Đánh giá nhanh tiềm năng kinh tế một số sản phẩm nông-lâm-ngư chủ yếu của tỉnh Hà Tĩnh

Bài viết này trình bày kết quả đánh giá nhanh tiềm năng kinh tế cho 5 sản phẩm nông-lâm-ngư tiêu biểu của tỉnh Hà Tĩnh. Có thể thấy rằng tiềm năng kinh tế của các sản phẩm này chủ yếu thể hiện qua các mặt như: Tiềm năng tạo cơ hội cho người nghèo tham gia vào thị trường, giảm nghèo, cân bằng mối quan hệ và đầu tư giữa khu vực công cộng và tư nhân, rủi ro thấp, và khả năng nhân rộng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá nhanh tiềm năng kinh tế một số sản phẩm nông-lâm-ngư chủ yếu của tỉnh Hà Tĩnh TAP CHI KHOA HOC, Đai hoc Huê, Sô 47, 2008 ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ́ ĐÁNH GIÁ NHANH TIỀM NĂNG KINH TẾ MỘT SỐ SẢN PHẨM  NÔNG­LÂM­NGƯ CHỦ YẾU CỦA TỈNH HÀ TĨNH  Thái Thanh Hà Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế TÓM TẮT Bài viết này trình bày kết quả  đánh giá nhanh tiềm năng kinh tế  cho 5 sản phẩm   nông­lâm­ngư  tiêu biểu của tỉnh Hà Tĩnh. Có thể  thấy rằng tiềm năng kinh tế  của các sản   phẩm này chủ yếu thể  hiện qua các mặt như: tiềm năng tạo cơ  hội cho người nghèo tham   gia vào thị trường, giảm nghèo, cân bằng mối quan hệ và đầu tư giữa khu vực công cộng và   tư nhân, rủi ro thấp, và khả năng nhân rộng. Tuy nhiên, vẫn đang còn có sự ngăn cách giữa   người sản xuất và thương nhân về các nhân tố thành công chủ chốt trong chuỗi giá trị  của   các sản phẩm tiềm năng này. Đồng thời, vẫn đang còn một số trở ngại về điều kiện khung   pháp lý, tác động không thuận lợi nhằm phát huy một cách tối đa các tiềm năng này. 1. Đặt vấn đề  Có thể  ví tiềm năng kinh tế  của một địa phương như  là nguồn lực tiềm  ẩn,   nếu được đánh giá một cách đúng đắn thì lợi thế  cạnh tranh của địa phương đó sẽ  được phát huy tối đa. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp theo nghĩa rộng, tiềm   năng kinh tế nếu được khai thác tốt có thể phát huy một cách có hiệu quả những nỗ  lực giảm nghèo, cải thiện sự tham gia vào thị  trường của người nghèo, hoặc tạo cơ  hội cho họ có thêm thu nhập. Theo báo cáo “Triển vọng phát triển châu Á năm 2008”  của ADB, sản lượng nông nghiệp Việt Nam sẽ chịu nhiều tác động bởi hạn hán, các   loại dịch bệnh gia súc và gia cầm, chỉ  tăng trưởng vào khoảng 3,4%, thấp hơn xu  hướng hiện tại. Tuy mức đóng góp của ngành nông nghiệp đối với nền kinh tế nước   ta chưa đến 25%, nhưng đây vẫn là ngành tạo hơn một nửa tổng công ăn việc làm   của người dân. Điều này cho thấy việc đánh giá nhanh tiềm năng kinh tế đối với các  sản phẩm nông nghiệp góp phần giúp định hướng đầu tư  nguồn lực một cách đúng  đắn. Đây cũng là những  ưu tiên của dự  án về  cải thiện sự  tham gia thị  trường của  người nghèo tại Hà Tĩnh (IMPP) do quỹ Phát triển Nông nghiệp (IFAD) tài trợ. Thêm  nữa, để thực hiện tốt các hợp phần có liên quan đến việc xây dựng kế hoạch cơ hội   thị trường cấp xã, các thông tin có liên quan đến việc đánh giá tiềm năng kinh tế  và   cơ hội thị trường sản phẩm nông sản tại tỉnh Hà Tĩnh là rất cần thiết. Do đó, nghiên   cứu tiềm năng kinh tế đã được đưa vào kế hoạch thực hiện của dự án cho năm 2008.   