ĐỀ CƯƠNG ÔN THI ĐẠI HỌC MÔN LỊCH SỬ NĂM 2012 - BÀI 6

CUỘC VẬN ĐỘNG DÂN CHỦ 1936 – 1939 1. Tình hình thế giới và trong nước sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 và chủ trương chiến lược của Đảng 1.1. Tình hình thế giới và nước Pháp Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 đã đẩy các nước tư bản phát triển muộn và có ít thuộc địa đi đến con đường phát xít hoá bộ máy chính quyền để trấn áp phong trào cách mạng trong nước và chuẩn bị gây chiến tranh phân chia lại thế giới. Trong đó,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐỀ CƯƠNG ÔN THI ĐẠI HỌC MÔN LỊCH SỬ NĂM 2012 - BÀI 6 BÀI 6 CUỘC VẬN ĐỘNG DÂN CHỦ 1936 – 19391. Tình hình thế giới và trong nước sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 và chủ trương chiến lược của Đảng 1.1. Tình hình thế giới và nước Pháp Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 đã đẩy các nước tư bản phát triển muộn và có ít thuộc địa đi đến con đường phát xít hoá bộ máy chính quyền để trấn áp phong trào cách mạng trong nước và chuẩn bị gây chiến tranh phân chia lại thế giới. Trong đó, tiêu biểu là chủ nghĩa phát xít Đức, Ý, Nhật... Sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít đã trở thành một mối nguy cơ không những đe doạ các nước đế quốc mà còn đe dọa trực tiếp đến nền hòa bình và an ninh quốc tế. Đứng trước nguy cơ đó, Đại hội 7 của Quốc tế cộng sản (7/1935) xác định kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế giới là chủ nghĩa phát xít và đề ra chủ trương thành lập Mặt trận nhân dân để chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh. Năm 1936, Mặt trận nhân dân Pháp do Đảng xã hội làm nòng cốt được nhân dân ủng hộ đã lên cầm quyền. Chính phủ mới này đã thực hiện nới rộng quyền tự do dân chủ cho các nước thuộc địa. 1.2. Tình hình trong nước Hậu quả của cuộc khủng hoảng 1929 – 1933 vẫn tiếp tục kéo dài, thêm vàođó là khủng bố trắng kéo dài... làm cho cuộc sống của đa số người dân vào cảnhkhó khăn, cơ cực, tạo nên động lực thúc đẩy họ tham gia các phong trào đấu tranh. Chủ trương nới rộng quyền tự do dân chủ cho các nước thuộc địa của chínhphủ Mặt trận nhân dân Pháp đã mang lại nhiều điều kiện thuận lợi mới cho cáchmạng Việt Nam: + Một số tù chính trị ở Việt Nam được trả tự do đã tìm cách hoạt động trở lại. + Chính phủ Pháp chủ trương tiến hành điều tra tình hình thuộc địa ở ĐôngDương. 1.3. Chủ trương của Đảng Căn cứ tình hình trên và đường lối của Quốc tế cộng sản, Đảng Cộng SảnĐông Dương đã nhận định rằng: “Kẻ thù cụ thể, trực tiếp trước mắt của nhândân Đông Dương lúc này không phải là thực dân Pháp nói chung, mà là bọnthực dân phản động Pháp”. Đảng cũng đã xác định nhiệm vụ trước mắt là “Chống phát xít, chống chiếntranh đế quốc, chống bọn phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơmáo và hòa bình”; tạm gác lại khẩu hiệu Đánh đuổi đế quốc Pháp, Đông Dươnghoàn toàn độc lập”. Đảng đề ra chủ trương thành lập Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương,đến tháng 3/1938 đổi tên thành Mặt trận dân chủ thống nhất Đông Dươngnhằm tập hợp mọi lực lượng yêu nước, dân chủ, tiến bộ đứng lên đấu tranh chốngPhát xít, đế quốc Pháp phản động. Hình thức đấu tranh: hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai, nửa công khai. 2. Phong trào dân chủ 1936 - 1939 Giữa năm 1936, được tin Chính phủ Mặt trận nhân dân Pháp cử một pháiđoàn sang điều tra tình hình thuộc địa Đông Dương, Đảng đã phát động mộtphong trào đấu tranh công khai: Mở đầu là cuộc vận động lập Ủy Ban trù bị Đông Dương Đại hội, nhằmthu thập nguyện vọng của quần chúng để đưa lên Chính phủ Pháp. Quần chúng khắp nơi đã sôi nổi tổ chức hội họp diễn thuyết, lấy chữ kí vàđưa ra các yêu sách; Đòi Chính phủ Mặt trận nhân dân Pháp trả lại tự do cho tùchính trị, đòi thực hiện ngày làm 8 giờ, trả lương các ngày nghỉ... Nhưng sau đóphái đoàn này không sang. Phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ, dân sinh: Năm 1937, nhân dịpđón phái viên Chính phủ Pháp và toàn quyền mới xứ Đông Dương; Quần chúngnhân dân trong đó đông đảo và hăng hái nhất là công nhân và nông dân đã tổ chứcnhiều cuộc mittinh, biểu tình để đưa dân nguyện đòi tự do, dân chủ, cải thiện đờisống (ở nông thôn và thành thị). Bên cạnh những hoạt động trên, phong trào bãi công, bãi thị, bãi khoá... đãnổ ra mạnh mẽ ở các thành phố, khu mỏ và đồn điền: + Năm 1936, tổng bãi công của công ty than Hòn Gai. + Năm 1937, bãi công của công ty xe lửa Trường Thi. + Năm 1938 (01/5), một cuộc mittinh lớn của 2,5 vạn người đã diễn ra tạiQuảng trường nhà đấu xảo Hà Nội, với các khẩu hiệu: “Tự do lập hội Ái hữu,nghiệp đoàn, giảm thuế, chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc, ủng hộ hòabình...”. Đẩy mạnh tuyên truyền, cổ động thông qua báo chí và nghị trường: Nhiều tờ báo của Đảng, Mặt trận dân chủ... công khai ủng hộ phong tr ào dòitự do dân chủ ra đời như: Tiền phong, Dân chúng, Bạn dân, Lao động, Tin tức... Nhiều tác phẩm văn học hiện thực phê phán ra đời như: Bước đường cùngcủa Nguyễn Công Hoan, Tắt đèn, Lều chõng của Ngô Tất Tố, Giông Tố, Số Đỏcủa Vũ Trọng Phụng; Kịch có tác phẩm Đời Cô Lựu của Trần Hữu Trang… Đảng đưa người của Đảng tham gia tranh cử vào Hội đồng quản hạt Nam kỳ,Viện dân biểu Bắc kỳ và Trung kỳ... để mở rộng công tác tuyên truyền và đấutranh cho quyền lợi của dân tộc. Phong trào đấu tranh đã buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ: Nhữngđảng viên Đảng cộng ...