Danh nhân Việt Nam: An Sinh Vương Trần Liễu

Là con trưởng Thượng hoàng Trần Thừa, anh ruột vua Trần Thái Tông, Khâm Thiên tướng quốc Thái sư Trần Nhật Hiệu và công chúa Thuỵ Bà. Ông sinh năm Canh Ngọ, niên hiệu Trị Bình Long Ứng thứ 6 (1210) tại phủ đệ Tinh Cương, phủ Long Hưng (Nay là xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà). Ông là người có trí lớn, ngày thường thì ung dung, hào hoa, gặp việc lớn thì sắt đá. Thời loạn lạc, phụ thân phải gánh vác việc nước, trọng trách trong nhà hầu hết đều phải lo liệu. Được hoang hậu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Danh nhân Việt Nam: An Sinh Vương Trần Liễu An Sinh Vương Trần LiễuLà con trưởng Thượng hoàng Trần Thừa, anh ruột vua Trần Thái Tông, KhâmThiên tướng quốc Thái sư Trần Nhật Hiệu và công chúa Thuỵ Bà. Ông sinhnăm Canh Ngọ, niên hiệu Trị Bình Long Ứng thứ 6 (1210) tại phủ đệ TinhCương, phủ Long Hưng (Nay là xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà). Ông là ngườicó trí lớn, ngày thường thì ung dung, hào hoa, gặp việc lớn thì sắt đá. Thời loạnlạc, phụ thân phải gánh vác việc n ước, trọng trách trong nhà hầu hết đều phảilo liệu.Được hoang hậu tác thành, vua Lý Huệ Tông gả công chúa Thuận Thiên, vinhphong Phò mã đô uý, lại cấp đất A Sào để làm thực ấp, phong chức Phụng Cànvương. Ông xây phủ đệ tại A Sào (nay là phần đất hai xã An Đông và An Thái,huyện Quỳnh Phụ). Tuổi trẻ kiên nghị, Phụng Càn vương không tiếc tiền củathuê nhân công, mượn người làm, đêm ngày lăn lộn cung gia nô gia đồng khaihoang phục hóa, đào sông đắp đường, dựng đình, mở quán. Nhờ đức lớn củavương mà dân khang vật thịnh. Cả huyện A Côi thành vựa thóc(A Mễ), ĐạiLẫm (kho lớn) góp hần nuôi quâ n. A Côi thực sự trở thành hậu thuẫn quantrọng giúp phụ thân và vương đệ (Trần Thái Tông) vững tâm dựng nghiệp.Từ A Sào, Vương vươn ra khai thác c ả vùng Phụ Phượng - Côi. Bấy giờ quậnvương Thuỵ Bà (Sau được thái Tổ Trần Thừa và Trần Thái Tông phong làmcông chúa) còn trẻ cung hăng hái giúp anh.Thái ấp A Sào gắn với thời trai trẻ của Phụng Càn vương và Thuận ThiênCông chúa. Tại đây Thuận Thiên phu nhân đã sinh Vũ Thành Vương Doãn -Tuệ Trung Thượng Sĩ Trần Tung và Quốc công tiết chế Hưng Đạo vương.Cuối năm 1228 Phụng Càn Vương được điều về kinh thành.Tại Thăng Long, Thái uý Trần Liễu vừa lo việc chiều chính, vừa trực tiếp phụtrách cung Thánh T ừ (Nơi ở và làm việc của Thượng Hoàng). Tháng 6 nămBính Thân (1236), đê vỡ, nước sông tràn vào cung, nhân đi thuyền vào chầuphụ hoàng, thấy một cung nữ thời Lý xinh đẹp đang vén xiêm lội liền gọi vàocung Lệ Thiên cùng ân ái. Có người đem việc ấy hặc tấu Trần Liễu bị giángxuống làm Hoàng vương. Sau vua cho đ ổi tên cung ấy thành cung “ThưởngXuân”.Năm Đinh Dậu (1237) Quốc