Trường Đại học Kinh Tế, Đại học Huế được dự án IMPP lựa chọn làm cơ quan chủ  chốt thực hiện nghiên cứu này tại tỉnh Hà Tĩnh do năng lực và kinh nghiệm thực hiện  5 nghiên cứu cũng như sự hiểu biết về địa phương được ban điều hành dự án đánh giá  cao. Trong phạm vi nghiên cứu đánh giá nhanh này, thì những sản phẩm được xem là   có tiềm năng kinh tế  nếu như  các sản phẩm đó phải đáp  ứng được những tiêu chí  đánh giá, trong đó nhấn mạnh đến tiềm năng giảm nghèo và thúc đẩy sự tham gia thị  trường của người nghèo, được sử dụng bởi nhiều tổ chức quốc tế như ADB, GTZ1. 2. Điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội của tỉnh Hà Tĩnh Hà Tĩnh nằm  ở  duyên hải Bắc trung bộ, phía Tây giáp Lào, phía Đông giáp  biển đông, phía bắc giáp Thành phố Vinh, phía nam giáp tỉnh Quảng Bình. Hà Tĩnh có  hai đô thị  (thành phố  Hà Tĩnh và thị  xã Hồng Lĩnh) và 10 đơn vị  hành chính cấp   huyện. Lợi thế  của Hà Tĩnh là tiếp cận với các thị  trường lớn trong nước như: Hà  Nội, Vinh, Huế, và thành phố  Hồ  Chí Minh bằng các tuyến đường quốc lộ  1A,  đường sắt Bắc ­ Nam, đường Hồ  Chí Minh, đặc biệt là tuyến đường 8A từ  thị  xã   Hồng Lĩnh chạy qua cửa khẩu quốc tế Cầu Treo sang thủ đô Viên Chăn ­ Lào và các   tỉnh Đông ­ Bắc Thái Lan. Hà Tĩnh có cảng nước sâu Vũng Áng ở phía nam tỉnh, phía   bắc có cảng Xuân Hải – Nghi Xuân. Tuy có những điều kiện tự nhiên thuận lợi như  vậy, nhưng theo báo cáo của  “Sáng kiến cạnh tranh Việt Nam”  VNCI thì tỉnh Hà  Tĩnh chỉ cải thiện khá khiêm tốn về thứ tự trên bảng xếp hạng về chỉ số cạnh tranh   cấp tỉnh PCI: từ  45,56 (trong năm 2007) so với 41,62 (năm 2006) và được xếp vào   nhóm “trung bình thấp”, hoặc nhóm “thấp”.  Với dân số  1,3 triệu người, gần 81%   sống tại các vùng nông thôn, nên sinh kế  chủ  yếu của người dân dựa vào nông   nghiệp. Theo số liệu của Cục Thống kê tỉnh Hà Tĩnh, ngành nông lâm thủy sản đóng  góp 43,47% trong tổng số GDP của tỉnh và đây là con số  không có nhiều thay đổi so   với năm 2005 (là 43,53%). Về  cơ  cấu giá trị  sản xuất của tỉnh Hà Tĩnh trong năm   2006, trồng trọt vẫn chiếm vai trò chính với hơn 67%, kế đến là lĩnh vực chăn nuôi   chiếm gần 30%, còn lại là khu vực dịch vụ nông nghiệp chiếm 3% trong cơ cấu giá   trị sản xuất nông nghiệp tính theo giá hiện hành năm 2006. Tổng sản lượng thủy sản   trong năm 2006 đạt gần 61 ngàn tấn, tăng hơn 3% so với năm 2005. Kinh tế  thương mại dịch vụ  những năm gần đây phát triển khá, GDP của   ngành thương mại dịch vụ chiếm hơn 33% trong GDP toàn tỉnh Hà Tĩnh. Tổng mức   bán lẻ hàng hoá, dịch vụ thị trường xã hội năm 2006 là 3.913 tỷ VNĐ, tăng 14 %  năm   2005 3.376 tỷ  đồng. Giá trị  xuất khẩu đạt 38,009 triệu USD, giảm 7% so với năm   2005 (40,858 triệu USD). Sản phẩm xuất khẩu chủ yếu là khoáng sản và của ngành  nông, lâm, ngư. Đặc biệt tại khu kinh tế  cửa khẩu quốc tế  Cầu Treo, khu công  nghiệp cảng biển Vũng Áng, khu công nghiệp Gia Lách ­ Nghi Xuân, tỉnh đã có các   cơ chế chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến   liên doanh liên kết với các doanh nghiệp, thành phần kinh tế trong tỉnh để phát triển   thương mại ­ du lịch ­ dịch vụ đáp ứng với yêu cầu hội nhập  ...