Để thiếp theo chồng mấy dặm khơi

Để thiếp theo chồng mấy dặm khơiNàng tên là Mỵ Ê, người Chiêm Thành, không biết họ gì, vốn vương phi vua Chiêm Xạ Đẩu.Triều vua Lý Thái Tông (1028-1054) nước Đại Việt, Xạ Đẩu không theo lệ cống, thất lễ phiên thần, vua tự đem binh Nam chinh. Xạ Đẩu bày trận ở sông Bồ Chính nhưng bị quân nhà Lý đánh bại. Xạ Đẩu chết tại trận. Vua nhà Lý tiến vào thành Phật Thệ là quốc đô của Chiêm Thành bắt được vương phi Mỵ Ê cùng một số cung nhân, nhạc nữ, đem về nước.Khi thuyền...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Để thiếp theo chồng mấy dặm khơi Để thiếp theo chồng mấy dặm khơiNàng tên là Mỵ Ê, người Chiêm Thành, không biết họ gì, vốn vương phi vuaChiêm Xạ Đẩu.Triều vua Lý Thái Tông (1028-1054) nước Đại Việt, Xạ Đẩu không theo lệ cống,thất lễ phiên thần, vua tự đem binh Nam chinh.Xạ Đẩu bày trận ở sông Bồ Chính nhưng bị quân nhà Lý đánh bại. Xạ Đẩu chết tạitrận. Vua nhà Lý tiến vào thành Phật Thệ là quốc đô của Chiêm Thành bắt đượcvương phi Mỵ Ê cùng một số cung nhân, nhạc nữ, đem về nước.Khi thuyền đến sông Lý Nhân, giữa đêm, vua nghe Mỵ Ê có sắc đẹp, bèn sai quanTrung Sứ với đến chầu thuyền ngự. Mỵ Ê không dấu được nỗi phẫn uất, từ chốirằng:-Vợ phường man rợ quê mùa, y phục xấu xí, ngôn ngữ thô lỗ, không giống các phitần Trung Hoa. Nay nước tan, chồng mất, chỉ mong một chết là thỏa lòng; nếucưỡng bức hợp hoan, ngại nỗi làm dơ mình rồng vậy.Đoạn, nàng lén lấy chăn lông chiên quấn lấy kín thân mình định phó tính mạngcho dòng nước chảy. Thế là, đánh ầm một tiếng, mất tăm hình bóng người xinh.Nhà vua kinh hoảng tự hối, muốn cứu nhưng không sao kịp nữa.Tương truyền từ đó, nơi này mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, người ta thường nghevăng vẳng có tiếng phụ nữ khóc kể bi ai. Dân trong vùng cho việc kinh dị, xin lậpđền thờ, bấy giờ mới dứt tiếng khóc.Một hôm, có dịp, vua Lý Thái Tông đến sông Lý Nhân. Thuyền thả giữa dòng,đến đấy, nhà vua thấy trên bờ có ngôi đền thờ, lấy làm lạ hỏị Hầu thần đemchuyện Mỵ Ê kể lại. Vua lặng yên hồi lâu, phán rằng:- Không ngờ gái rợ lại có kẻ u trinh đến thế, quả là một gái phi thường. Thế nàocũng có sự báo thù.Đêm ấy đã canh ba, chợt nghe một trận gió thơm thổi đến, khí lạnh tê người. Nhàvua chợt thấy một người đàn bà yểu điệu, dung nhan đẹp đẽ, uy nghi bước đến, cúilạy vừa khóc rằng:- Thiếp nghe đạo của kẻ phụ nhân là tòng nhất nhi chung. Quốc vương trước củathiếp tuy chẳng dám so sánh cùng bệ hạ nhưng cũng là bực nam tử kỳ tài riêng cõi.Thiếp từng được lạm dự phần khăn lược, chẳng may gặp phải cảnh nước tanchồng mất, thiếp đêm ngày sầu thương, rầu rĩ, chỉ lo báo bổ. Nhưng quần thoa yếuớt chẳng biết tính sao? May nhờ hồng ân của bệ hạ sai Trung Sứ tiễn thiếp xuốngtuyền đài hội ngộ cùng chồng. Sở nguyện của thiếp thỏa rồi, thế còn có linh gì màdám đến đây đường đột!...Nói xong, không thấy đâu nữa.Vua kinh hãi tỉnh giấc, mới hay là chiêm bao. Đoạn truyền đem lễ vật đến miếucúng tạ, sắc phong làm Hiệp Chính Nương. Từ đó về sau, dân chúng xa gần cầuđảo đều thấy linh ứng.Cảm nỗi chua xót của nàng Mỵ Ê phải tuẫn tiết trong cảnh nước mất nhà tan, thi sĩTản Đà có làm bài thơ từ khúc để tả nỗi lòng của người vương phi bạc mạng: Châu giang một giải sông dài, Thuyền ai than thở, một người cung phi! Đồ Bàn thành phá hủy, Ngọa Phật tháp thiên di. Thành tan, tháp đổ Chàng tử biệt, Thiếp sinh ly. Sinh ký đau lòng kẻ tử quy! Sóng bạc ngàn trùng Âm dương cách trở Chiên hồng một tấm, Phu thê xướng tùy. Ôi mây! Ôi nước! Ôi trời! Đũa ngọc, mâm vàng, giọt lụy rơi. Nước sông trong đục, Lệ thiếp đầy vơi Bể bể, dâu dâu, khóc nỗi đời! Trời ơi! Nước hỡi! Mây hời!Nước chảy, mây bay, trời ở lại,Để thiếp theo chồng mấy dặm khơi! ...