Danh nhân lịch sử: Lê Nghi Dân

Thái tử, con lớn Lê Thái tông và cung phi Dương Thị Bí.Năm Canh thân 1440, ông được lập làm Thái tử, nhưng vì mẹ kiêu hoạnh bị giám chức, ngôi Thái tử chưa nhất định. Năm sau 1441, tháng 6, cung phi Nguyễn Thị Anh sinh hoàng tử Bang Cơ, đến tháng 11 thì Bang Cơ được lập làm Thái tử, ông phải truất làm Lạng Sơn vương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Danh nhân lịch sử: Lê Nghi Dân Lê Nghi Dân (Kỉ Vị 1439 – Canh Thìn 1460)Lê Nghi Dân (Kỉ Vị 1439 – Canh Thìn 1460).Thái tử, con lớn Lê Thái tông và cung phi Dương Thị Bí.Năm Canh thân 1440, ông được lập làm Thái tử, nhưng vì mẹ kiêu hoạnh bịgiám chức, ngôi Thái tử chưa nhất định. Năm sau 1441, tháng 6, cung phiNguyễn Thị Anh sinh hoàng tử Bang Cơ, đến tháng 11 thì Bang Cơ được lậplàm Thái tử, ông phải truất làm Lạng Sơn vương.Thái tông mất, Bang Cơ lên nối tức Nhân tông. Kỉ mão 1459, tháng 10 đêm 3rạng 4 ông đồng m ưu với Lê Đắc Ninh, Phạm Đồn, Phan Ban và Trần Lăngdẫn quân trèo thành vào giết Nhân tông và Thái hậu, rồi ngày 7 tự lên ngôi, đổihiệu năm là Thiên Hưng, cho sứ sang Trung Quốc cầu phong. Cải phong BìnhNguyên vương Lê Tư hành làm Gia vương.Ông sát hại các bề tôi cũ, nên lòng người không phục. Canh Thìn 1460, tháng 6ngày các đại thần Nguyễn Xí, Dinh Liệt m ưu chém Phạm Đồn, Phan Ban ởgiữa nghị sự đường, rồi đóng cửa thành, bắt được ông. Đinh thần tuyên án xửgiảo, ông bị thắt cổ chết, mới 21 tuổi. Lê Nhân TôngLê Nhân Tông tên huý là Bang Cơ, con thứ của Lê Thái Tông, sinh ngày 9tháng 6 năm Tân Dậu - 1441. Ngày 16 tháng 11 năm Tân Dậu - 1441 được lậplà Hoàng Thái t ử, ngày 12 tháng 8 năm Nhâm Tuất - 1442 lên ngôi vua đổiniên hiệu là Thái Hoà. Lúc đó Lê Nhân Tông mới 2 tuổi, Thái hậu Tuyên Từphải buông rèm nhiếp chính.Tháng 11 năm Quý Dậu - 1453, vua 12 tuổi, Thái hậu trả quyền chính cho vuarồi lui về ở cung riêng. Vua đổi niên hiệu là Diên Ninh, đại xá cho thiên hạ.Người đời bấy giờ ca ngợi tài năng và đức độ của vua.Đại Việt sử ký toàn thư ghi: Vua tuổi còn thơ ấu đã có thiên tư sáng suốt, vẻngười tuấn tú, đàng hoàng, dáng điệu nghiêm trang, sùng đạo Nho, nghe cangián, thương người làm ruộng, yêu nuôi muôn dân, thực là bậc vua giỏi, biếtgiữ cơ đồ, không may bị c ướp ngôi, giết hại. Thương thay!.Trước kia, Dương Thị Bí là mẹ Nghi Dân có tội với Lê Thái Tông, nên NghiDân không được lập làm thái tử, mới ngầm chứa m ưu gian nhòm ngó ngôi báu,cùng bọn đồng đảng là Phạm Đồn, Phan Ban, Trần Lăng cầm đầu bọn vô lạicôn đồ, đêm ngày 3 tháng 10 năm Kỷ Mão - 1459 bắc thang chia làm bađường, trèo thành c ửa Đông, lẻn vào cung cấm giết chết vua Lê Nhân Tông vàTuyên Từ Hoàng thái hậu.Lê Nhân Tông bị giết chết lúc mới 19 tuổi, làm vua được 17 năm.Nguồn:http://www.quehuong.org.vnNghi Dân tự lập làm vua, nhưng chỉ 8 tháng sau lại bị các đại thần là NguyễnXí, Đinh Liệt xướng nghĩa giết bọn phản nghịch, giáng Nghi Dân xuống t ướchầu, rồi lập Hoàng tử Tư Thành lên làm vua, đó là Lê Thánh Tông.