Đề tài: Chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam hiện nay

Đề tài "Chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam hiện nay" với mục tiêu phân tích và làm rõ thêm một số cơ sở lý luận, thực tiễn về thất nghiệp và chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam. Từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài: Chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam hiện nayI MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết Ngày 1/1/2009, tại Việt Nam một loại hình bảo hiểm mới đã bắt đầu có hiệu lực nhằm bảo vệ, hỗ trợ những đối tượng lao động thất nghiệp. Đó là bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Sự ra đời của loại bảo hiểm này thực sự là một bước tiến lớn trong con đường phát triển của ngành bảo hiểm Việt Nam nói riêng và nỗ lực đảm bảo an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta nói chung. BHTN ở Việt Nam ra đời gắn với giai đoạn đầy khó khăn, tồi tệ của nền kinh tế Việt Nam cũng như kinh tế thế giới; giai đoạn mà chúng ta phải chứng kiến nhiều doanh nghiệp phá sản, hàng nghìn lao động rơi vào cảnh thất nghiệp. Sau hơn bốn năm thực hiện, BHTN đã mang lại những thành công nhất định, cũng như tác động tích cực về mặt kinh tế xã hội. Tuy nhiên, chính sách đó đang còn những bất cập và gặp khó khăn trong quá trình thực hiện. Điều đó cho thấy việc nghiên cứu, hoàn thiện chính sách BHTN ở Việt Nam là một yêu cầu cấp thiết hiện nay. Chính vì vậy đề tài: “Chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam hiện nay” được nghiên cứu với mong muốn góp phần giải quyết yêu cầu thực tế về hoàn thiện chính sách BHTN ở nước ta hiện nay. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích và làm rõ thêm một số cơ sở lý luận, thực tiễn về thất nghiệp và chính sách BHTN ở Việt Nam. Từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện chính sách BHTN ở Việt Nam trong thời gian tới. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa và phân tích làm rõ thêm cơ sở lý luận về thất nghiệp và chính sách BHTN. - Phân tích thực trạng thất nghiệp và tình hình thực thi chính sách BHTN ở Việt Nam. - Ảnh hưởng của chính sách đến lao động, việc làm và các vấn đề xã hội ở Việt Nam1- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện chính sách BHTN của Việt Nam hiện nay. 1.3 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chính sách BHTN. 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập thông tin: thông tin thứ cấp qua tài liệu, sách báo, các báo cáo của Bộ Lao Động Thương Binh Xã Hội. - Phương pháp phân tích: Các thông tin được thu thập, sau đó tổng hợp, phân tích qua các phương pháp: thống kê mô tả, phương pháp so sánh,… II NỘI DUNG 2.1 Các vấn đề liên quan đến thất nghiệp 2.1.1 Khái niệm, nguyên nhân và ảnh hưởng của thất nghiệp 2.1.1.1 Khái niệm thất nghiệp Có rất nhiều quan niệm về thất nghiệp: Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), thất nghiệp là tình trạng tồn tại một số người trong độ tuổi lao động, muốn làm việc nhưng không thể tìm được việc làm với mức lương phổ biến trong thị trường lao động. Còn người thất nghiệp là người trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động nhưng không có việc làm, không làm kể cả một giờ trong tuần lễ điều tra, đang đi tìm việc làm, có điều kiện là họ làm ngay. Định nghĩa thất nghiệp ở Việt Nam: “Thất nghiệp là những người trong độ tuổi lao động, có khả năng lao động, có nhu cầu việc làm, đang không có việc làm”. 2.1.1.2 Nguyên nhân thất nghiệp - Chu kỳ sản xuất kinh doanh thay đổi2Theo chu kỳ phát triển kinh tế, sau hưng thịnh đến suy thoái, khủng hoảng. Ở thời kỳ hưng thịnh, sản xuất được mở rộng, nguồn nhân lực xã hội được huy động vào sản xuất, nhu cầu về sức lao động tăng nhanh nên thu hút nhiều lao động. Ngược lại, ở thời kỳ suy thoái, sản xuất đình trệ, cầu lao động giảm, không những không tuyển thêm lao động mà còn dư thừa lao động, gây nên tình trạng thất nghiệp. Theo kinh nghiệm của các nhà kinh tế, nếu năng lực sản xuất của xã hội giảm 1% so với khả năng, thất nghiệp sẽ tăng lên 2%. - Sự gia tăng dân số Đây là nguyên nhân ảnh hưởng đến tình trạng thất nghiệp trong dài hạn. Dân số gia tăng hàng năm sẽ bổ sung một lực lượng lao động rất lớn vào nguồn lực lao động của mỗi quốc gia. Dân số càng tăng và tốc độ gia tăng càng nhanh thì lực lượng lao động dư thừa sẽ càng lớn. Thêm vào đó, quá trình quốc tế hóa và toàn cầu hóa cũng có tác động tiêu cực đến thị trường lao động làm một bộ phận người lao động bị thất nghiệp. Nguyên nhân này thường xuất hiện phổ biến ở các nước đang phát triển và chậm phát triển, những nước luôn có tỷ lệ gia tăng dân số cao. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng thất nghiệp ở Việt Nam, cũng như ở nhiều nước đang phát triển khác. - Sự thay đổi cơ cấu ngành nghề Ở từng thời kỳ, sự phát triển kinh tế có thể dẫn tới thay đổi cơ cấu kinh tế. Theo đó, cơ cấu của một số ngành nghề thay đổi. Những ngành nghề làm ăn có hiệu quả hoặc cần phải được mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc xuất hiện ngành nghề mới sẽ tạo cơ hội thu hút thêm nhiều lao động. Nhưng lại có những ngành nghề phải thu hẹp sản xuất, phải sa thải người lao động và một bộ phận người lao động bị thất nghiệp. - Sự ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật3Ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là tự động hóa quá trình sản xuất diễn ra nhanh chóng và ngày càng phổ biến. Các chủ doanh nghiệp, các nhà sản xuất luôn tìm cách mở rộng sản xuất, đổi mới dây chuyền công nghệ, nhằm nâng cao ...