Danh nhân Việt Nam: Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp Ngọ 1294) Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp

Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp Ngọ 1294) Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp Ngọ 1294) Danh tướng, thi gia đời Trần, con thứ ba vua Trần Thái tông (Trần Cảnh), em ruột Trần Thánh Tông (Trần Hoảng) biệt hiệu là Lạc Đạo tiên sinh, quê làng Tức Mạc, phủ Thiên Trường, tỉnh Nam Định. Ông học nhiều, biết rộng, có tài văn chương, giỏi việc quân sự. Ngay từ trẻ đã được phong tước Chiêu Minh vương, năm 1371 được sử giữ chức Tướng quốc Thái úy, rồi thăng đến Thái sư. Trong cuộc đánh đuổi quân Nguyên –...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Danh nhân Việt Nam: Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp Ngọ 1294) Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241-Giáp Ngọ 1294)Trần Quang Khải (Tân Sửu 1241 -Giáp Ngọ 1294)Danh tướng, thi gia đời Trần, con thứ ba vua Trần Thái tông (Trần Cảnh), emruột Trần Thánh Tông (Trần Hoảng) biệt hiệu là Lạc Đạo tiên sinh, quê làngTức Mạc, phủ Thiên Trường, tỉnh Nam Định.Ông học nhiều, biết rộng, có tài văn chương, gi ỏi việc quân sự. Ngay từ trẻ đãđược phong tước Chiêu Minh vương, năm 1371 được sử giữ chức T ướng quốcThái úy, rồi thăng đến Thái sư.Trong cuộc đánh đuổi quân Nguyên – Mông xâm lược, ông cùng Trần QuốcTuấn và các chiến hữu lập được chiến tích vẻ vang. Bài thơ chiến thắng khảihoàn Tụng Gia Hoàng Kinh Sư là một bản anh hùng ca của dân tộc:Đoạt sáo Chương Dương độ,Cầm hồ Hàm Tử quan.Thái bình tu nỗ lực,Vạn cổ thử giang san.Dịch:Chương Dương cướp giáo giặc,Hàm Tử bắt quân thần.Thái bình nên gắng sức,Non nước ấy nghìn thu.Ngày 26-7-1294 (3-7 Giáp Ngọ) ông mất, hưởng dương 53 tuổi.Ông là tác giả tập thơ Lạc Đạo (vui đời đạo lí), nay đ ã mất, chỉ còn được 9 bàido Phan Phu Tiên sưu tầm, in trong Việt âm thi tập.Gần đây trong thơ văn Lý Trần, II, sưu tầm được một số bài thơ của ông: Tống Bắc Sứ Trang Lý Chấn văn Đằng, Đề Bạch Mã từ, Đề Dã thự, Phúc Hưng viên, Lưu Gia độ, Xuân nhựt hữu cảm. Trần Quốc Toản (Đinh Mão 1267-Ất Dậu 1285)Trần Quốc Toản (Đinh Mão 1267-Ất Dậu 1285)Anh hùng kháng chiến chống quân Nguyên – Mông, tôn thất nhà Trần, tướcHoài Văn Hầu.Đời Trần Nhân Tông, quân Nguyên kéo sang cướp nước ta. Nhà vua hội cácvương hầu để bàn việc cự chiến. Quốc Toản lúc bấy giờ mới 16 tuổi cũng đếnhội, nhưng vì còn nhỏ tuổi nên không được dự bàn. Ông đứng nghe lòng cămtức đến nỗi bóp nát trái cam cầm trong tay.Tan hội về, ông tập hợp đám thiếu niên thân thuộc, sắm sửa vũ khí, may lá cờđề 6 chữ: “Phá c ường địch báo hoàng ân”, rồi ra binh đánh giặc. Ông từng dựnhiều trận lớn, có lúc theo th ượng tướng Trần Quang Khải, góp phần chiếnthắng Chương Dương vang dội trong lịch sử chống ngoại xâm.Năm Ất Dậu 1285 ông hi sinh, mới 18 tuổi, Trần Nhân Tông than tiếc, l àm bàivăn tế ông, và truy tặng ông tước Hoài Văn vương.Phan Kế Bình sau này, trân trọng viết về ông:Giỏi thay! Trần Quốc ToảnTuổi trẻ dư can đảmDốc bụng báo hoàng ân,Cả gan bình quốc nạn.Cờ bay giặc hãi hùngGiáo trở quân tan rã.Lừng lẫy tiếng anh hùng,Gỏi thay Trần QuốcToản. Trần Quý Hai (Quí sửu 1913 - Ất sửu 1985)Trần Quý Hai (Quí sửu 1913 - Ất sửu 1985). T ướng lãnh QĐNDVN, tên thậtlà Bùi Chấn, quê xã Tịnh Thiện, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi.Ông tham gia cách mạng từ năm 1930 tại địa ph ương, bị Pháp bắt giam nhiềulần, năm 1944 bị giam tại huyện Ba Tơ. Tại đây ông c ùng các đồng chí lãnhđạo giành chính quyền ở tỉnh Quảng Ngãi. Cùng năm làm Bí thư tỉnh ỦyQuảng Ngãi và nhiều chức vụ Đảng, chính quyền v à quân sự tại các địaphương và các chiến trường Trung bộ, Lào. Năm 1961, 1962, 1973 là th ứtrưởng Bộ quốc phòng, kim Trưởng ban cơ yếu trung ương. Ủy viên Trungương đảng Cộng sản Việt Nam.Ông từng được Đảng và Nhà nước Việt Nam tặng thưởng nhiều huân chươngcao quí, trong đó có Huân chương H ồ Chí Minh.Ông mất năm 1985, thọ 72 tuổi.