Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 của tài liệu Đậu rau - Kỹ thuật trồng an toàn, năng suất, chất lượng cao sẽ tiếp tục giới thiệu tới người đọc các kiến thức về sản xuất và nghiên cứu một số loại rau đậu như: Đậu hà lan, đậu cove, đậu đũa,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đậu rau - Kỹ thuật trồng an toàn, năng suất, chất lượng cao: Phần 2Đậu rau - Trồng rau an toàn, năng suất, chất lượng caoII. SẢN XUẤT VÀ NGHIÊN cứu ĐẬU HÀ LANTRÊNTHẾGIỚI1. Tình hình sản xuất đậu Hà Lan trên thế giới Đậu Hà Lan là loại rau phổ biến, giàu dinh dưỡng,được trồng trong mùa lạnh ở khắp nơi trên th ế giới. Hiện nay có trên 60 nước trồng đậu Hà Lan, trong đó50 nước trồng để thu quả xanh. Những nước sản xuất hạtkhô lổn nhất là Nga và Trung Quốc; Mỹ và Anh chủ yếusản xuất đậu tươi. Đậu Hà Lan được xếp thứ 3 trên th ế giới trong tổng sảnlượng hạt đậu đỗ. Theo sô liệu thống kê của FAO (1998)có trên 80 nước trồng đậu Hà Lan, với tổng diện tích là6.604.000ha, gồm châu Phi, châu Mỹ, châu Á, châu Âu,châu Đại Dương, trong đó diện tích lớn nhất là châu Âu3.149.000ha, k ế đó là châu Á 1.534.000ha, châu Mỹ1.042.000ha. M ột sô nước có diện tích đậu Hà Lan rấtlớn, đứng đầu là Nga 1.180.000ha, kê đó là Canada840.000ha, Ucraina 750.000ha, Trung Quốc 700.000ha,Pháp 625.000ha, Ấn Độ 580.000ha.Tổng sản lượng đậuHà Lan trên thê giới (1997) là 12.856.000 tân, trong đóchâu Phi 357.000 tấn, châu Mỹ 2.147.000 tân, châu Á2.005.000 tân, châu Âu 7.997.000 tân, châu Đ ại Dương350.000 tấn. Các nước có sản phẩm đậu Hà Lan đứng đầuth ế giới phải k ể đến là Pháp 3.200.000 tân, Nga98 Cây đậu Hà Lan2.150.000 tấn, C anada 1.762.000 tấn, Trung Quôc1.250.000 tấn. Năng suất đậu Hà Lan trung bình th ế giới (1997) là1.947kg/ha, châu Âu có năng suất bình quân cao hơn cả2.539kg/ha, đặc b iệ t là Pháp 5.120kg/ha, Hà Lan5.000kg/ha. Năng suất đậu Hà Lan thấp nhất th ế giới làchâu Phi 661kg/ha. Châu Á có diện tích đậu Hà Lan đứng thứ 2 trên th ếgiới nhưng năng suất chưa cao (1.307kg/ha) thấp hơn mứcnăng suất bình quân của th ế giới. Nước có sản lượng vàdiện tích đậu Hà Lan đứng đầu châu Á là Trung Quốc(700.000ha và 1.250.000 tấn). Đứng thứ hai là Ấn Độ:diện tích 580.000ha, sản lượng 600.000 tấn (theo số liệuthông kê của FAO, 1998). ở Trung Quốc, đậu Hà Lan là cây thực phẩm quantrọng thứ 2, các tỉnh: Tứ Xuyên, Hồ Nam, Hồ Bắc, GiangTô, Vân Nam, Thiểm Tây, Thượng Hải, An Huy và vùngtự trị Nội Mông là những vùng sản xuất đậu Hà Lan chủyếu. Sản xuất loại đậu ăn quả tươi chủ yếu tập trung ởvùng nông thôn quanh thành phô và thị trấn. Đậu Hà Lan được trồng như là rau vụ đông ở đồngbằng Bắc Ân Độ và như là rau mùa hè ở vùng núi, trồngnhiều nhất ở Uttar Pradesh, theo thống kê 60% diện tíchtrồng cây này; sau đó là Bihar và M adhua Pradesh. 99Đậu rau - Trồng rau an toàn, năng suất, chất lượng cao2. Tình hình nghiên cứu đậu Hà Lan trên thế giới Giống đậu Hà Lan rất phong phú và đa dạng, vì vậycần được phân nhóm giống dựa theo m ột sô đặc điểmcơ b ản khác nhau. T heo M acgillivray (1961) vàC hauhan, (1968):2.1. Dựa vào h ạt - Giống hạt trơn - Giống hạt nhăn2.2. Dựa vào chiều cao cây - Dạng cây thấp - Dạng cây cao trung bình - Dạng cây cao2.3. Dựa vào thời gian sinh trưởng - Giống chín sớm: Thời gian sinh trưởng 65 - 80 ngày - Giống chín trung bình: Thời gian sinh trưởng 90 -100 ngày - Giống chín muộn: Thời gian sinh trưởng 110-120 ngày2.4. Dựa vào cách s ử dụng - Giông ăn quả tươi - Giống đông lạnh - Giông đóng hộp - Giống cho hạt khô100 Cây đậu Hà Lan Đ ậu Hà Lan là cây tự thụ cao, quá trình thụ phấn xảyra trước khi hoa nở: Loại hoa to thụ phấn ở giai đoạn nụto, loại hoa nhỏ thậm trí thụ phấn ỏ giai đoạn nụ nhỏ. Vìvậy việc chọn, tạo giông đậu Hà Lan tuân theo nhữngnguyên tắc chọn tạo cây tự thụ.3. Những định hướng trong công tác chọn, tạo giôngđậu Hà Lan - Chọn, tạo giông cho năng suất cao: năng suất là yếutô đầu tiên được quan tâm trong chọn tạo giống. - Chọn giông ổn định và thích nghi từng vùng: Đây làvấn đề chủ yếu trong công tác chọn giống mới. - Chọn tạo dạng cây phù hợp: ở cây sinh trưởng vô hạnnăng suất quả cao hơn hữu hạn nhưng quả chín khôngđều, phải thu hái ở những khoảng thời gian khác nhau,điều này chỉ tốt với những giống cho quả tươi; nhữnggiống ch ế biến cần được thu hoạch cùng một lúc để cóhiệu quả kinh tế. Kiểu sinh trưởng hữu hạn có đặc điểmra hoa cùng một lúc vì vậy quả chín đồng đều, phù hợpvới thu hoạch bằng máy. M ột sô dạng đột biến lá có thểk ể đến như một chương trình chọn lọc cải tiến, tiềm năngnăng suất của những dặng đó đã được khẳng định, bằng90 - 100% năng suât của dạng bình thường - Chọn tạo giông chống để và chống nứt hạt: Các tácgiả Gritton (1968), Shevchenko (1989) cho biết: Việc 101Đậu rau - Trổng rau an toàn, năng suất, chất lượng caohình thành tua cuốn ỗ dạng không có lá chét do gen lặnđồng hợp tử làm cây đậu Hà Lan cải thiện được khả năngđứng, chống đổ, thân khoẻ. - Chọn tạo giống chống chịu hạn, rét, mặn và môitrườn ...