Đánh giá sự phân bố một số khu công nghiệp vùng Bắc trung bộ Việt Nam

Để khai thác tốt những thuận lợi và hạn chế các bất lợi, cần phải tiếp tục rà soát lại quy hoạch, giải quyết tốt vấn đề giải phóng mặt bằng, phát triển mạnh giao thông và cơ sở hạ tầng, tăng cường thu hút đầu tư, giải quyết chỗ ở (tạm thời và lâu dài) cho người lao động trong các KCN, xây dựng các giải pháp thích ứng và ứng phó với những tai biến thiên nhiên và thực hiện các giải pháp môi trường trong quá trình hoạt động của các KCN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá sự phân bố một số khu công nghiệp vùng Bắc trung bộ Việt Nam JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Science Sci., 2011, Vol. 56, No. 8, pp. 156-162 ĐÁNH GIÁ SỰ PHÂN BỐ MỘT SỐ KHU CÔNG NGHIỆP VÙNG BẮC TRUNG BỘ VIỆT NAM Lê Văn Trưởng1 và Lê Thị Lệ2 1 Trường Đại học Hồng Đức - 2 Trường Cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật Thanh Hóa E-mail: levantruonghdth@yahoo.com Tóm tắt. Dựa trên các nguyên tắc phân bố sản xuất, đặc điểm kinh tế - kỹ thuật và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các KCN, bài báo đã chọn 10 tiêu chí và sử dụng phương pháp thang điểm có trọng số để đánh giá sự phân bố 21 khu công nghiệp vùng Bắc Trung bộ. Nhìn chung 21 KCN vùng Bắc Trung bộ được phân bố trong những điều kiện không đồng nhất. Có 7 KCN có vị trí phân bố thuận lợi ít, 11 KCN ở vị trí phân bố thuận lợi trung bình, 03 KCN ở vị trí phân bố thuận lợi khá. Để khai thác tốt những thuận lợi và hạn chế các bất lợi, cần phải tiếp tục rà soát lại quy hoạch, giải quyết tốt vấn đề giải phóng mặt bằng, phát triển mạnh giao thông và cơ sở hạ tầng, tăng cường thu hút đầu tư, giải quyết chỗ ở (tạm thời và lâu dài) cho người lao động trong các KCN, xây dựng các giải pháp thích ứng và ứng phó với những tai biến thiên nhiên và thực hiện các giải pháp môi trường trong quá trình hoạt động của các KCN.1. Mở đầu Phân bố các khu công nghiệp (KCN) ở những vị trí thích hợp có vai trò quantrọng trong việc khai thác hợp lí các nguồn lực, thu hút vốn đầu tư, đảm bảo cho sựhoạt động lâu dài, hiệu quả và bền vững của các KCN, phát huy được ảnh hưởngcủa chúng tới sự phát triển kinh tế-xã hội các lãnh thổ lân cận. Trong những nămqua đã có nhiều KCN được xây dựng và đi vào hoạt động ở vùng Bắc Trung bộ, đồngthời cũng đã có một số nghiên cứu về sự phân bố của chúng [4],[5],[6]. . . Tuy nhiênphần lớn những nghiên cứu ấy còn ở dạng khái quát chung và định tính. Nghiên cứucủa chúng tôi nhằm đánh giá sự phân bố các KCN ở vùng Bắc Trung bộ trên cơ sởnhững tiêu chí (TC) khách quan.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Kết quả nghiên cứu2.1.1. Tiêu chí đánh giá156 Đánh giá sự phân bố một số khu công nghiệp vùng Bắc Trung bộ Phân bố sản xuất được hiểu theo 2 khía cạnh: thứ nhất, đó là bộ mặt phânchia, sắp xếp các lực lượng sản xuất hiện hữu trên một lãnh thổ; và thứ hai, việcphân chia, sắp xếp, lựa chọn địa điểm phân bố các cơ sở sản xuất, kinh doanh phùhợp với những đặc điểm và điều kiện của từng vùng [3;397]. Do vậy có thể hiểuphân bố các KCN là việc sắp xếp, bố trí các KCN trên phạm vi lãnh thổ nhất địnhphù hợp với các điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội nhằm đạt hiệu quả cao nhấtvề kinh tế, xã hội và môi trường. Theo các chuyên gia Nhật Bản, chìa khóa cho sựthành công của các KCN là vị trí, dịch vụ hạ tầng và năng lực quản lý [7]. Tổng kết cuộc kiểm kê các khu công nghiệp ở lãnh thổ Franklin (Mỹ) vào năm2006, Hội đồng vùng của chính quyền lãnh thổ Franklin (FRCOG-Bang Massachuset- Hoa Kỳ) đã xác định 5 lý do tại sao các doanh nghiệp chọn vị trí phân bố và vịtrí thuê KCN gồm: 1-Một cơ sở được thiết lập tốt của khách hàng và nhà cung cấp;2-Tính sẵn có của đất công nghiệp; 3-Những lợi thế được cung cấp bởi hỗ trợ cộngđồng địa phương để phát triển và thuế ưu đãi; 4-Việc vận chuyển các tuyến đườngĐông-Tây và Bắc-Nam thuận tiện và 5-Giá đất thấp hơn so với các vùng xung quanh[8]. Một số nhà nghiên cứu ở Việt Nam ([2], [5], [7],...) đã cho rằng các tiêu chí đểđảm bảo cho sự thành công của các KCN bao gồm: vị trí thuận lợi, nguồn nguyênliệu dồi dào, cơ sở hạ tầng kỹ thuật tốt, nguồn nhân lực đủ về số lượng và đảm bảochất lượng, hấp dẫn các nhà đầu tư, tiết kiệm tối đa đất trồng trọt, chi phí xây dựngkết cấu hạ tầng kỹ thuật thấp, đảm bảo được các yếu tố quốc phòng và an ninh...Tất nhiên những tiêu chí trên phải được xem xét trong điều kiện hiện tại của khuvực, đồng thời phải xem xét sự duy trì vai trò của chúng trong tương lai. Trên cơ sở vận dụng các nguyên tắc phân bố sản xuất [3;396-404], đặc điểmkinh tế - kỹ thuật của KCN và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân bố và phát triểnKCN, chúng tôi sử dụng 10 tiêu chí (TC) tổng hợp để đánh giá sự phân bố các KCNsau: + TC 1:Giao thông thuận lợi để có thể dễ dàng tiếp cận nhanh chóng các cảngbiển, đường sắt, đường ô tô và cảng hàng không. Nhờ vậy mà tiết kiệm được chi phívà thời gian vận chuyển, nhất là chi phí xuất nhập khẩu hàng hoá. + TC 2: Gần nơi có nguồn lao động dồi dào, trẻ, có kỹ năng và tri thức, giánhân công rẻ. Nhờ vậy mà các nhà đầu tư có điều kiện thuận lợi trong việc tuyểndụng lao động, tiết kiệm chi phí nhân công và đỡ phải bố trí nơi ở ổn định cho ngườilao động. + TC 3: Gần nguồn nguyên liệu phục vụ cho sản xuất trong KCN. Điều nàycho phép giảm chi p ...