Đánh giá tình hình sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu trong các Bệnh viện Y học Cổ truyền năm 2010-2012

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá tình hình sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu trong các bệnh viện y học cổ truyền (YHCT). Đối tượng: các bệnh viện YHCT đại diện cho 8 vùng sinh thái trong toàn quốc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá tình hình sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu trong các Bệnh viện Y học Cổ truyền năm 2010-2012 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2016 ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG THUỐC ĐÔNG Y, THUỐC TỪ DƢỢC LIỆU TRONG CÁC BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN NĂM 20 0 - 2012 Trần Thị Hồng Phương*; Phạm Văn Hải* TÓM TẮT Mục tiêu: đánh giá tình hình sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu trong các bệnh viện y học cổ truyền (YHCT). Đối tượng: các bệnh viện YHCT đại diện cho 8 vùng sinh thái trong toàn quốc. Phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang, kết hợp định tính và định lượng, sử dụng số liệu thứ cấp và hồi cứu một số thông tin. Kết quả: 97,2% bệnh viện sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu, tỷ lệ sử dụng YHCT (70,7%) cao hơn nhiều so với tỷ lệ sử dụng y học hiện đại (YHHĐ) (29,3%), 58% bệnh viện sản xuất được thuốc đông y, thuốc từ dược liệu; 20,8% bệnh viện sản xuất thuốc với quy mô lớn. Kết luận: các bệnh viện YHCT sử dụng bài thuốc, vị thuốc của YHCT với chủng loại phong phú, an toàn và hiệu quả. Nhiều thuốc được sản xuất tại bệnh viện nhưng với quy mô nhỏ (25%). * Từ khóa: Thuốc đông y; Dược liệu; Y học cổ truyền. Evaluating the Use of Traditional Medicine, Herbal Medicine in Hospitals of Traditional Medicine from 2010 to 2012 Summary Objectives: To evaluate the use of traditional medicine, herbal medicine in the hospitals of traditional medicine. Subjects: Hospitals of traditional medicine representing eight ecological regions in the country. Methods: A cross-sectional descriptive study was combined with qualitative and quantitative one, using secondary data and some retrospective information. Results: 97.2% of hospitals have used traditional medicines or herbal drugs, which constitutes higher rate (70.7%) than that of modern medicine use (29.3%), 58% of hospitals produce traditional medicines made from herbals in hospitals, only 20.8% produce medicines on a large scale. Conclusion: Hospitals of traditional medicine use their remedies with a great variety, safety and efficiency. Many drugs are produced in the hospital with a small scale (25%). * Key words: Oriental medicine; Herbal medicine; Traditional medicine. ĐẶT VẤN ĐỀ Hiện nay, tình hình sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu trong các cơ sở khám chữa bệnh YHCT và trên thị trường đang phát triển. Nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm tỷ lệ lớn. Một số nhà máy sản xuất thuốc đông y, thuốc từ dược liệu cũng tự phát triển vùng trồng dược liệu và * Cục Quản lý Y, Dược học Cổ truyền Người phản hồi (Corresponding): Trần Thị Hồng Phương (hongphuong ma@yahoo.com) Ngày nhận bài: 20/01/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 19/02/2016 Ngày bài báo được đăng: 10/03/2016 29 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2016 chủ động tìm kiếm nguồn dược liệu trong nước. Nguồn cung trong nước chỉ đáp ứng một phần rất nhỏ cho sản xuất. Nhiều loại dược liệu nhập khẩu không rõ nguồn gốc, không có tiêu chuẩn, không có phiếu kiểm nghiệm chất lượng. Một số dược liệu có chất lượng kém, trong khi đó một số dược liệu quý, đắt tiền bị chiết bớt hoạt chất khi nhập về; đồng thời việc nhầm lẫn dược liệu do trùng tên còn phổ biến. Điều kiện bảo quản dược liệu tại các cơ sở sản xuất chưa đạt yêu cầu, việc dùng lượng lưu huỳnh lớn để bảo quản thuốc làm ảnh hưởng đến chất lượng thuốc cũng như hiệu quả điều trị, đặc biệt ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của người bệnh [1, 2, 3]. Chất lượng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu còn nhiều vấn đề tồn tại. Hiện nay, chỉ có 12 công ty sản xuất thuốc đông dược đạt tiêu chuẩn thực hành tốt sản xuất thuốc đông dược (GMP); số mẫu thuốc đông dược không đạt chất lượng theo tiêu chuẩn đã đăng ký mỗi năm chiếm khoảng 10% trên tổng số mẫu lấy kiểm tra. Trên thị trường tồn tại nhiều thuốc đông dược giả, thuốc đông dược có lẫn tân dược, thuốc từ dược liệu sử dụng dược liệu giả, dược liệu kém chất lượng, dược liệu không có nguồn gốc [1]. Hiện nay, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu sử dụng trong các cơ sở khám, chữa bệnh được cung cấp từ hai nguồn: thuốc do các cơ sở, công ty sản xuất và thuốc do bệnh viện tự sản xuất. phẩm YHCT theo hướng hiện đại hoá trong bệnh viện YHCT, chúng tôi đã tiến hành triển khai đề tài với mục tiêu: Đánh giá tình hình sử dụng thuốc đông y, thuốc từ dược liệu trong các bệnh viện YHCT. Qua thực tế lâm sàng điều trị, nhiều bài thuốc hay có hiệu quả đã được các bệnh viện nghiên cứu ứng dụng thành các chế phẩm thuốc sản xuất tại bệnh viện. Do vậy, tại các bệnh viện YHCT thường tổ chức sản xuất những chế phẩm phục vụ cho công tác điều trị ngày một tốt hơn. Để đầu tư trang thiết bị phục vụ tốt cho công tác sản xuất thuốc, các dạng chế Công tác kết hợp YHCT và YHHĐ được thực hiện tương đối tốt. 97,2% bệnh viện sử dụng thuốc YHHĐ; 96,8% bệnh viện có kết hợp chẩn đoán với YHHĐ. Trong bệnh viện YHCT, tỷ lệ sử dụng thuốc YHCT (70,7%) cao hơn nhiều so với tỷ lệ sử dụng thuốc YHHĐ (29,3%). Đây chính là tính đặc thù của công tác khám chữa bệnh bằng YHCT. 30 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢ ...