Dấu ấn tự sự hình thái học truyện cổ tích của V.I. A Propp

Công trình nghiên cứu của Propp đã được các tác giả sau này như Greimas, Susana… kế thừa và xây dựng nên lý thuyết nghiên cứu mới. Hình thái học truyện cổ tích của Propp thực sự là những cống hiến quý báu cho khoa học, cho nền nghiên cứu văn học dân gian của nhân loại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dấu ấn tự sự hình thái học truyện cổ tích của V.I. A Propp Ngô Thanh Quý Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 65(03): 73 - 77 DẤU ẤN TỰ SỰ TRONG HÌNH THÁI HỌC TRUYỆN CỔ TÍCH CỦA V. I. A PROPP Ngô Thanh Quý* Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên TÓM TẮT Valadimir Ia Propp (1895- 1970) là Giáo sư ngữ văn của trường đại học Tổng hợp Peterburg. Ông là chuyên gia nghiên cứu về folklore và có nhiều ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ. Ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị. Nhưng đáng chú ý là nghiên cứu: Hình thái học truyện cổ tích in vào năm 1928.Trong nghiên cứu này, Propp đã lấy yếu tố tự sự làm gốc để xem xét các chức năng của những nhân vật hành động. Ông đã khái quát được 31 công thức, 7 nhóm nhân vật hành động. Công trình nghiên cứu của Propp đã được các tác giả sau này như Greimas, Susana… kế thừa và xây dựng nên lý thuyết nghiên cứu mới. Hình thái học truyện cổ tích của Propp thực sự là những cống hiến quý báu cho khoa học, cho nền nghiên cứu văn học dân gian của nhân loại. Từ khoá: V.I.A propp, tự sự, dấu ấn, hình thái học, truyện cổ tích.. Ia Propp (1895- 1970) là giáo sư Ngữ văn của trường đại học Tổng hợp Peterburg. Ông là chuyên gia nghiên cứu về folklore và có nhiều ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ. Ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị: Hình thái học truyện cổ tích, Những gốc rễ lịch sử của truyện cổ tích thần kỳ, Những lễ hội nông nghiệp Nga, Folklore và thực tại, Thi pháp folklore, Những vấn đề cái hài và tiếng cười… Nhưng tác phẩm đầu tiên của ông: Hình thái học truyện cổ tích, in vào năm 1928 thực sự đã gây được sự chú ý trong giới nghiên cứu.Nó là khởi đầu của mọi sự khởi đầu, bởi người ta có thể tìm thấy ở đó những quan điểm tự sự, phương pháp phân tích cấu trúc văn bản, cấu trúc loại hình. Công trình đó đã mở ra một phương pháp nghiên cứu mới cho chuyên ngành văn học dân gian nói riêng và văn học nói chung. Những giá trị của công trình đã phát huy được ảnh hưởng to lớn vào những năm 50, 60 của thế kỷ XX, khi phương pháp cấu trúc ra đời và họ đã coi tác phẩm của Prrop như một mẫu mực kinh điển của phương pháp nghiên cứu này. Khi tự sự được hiểu không còn đơn giản là việc kể chuyện, mà là một phương pháp không thể thiếu để giải thích, lý giải quá khứ  Valadimir  Tel: 0989793169, Email: ngothanhquy2007@gmail.com có nguyên lý riêng thì công trình nghiên cứu “Hình thái học truyện cổ tích của Propp” như một dấu ấn quan trọng của việc nghiên cứu chức năng tự sự trong truyện cổ tích. Roland Barthes nói: “Đã có bản thân lịch sử loài người, thì đã có tự sự”, tác giả J. H. Miller có nói: “Tự sự là cách để ta đưa vào một trật tự, và trật tự ấy mà chúng ta có được ý nghĩa. Tự sự là cách tạo nghĩa cho sự kiện, biến cố” (1). Với những ý nghĩa ấy “Hình thái học truyện cổ tích ” của Propp đã đặt một dấu ấn cho việc nghiên cứu lý thuyết tự sự.Trải qua những thăng trầm của lịch sử, biến động của thời đại, sự nhìn nhận đánh giá của các thế hệ nghiên cứu khác nhau, nhưng những kết quả nghiên cứu của Propp vẫn luôn được khẳng định. Lịch sử khoa học bao giờ cũng rất quan trọng, bởi nhờ những người đi trước mà chúng ta hiểu biết hơn những gì cần tìm hiểu. Tác giả Propp cũng đã bắt đầu nghiên cứu bằng cách tìm hiểu lịch sử vấn đề và thấy rằng: Vào 30 năm cuối của thế kỷ XI X các văn kiện khoa học về cổ tích không phải là phong phú. Người ta xuất bản nhiều những văn bản, những công trình có tính chất chuyên môn hẹp, nhưng lại ít bàn đến các vấn đề chung. Propp nhận thấy vấn đề không phải ở số lượng tài liệu mà chính là phương pháp nghiên cứu. 73 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn Ngô Thanh Quý Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ A.I. Propp đã đi sâu nghiên cứu công trình của các tác giả đi trước như Aphanaxiep, W. Wundt, Volkov, Anti Aurue… và đã chỉ ra sự nghiên cứu của các tác giả trên dựa vào những bộ phận tạo thành, đó là phương pháp nghiên cứu đúng đắn nhất. Sự phân loại truyện cổ tích là một trong những giai đoạn đầu tiên và quan trọng nhất của công tác nghiên cứu. Từ những phân tích khoa học, tác giả Propp đưa ra những kết luận về sự cần thiết phải nghiên cứu hình thức của truyện cổ tích. Tác giả đã có những ví von so sánh rất cụ thể với hiện tượng ngôn ngữ. Ngôn ngữ là một hiện tượng cụ thể sinh động, ngữ pháp có cơ cấu thật trừu tượng. Các cơ tầng này là cơ sở của nhiều hình tượng đầy sức sống và sự chú ý của khoa học chính là nhằm vào đây. Nếu không nghiên cứu những cơ sở trừu tượng thì không khi nào giải thích được bất kỳ tài liệu cụ thể nào. Tác giả khẳng định, nếu chưa có công tác nghiên cứu đúng đắn về hình thái học thì chưa thể có sự nghiên cứu lịch sử đúng đắn. Nếu chúng ta chưa so sánh được truyện cổ tích với truyện cổ tích thì làm sao có thể nghiên cứu mối liên hệ của truyện cổ tích với tôn giáo, làm sao có thể so sánh truyện cổ tích với thần thoại. Cũng như tất cả mọi con sông đều chảy về biển, mọi vấn đề nghiên cứu xét cho cùng đều phải dẫn tới việc giải quyết vấn đề quan trọng nhất cho đến ngày nay đó là sự gi ...