán, bài viết đã tổng hợp các yếu tố thộc về các thành phần của kiểm soát nội bộ và đánh giá sự tác động của các nội dung này đến hiệu quả đánh giá kiểm soát nội bộ trong kiểm toán BCTC các doanh nghiệp xây lắp do kiểm toán độc lập Việt Nam thực hiện. Bài viết đã đưa ra kết luận về các yếu tố được kiểm toán viên tập trung tìm hiểu cũng như các yếu tố ít được quan tâm khi đánh giá về tính hữu hiệu của KSNB tại đơn vị xây lắp được kiểm toán. Từ khóa: Kiểm soát nội bộ, doanh nghiệp xây lắp, hiệu quả đánh giá, báo cáo tài chính, yếu tố cấu thành INTERNAL CONTROL ASSESSMENT IN AUDITING FINANCIAL STATEMENTS CONSTRUCTION ENTERPRISES BASED ON UNDERSTANDING THE ELEMENTS OF CONTROL Abstract Based on researches related to the constituent elements of internal control and assessment of internal control in the audit of financial statements and through in-depth interviews with experts in the field of auditing, the article summarizes the elements belonging to the components of internal control and evaluates the impact of these contents on the effectiveness of internal control evaluation in the audit of financial statements of construction enterprises performed by independent auditing firms in Vietnam. The article has drawn conclusions about factors that are focused on by the auditors as well as factors that are of little interest when evaluating the effectiveness of internal control at the audited construction unit. Keywords: Internal control, construction enterprises, efficiency, evaluation, financial statements, constituent elements 144 ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán Đặt vấn đề Ở Việt Nam trong những năm gần đây, để đáp ứng cho sự phát triển không ngừng của nền kinh tế, cơ sở hạ tầng cũng đang được phát triển mạnh mẽ với hàng nghìn công trình xây dựng đang được thực hiện đòi hỏi phải có lượng vốn đầu tư rất lớn. Nguồn vốn này có thể được huy động từ vốn góp của các nhà đầu tư, phát hành cổ phiếu ra công chúng hoặc vay nợ, chính vì vậy đối tượng quan tâm và sử dụng số liệu trong BCTC của các doanh nghiệp xây lắp (DNXL) không chỉ có nhà quản lý trong đơn vị, mà còn có các đối tượng bên ngoài như cơ quan nhà nước, ngân hàng, các tổ chức tín dụng, các nhà đầu tư, … Để đảm bảo tính khách quan, sự trung thực và hợp lý của thông tin được trình bày trên BCTC đến các đối tượng quan tâm thì những thông tin, số liệu đó cần phải được xác minh bởi KTĐL. Với những đặc thù riêng của các DNXL, việc kiểm tra trực tiếp từng đối tượng, từng nghiệp vụ để phát hiện ra sai phạm là vô cùng khó khăn và rất nhiều rủi ro do khối lượng công việc lớn, trong khi đó mức độ sai phạm và sự che dấu sai phạm rất tinh vi. Vì vậy, việc dự đoán khả năng sai phạm để khoanh vùng kiểm toán, xác định trọng điểm kiểm toán là rất cần thiết. Đánh giá KSNB trong kiểm toán BCTC DNXL là một công việc rất quan trọng trong quá trình thực hiện kiểm toán BCTC, việc thực hiện đánh giá KSNB không chỉ thể hiện sự tuân thủ chuẩn mực nghề nghiệp của KTV khi tiến hành kiểm toán mà còn giúp KTV đánh giá đúng về những rủi ro tại các DNXL làm cơ sở để xác định nội dung, phạm vi và các phương pháp kiểm toán phù hợp. 1. Cơ sở lý thuyết 1.1 Kiểm soát nội bộ Để nâng cao chất lượng kiểm toán BCTC, các KTV từ lâu đã tiến hành tìm hiểu doanh nghiệp khách hàng để đánh giá về kiểm soát nội bộ làm cơ sở cho việc lựa chọn các phương pháp và thủ tục kiểm toán thích hợp. Đã có nhiều quan điểm khác nhau về KSNB, điển hình như quan điểm về KSNB theo COSO (Committee of Sponsoring Organization), Theo Liên Đoàn Kế Toán Quốc Tế (IFAC), theo Hội kế toán Anh quốc (England Association of Accountant – EAA), theo Viện kiểm toán độc lập Hoa Kỳ (American Institute of Certificated Public Accountant – AICPA) và theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 315 (VSA 315). Mặc dù có nhiều quan điểm nhưng điểm chung đều thể hiện KSNB có thể là công cụ hữu hiệu để các nhà quản lý giảm bớt nguy cơ rủi ro tiềm ẩn trong quá trình hoạt động; Bảo vệ an toàn đối với tài sản, giảm thiểu hư hỏng, mất mát bởi hao hụt hay gian lận; Đảm bảo tính hợp lý của các số liệu do kế toán thu thập, ghi nhận và trình bày trên BCTC. KSNB hữu hiệu sẽ đảm bảo giảm thiểu các sai sót trọng yếu trên BCTC. Trong quá trình kiểm toán BCTC, nếu KTV tin cậy vào tính hữu hiệu của KSNB đang được đơn vị áp dụng thì phạm vi áp dụng các thủ tục kiểm toán sẽ có sự thay đổi trong đó KTV không cần thiết phải kiểm tra quá nhiều những nghiệp vụ mang tính chất thường xuyên bởi KSNB hữu hiệu sẽ kiểm soát được các rủi ro của những nghiệp vụ này ở mức độ có thể chấp nhận được, ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 145 KTV khi đó chỉ cần xem xét các nghiệp vụ bất thường hoặc các nghiệp vụ mà KTV cho là có thể có sai sót trọng yếu. 1.2. Các thành phần của kiểm soát nội bộ Từ năm 1994 Hooks cùng các cộng sự đã tập trung đánh giá tác động của từng thành phần của KSNB đến hiệu quả kiểm soát của các đơn vị. Kết quả nghiên cứu cho t ...