Thánh phu nhân đang mang thai Trần QuốcKhang, trong khi đó vua đã 20 tuổi, hoàng hậu Lý Chiêu Hoàng cùng bằng tuổivua, ăn ở cùng nhau 12 năm mà chưa sinh con, Thái sư Trần Thủ Độ và LinhTừ quốc mẫu lo lắng người nối dõi vương triều mà anh em họ Trần vất vả gâydựng, liền bức đưa vua đón Thuận Thiên vào cung, mạo nhận con Trần Liễu đểcó nối dõi. Trần Liễu phẫn uất đem quân tiên về sông Cái (Sông Hồng) làmloạn. Vua Thái Tông đau l òng trốn lên chùa Yên T ử, Thủ Độ ép vua về cung,Linh Từ vất vả dàn xếp cho trong ấm ngoài êm. Trần Thái Tông xuống tậnthuyền đón anh cùng ôm nhau khóc. Trần Thủ Độ biết tin dẫn quân đến bắt,vua giấu anh trong thuyền, bảo Thủ Độ: “ Phụng Càn vương đến hàng đấy”, rồilấy thân che đường kiếm bảo vệ anh. Thủ Độ ném kiế m xuống sông, xử hoàmắng hai cháu “ Ta chỉ là con chó săn thôi, biết đâu anh em các ngươi thuậnnghịc thế nào”…Về sau Trần Thái Tông tuy sinh Thái T ử Hoảng (Tức vua Trần Thánh Tông),nhưng vẫn yêu quý Trần Quốc Khang, vua thay ho àng huynh chăm sóc dạybảo, phong tới phẩm t ước Đại Vương. Mùa xuân năm Đinh Dậu (1237), lấy đấtYên Phụ (Nay thuộc huyện Kim Môn, tỉnh Hải D ương), Yên Dưỡng, YênSinh, Yên Hưng, Yên Bang (Nay là huy ện Đông Triều, Uông Bí, tỉnh QuảngNinh) Phong cho Trần Liễu, vì thế từ đấy sử sách đều chép ông là Yên SinhVương.Yên Sinh Vương giúp vua trấn thủ vùng Đông Bắc, từ đỉnh Yên Thụ, Yên Tử,Vương đã ra sức kiến thiết một c õi Hải Đông thành vùng giầu có, dân cáchuyện Kim Môn. Đông Triều, Yên Hưng nhiều nơi thờ ông làm thành hoàng.Cuộc đời An Sinh Vương sống đạm bạc, lấy việc xây trang ấp giầu mạnh, dântrang ấp no đủ làm vui, dạy các con phương trưởng là điều hạnh phúc. Trongviệc Khai hoá vùng sơn dã thành một trung tâm văn hoá, khoa bảng nở rộ, tăngviện huy hoàng, đạo quán rộng khắp nổi tiếng v ương triều, đề có công mởđường của An Sinh Vương.Năm Tân Hợi, mùa hạ, tháng 4, ni ên hiệu Nguyên Phong thứ nhất (1251), AnSinh Vương tạ thế tại phủ đệ Yên Phụ, hưởng thọ 41 tuổi. Vua Trần Thái Tôngtruy phong tước Đại Vương, cho sửa chữa phủ đệ trên đỉnh núi Yên Phụ (KimMôn, Hải Dương) thành đền Cao để thờ. Đời Hoàng Định triều Lê, vua lấyquốc khố tu sửa chùa Tường Lâm (do Đại Vương xây dựng) và đền Cao.Tưởng nhớ công đức của Đại Vương dầy công xây dựng hương ấp A Côi, nhândân đã dựng đền thờ Đại Vương tại ấp A Sào.Trần Liễu sinh được 7 người con (2 trai 5 gái). Hai con ông là Trần Quốc Tung(có bản chép Trần Trung) và Trần Quốc Tuấn sinh ra từ ấp A Sào, trưởngthành lại về A Sào, Long Hưng xây dựng phòng tuyến chống giặc và đánhgiặc.Trong giai hai lần kháng chiến chống Mông -Nguyên (1285-1288) Trần QuốcTung từng được giao quản trấn Lô Hồng (Hải D ương) sau lại giao trọng tráchtrấn giữ Hải Đạo Thái Bình.Thần tích A Sào ...