Đánh giá sự phân bố và mức độ phong phú của cá lau kính (Pterygoplichthys disjunctivus) ở một số thủy vực nội địa vùng đồng bằng sông Cửu Long

Nghiên cứu về sự phân bố và mức độ phong phú của cá lau kính ở ĐBSCL được thực hiện từ 09/2012 đến tháng 06/2013 với các loại hình thủy vực được khảo sát là sông, kênh và ao tự nhiên tại 4 tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ và Hậu Giang với 2 loại ngư cụ lưới cào và lưới kéo tay được sử dụng để thu mẫu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá sự phân bố và mức độ phong phú của cá lau kính (Pterygoplichthys disjunctivus) ở một số thủy vực nội địa vùng đồng bằng sông Cửu Long VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2 ĐÁNH GIÁ SỰ PHÂN BỐ VÀ MỨC ĐỘ PHONG PHÚ CỦA CÁ LAU KÍNH (Pterygoplichthys disjunctivus) Ở MỘT SỐ THỦY VỰC NỘI ĐỊA VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Nguyễn Nguyễn Du1* TÓM TẮT Cá lau kính (Pterygoplichthys disjunctivus) là một trong những đối tượng cá ngoại lai hiện đang xuất hiện ở ngoài tự nhiên trên các địa bàn Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Nghiên cứu về sự phân bố và mức độ phong phú của cá lau kính ở ĐBSCL được thực hiện từ 09/2012 đến tháng 06/2013 với các loại hình thủy vực được khảo sát là sông, kênh và ao tự nhiên tại 4 tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ và Hậu Giang với 2 loại ngư cụ lưới cào và lưới kéo tay được sử dụng để thu mẫu. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng cá lau kính được ngư dân phát hiện ngoài tự nhiên từ năm 2001 và phát triển cho đến nay. Phân bố của cá lau kính rất rộng ở tất cả các loại hình thủy vực bao gồm sông, kênh, ao đầm tự nhiên và chúng được bắt gặp ở tất cả các địa phương khảo sát ở An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ và Hậu Giang. Cá lau kính chiếm 0,82% tổng số cá thể và 4,64% tổng sản lượng của mẻ lưới khai thác. Cá lau kính đánh bắt được nhiều nhất ở ao đầm tự nhiên, kế đến là sông lớn và kênh rạch. Mức độ phong phú của cá lau kính cao nhất ở trong ao đầm tự nhiên (CPUEn = 13±2 cá thể /100m2 và CPUEw = 178,34±22,95 g/100m2). Tuy cá lau kính có sự phân bố rộng và mức độ phong phú thấp ở các thủy vực tự nhiên nhưng đây là loài cá ngoại lai xâm hại cần tiếp tục nghiên cứu tiếp theo từ kết quả của đề tài này. Từ khóa: cá lau kính, Pterygoplichthys disjunctivus, sự phân bố, sự phong phú, ĐBSCL. I. ĐẶT VẤN ĐỀ tố mất môi trường sống). Những loài này được Tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), di nhập bằng nhiều cách khác nhau và với cácnghề khai thác cũng như nuôi trồng thủy sản mục đích khác nhau. Trong nhiều trường hợp,đóng một vai trò quan trọng trong việc cung loài ngoại lai có thể sinh sản và sinh trưởng rấtcấp thực phẩm và kế sinh nhai cho hơn 17 triệu nhanh ở hệ sinh thái mới do có khả năng thíchngười dân địa phương. Do đó, bất kỳ một tác nghi và sự phong phú hơn về thức ăn, cho nênđộng nào ảnh hưởng đến “vựa cá” này cần phải chúng chiếm ưu thế về số lượng quần đàn, đếnđược đánh giá chi tiết và tìm ra các phương một lúc nào đó chúng làm phá vỡ cân bằng hệán thích hợp và bền vững nhằm giảm thiểu sinh thái bản địa và vượt khỏi tầm kiểm soát củanó. Tác động của các sinh vật ngoại lai là một con người.trong những ảnh hưởng đến đa dạng sinh học Trường hợp điển hình là cá lau kính ởthủy sản nói riêng và hệ sinh thái vùng ĐBSCL ĐBSCL. Loài cá này được di nhập vào Việtnói chung. Nam từ những năm 1990 thông qua nghề nuôi Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và kinh doanh cá cảnh. Hiện nay, cá lau kínhvà Tài nguyên Thiên nhiên (2004) nhấn mạnh đang phân bố rất phổ biến ở vùng ĐBSCL,rằng sinh vật ngoại lai được đánh giá là một trong tất cả các thủy vực sông, kênh, rạch vàtrong những nguyên nhân tác động mạnh nhất vùng ngập lụt, kể cả vùng ven biển cũng bắt gặpđến tính đa dạng sinh học (đứng thứ hai sau yếu và chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng sản1. Phòng Sinh thái Nghề cá và Tài nguyên Thủy sinh vật, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 2.* Email: didzu72@yahoo.comTẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 7 - THÁNG 01/2016 15 VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2lượng khai thác của ngư dân (Vũ Vi An và ctv., nhất định đến đa dạng sinh học thủy sản nhưng2013). Bên cạnh đó, cá lau kính còn xuất hiện cho đến nay chưa có kết quả nghiên cứu nàotrong ao nuôi cá của người dân địa phương với về sự phân bố và mức độ phong phú của cá laumật độ cao và ảnh hưởng không nhỏ đến khả kính ở Đồng bằng sông Cửu Long. Vì vậy, việcnăng sản xuất kinh doanh của nông hộ. triển khai đề tài “Đánh giá sự phân bố và mức Mặc dù cá lau kính đã bùng phát khắp vùng độ phong phú của cá lau kính (PterygoplichthysĐBSCL ở mức đáng báo động, nhưng tác động disjunctivus) ở một số thủy vực nội địa vùngcủa cá ...